1. W przeciwieństwie do zasad obowiązujących w miastach przy podziale nieruchomości /ustawa z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach - Dz.U. nr 27 poz. 192 ze zm./ na obszarach wsi sprawy podziału nieruchomości nie są regulowane przepisami prawa administracyjnego materialnego, lecz przepisami prawa cywilnego. Prawodawca zatem nie upoważnił organów administracji do podejmowania w tych sprawach rozstrzygnięć w formie decyzji.
2. Zarządzenie nr 2 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 20 stycznia 1968 r. w sprawie wskaźników zapotrzebowania terenów budowlanych na obszarach wsi /Dz.Bud. nr 3 poz. 12/, zawierające wytyczne o charakterze planistycznym, nie może być podstawą orzekania przez organ administracji państwowej o dopuszczalności lub warunkach podziału nieruchomości na obszarze wsi.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał ze względów formalnych zasadność skargi Lucjana G. na decyzję Wojewody Siedleckiego z dnia 10 marca 1982 r. w przedmiocie zatwierdzenia planu podziału zabudowanej nieruchomości we wsi L. między współwłaścicieli i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Gminy L. z dnia 23 kwietnia 1981 r., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Wojewody Siedleckiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Lucjan G. zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzję Wojewody Siedleckiego z dnia 10 marca 1982 r. nr GT.NB.24/8381/34/81, utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Gminy L. z dnia 23 kwietnia 1981 r. nr 8331/7/81 w sprawie współwłasność Anieli i Lucjana G. w skardze wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji Wojewody Siedleckiego, ponieważ pozbawia go ona możliwości swobodnego korzystania z siedliska, ze względu na zbyt małą szerokość działki /14 m/. jego zdaniem działka nie powinna być węższa niż 20 m.
Postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte w związku z wystąpieniem Sądu Rejonowego w W., przy czym decyzja organu I instancji została wydana z powołaniem się na art. 3 i 21 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ i par. 2 pkt 4, par. 44 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz par. 46 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego /Dz.U. nr 8 poz. 48/, przy czym datę wydania organu promulgacyjnego podano błędnie jako datę rozporządzenia.
Odwołanie od tej decyzji wniósł Lucjan G. dopiero w dniu 12 listopada 1981 r., po uprzednim przywróceniu mu terminu. W odwołaniu tym wskazał, że podział nieruchomości mającej szerokość 28 m na połowę, utrudni mu gospodarowanie ze względu na utrudnione manewrowanie wozem. Uważał oprócz tego, że Aniela G. nie musi mieć takiej samej powierzchni działki siedliskowej, ponieważ ma mniejsze gospodarstwo, którego przy tym nie prowadzi sama, lecz umową nieformalną przekazała jego znaczną część Leonardowi Cz.
W wyniku rozpatrzenia tego odwołania Wojewoda Siedlecki wydał w dniu 10 marca 1982 r. zaskarżoną decyzję, utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Gminy L. z dnia 23 kwietnia 1981 r., nie znajdując podstaw do jej zmiany lub uchylenia.
W odpowiedzi na skargę, decyzję Naczelnika Gminy z dnia 23 kwietnia 1981 r. określa się jako zatwierdzenie planu zagospodarowania działki zagrodowej, umożliwiające prawidłową zabudowę, a jednocześnie zniesienia współwłasności.
W toku rozprawy przed Naczelnym Sądem Administracyjnym przedstawiciel Wojewody Siedleckiego wyjaśnił, że L. jest wsią o skoncentrowanej zabudowie zagrodowej, a na pytanie Sądu stwierdził, że wniosek Sądu Rejonowego w W. dotyczył tylko podziału nieruchomości w związku z postępowaniem o zniesienie współwłasności i nie zawierał żadnych zapytań dotyczących ewentualnej przyszłej zabudowy. W związku z tym przyznał, że w sprawie nie miały zastosowania przepisy prawa powołane jako podstawa prawna rozstrzygnięcia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wyjaśnienia złożone w toku rozprawy pozwoliły ustalić, że stanowisko organu administracji I instancji, o jakie zwrócił się Sąd Rejonowy w W., miało wyrażać opinię o możliwości dokonania podziału działki w związku ze zniesieniem współwłasności. Wprawdzie wyrażenie takiej opinii powinno uwzględniać wymagania stawiane przez przepisy prawa budowlanego i o planowaniu przestrzennym, nie oznacza to jednak, że organy administracji mogą w formie decyzji rozstrzygać w tych sprawach. W przeciwieństwie bowiem do zasad obowiązujących w miastach przy podziale nieruchomości /ustawa z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach - Dz.U. nr 27 poz. 192 ze zm./, na obszarach wsi sprawy te nie są regulowane przepisami prawa administracyjnego materialnego, lecz przepisy prawa cywilnego. Prawodawca nie upoważnił zatem organów administracji do podejmowania w tych sprawach rozstrzygnięć w formie decyzji, przy czym powołane w decyzji Wojewody Siedleckiego przepisy zarządzenia nr 2 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 20 stycznia 1968 r. w sprawie wskaźników zapotrzebowania terenów budowlanych na obszarach wsi /Dz. Bud. nr 3 poz. 12/, zawierające wytyczne o charakterze planistycznym, również nie mogły być podstawą zaskarżonych decyzji. Stwierdzić należy zatem, że w rozpatrywanej sprawie organy administracji obu instancji nie miały podstaw prawnych do rozstrzygania w formie decyzji o możliwości i sposobie dokonania podziału nieruchomości stanowiącej siedlisko, wobec czego wydane decyzje - jako odpowiadające hipotezie z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa - należało uznać za nieważne zgodnie z art. 207 par. 1 i 3 Kpa. O kosztach orzeczono na podstawie art. 208 Kpa.