uchyla zaskarżone postanowienie w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania w sprawie uwłaszczenia (...) nieruchomością (...).
Tezy

Podstawą wydania zaskarżonego postanowienia było ustalenie organu odwoławczego, że odwołująca się nie ma legitymacji do złożenia odwołania, gdyż zaskarżona przez nią decyzja, wydana na podstawie art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464 ze zm./ nie dotyczy jej interesu prawnego w rozumieniu art. 28 Kpa. Skoro odwołująca się twierdziła, że zaskarżona przez nią decyzja narusza jej prawa, to organ mógł w tym przedmiocie orzekać w toku rozpoznania odwołania tylko decyzją. Status strony wynika bowiem z przepisów prawa materialnego, ustanawiających prawa lub obowiązki, a nie uznania przez organ administracji danego podmiotu za stronę. O statusie tym należy orzekać więc orzeczeniem rozstrzygającym co do istoty sprawy, a nie postanowieniem. Utrwalony jest pogląd w doktrynie i orzecznictwie zarówno SN i NSA, że brak przymiotu strony osoby wnoszącej skargę do sądu administracyjnego można ustalić tylko po rozpoznaniu skargi - wyrokiem.

Sentencja

uchyla zaskarżone postanowienie w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania w sprawie uwłaszczenia (...) nieruchomością (...).

Uzasadnienie strona 1/3

Wojewoda decyzją z dnia 7 grudnia 1995 r. na podstawie art. 2 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464 ze zm./ stwierdził nabycie przez Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych w P. prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, stanowiących własność Skarbu Państwa, położonych w O. przy ul. S., oznaczonych numerami geodezyjnymi: 682/7 o pow. 5 ha 9.272 m2, 146 o pow. 3 ha 5.200 m2, 188 o pow. 1.400 m2, uregulowanych w księdze wieczystej Kw 14 oraz prawa własności znajdujących się na tych działkach budynków.

W uzasadnieniu tej decyzji podano, że opisane wyżej działki gruntu były w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w P., która wybudowała na tym gruncie za własne środki finansowe budynki i inne urządzenia trwałe poza jednym pawilonem handlowym, wybudowanym przez osobę fizyczną. Stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, grunty będące w zarządzie państwowych osób prawnych stały się z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego, zaś znajdujące się na tym gruncie budynki przeszły na własność użytkownika wieczystego.

Na powyższą decyzję złożyła odwołanie Czesława P., która aktem notarialnym z dnia 20 czerwca 1989 r. nabyła z mężem od Ryszarda K. i Julii K. pawilon handlowy typu kiosk, postawiony przez nich na gruncie państwowym, wydzierżawionym od Rejonu Przewozów Kolejowych w P.

Odwołująca się podniosła, że DOKP w P. nie powinna być uwłaszczona gruntem dzierżawionym przez nią od 10 lat, na którym znajduje się budynek, będący jej własnością. Nie mogła w tej sytuacji DOKP stać się właścicielem pawilonu handlowego.

Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast postanowieniem z dnia 10 lutego 1997 r. stwierdził na podstawie art. 134 Kpa niedopuszczalność odwołania. W uzasadnieniu orzeczenia organ podniósł, że stosownie do art. 127 par. 1 Kpa prawo złożenia odwołania od decyzji organu pierwszej instancji posiada strona, czyli taka osoba, której interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie.

Odwołująca się Czesława P. nie jest właścicielką nawet części działki nr 682/7. Uwłaszczenie tą działką DOKP nie narusza jej prawa dzierżawy. Czynione starania o uzyskanie prawa do gruntu o pow. 390 m2 nie są równoznaczne z interesem prawnym. Zainteresowana ma niewątpliwie interes faktyczny w sprawie, który nie jest objęty dyspozycją art. 28 Kpa. Organ nadto zauważył, że odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji złożył w imieniu Czesławy P. adwokat Andrzej W., lecz nie złożył prawidłowego pełnomocnictwa.

Skargę do Sądu Administracyjnego na powyższe postanowienie złożyli Tadeusz i Czesława P. z tym, że Czesława P. nie podpisała skargi. W ich imieniu złożył uzupełniającą skargę adwokat Jerzy Z. i załączył skarżących pełnomocnictwo. Poza tym Czesława P. złożyła upoważnienie dla męża do złożenia w jej imieniu skargi. W skardze tej twierdzono, że małżonkowie P. mają interes prawny do złożenia odwołania, gdyż zaskarżona decyzja Wojewody uwłaszczyła DOKP budynkiem stanowiącym własność skarżących. Przepis art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości nie dopuszcza uwłaszczenia, gdy narusza on prawa osób trzecich. Będąc właścicielami budynku mają interes prawny w powoływaniu się w tym postępowaniu na prawa wynikające z wyżej powołanego przepisu. Takie prawo dochodzenia w tym postępowaniu odszkodowania za przejęty przez DOKP pawilon daje skarżącym uprawnienie strony.

Strona 1/3