Niezasięgnięcie przed wydaniem decyzji wymaganego przez prawo stanowiska innego organu /art. 106 par. 1 Kpa/ nie stanowi rażącego naruszenia prawa lecz jedynie może uzasadniać wznowienie postępowania w sprawie /art. 145 par. 1 pkt 6 Kpa/.
uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody W. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji Kierownika Wydziału (...) o przekazaniu w użytkowanie wieczyste Przedsiębiorstwu (...) gruntów zabudowanych (...).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Istotą w rozpoznawanej sprawie jest to, czy decyzja Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Dzielnicowego o przekazaniu w użytkowanie wieczyste Przedsiębiorstwu Handlu Zagranicznego gruntów zabudowanych położonych w (...) z równoczesną sprzedażą budynku biurowo-mieszkalnego została wydana z rażącym naruszeniem prawa.
Mając na uwadze ogólną zasadę trwałości decyzji ostatecznych wyrażoną w art. 16 par. 1 Kpa organ nadzoru stwierdzający nieważność konkretnej decyzji musi wykazać, że decyzja ta w przypadku orzeczenia jej nieważności z uwagi na rażące naruszenie prawa /jak w rozpoznawanej sprawie/ narusza istotne dla rozstrzygnięcia przepisy prawa materialnego, stanowiące podstawę prawną w sposób oczywisty, jednoznaczny i wyraźny.
Powszechnie przyjmuje się bowiem - na gruncie prawa administracyjnego - że "decyzja wydana została z rażącym naruszeniem prawa materialnego wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy jest ewidentnie sprzeczne z wyrażonym i nie budzącym wątpliwości przepisem, co na podstawie jego brzmienia niejako od razu "rzuca się w oczy" /zob. H.Poleszak: Stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej w postępowaniu przed NSA: Nowe Prawo 1994 r. z. 1 str. 25/. Przepis art. 156 Kpa ustanawia dwa rodzaje przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej - pozytywne i negatywne. Dwa rodzaje rozstrzygnięć organu administracyjnego dotyczące decyzji administracyjnej obarczonej wadliwością, powodującą jej nieważność, jak też wszczynania postępowania na wniosek strony albo z urzędu świadczą przede wszystkim o względności sankcji nieważności, jak również dobitnie wskazują na istnienie elementu oportunizmu w orzecznictwie administracyjnym dopuszczonego w imię kompromisu pomiędzy wymaganiami praworządności a koniecznością ochrony jednostki przed skutkami błędów w działaniu organów administracji publicznej.
Wady decyzji wyliczone wyczerpująco w art. 156 par. 1 pkt 1-6 Kpa oraz wady nieważności ustanowione w przepisach odrębnych mają charakter materialnoprawny. Ich występowanie powoduje, że z mocy decyzji powstaje stosunek prawny ułomny, albo w ogóle się on nie nawiązuje. Nie są to wady o charakterze proceduralnym, gdyż usunięcie tych wad dokonywane jest na podstawie przepisów o wznowieniu postępowania. Przykładem tego w rozpoznawanej sprawie jest zarzut rażącego naruszenia przepisu art. 35 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach /Dz.U. nr 10 poz. 48 ze zm./, którego dopuścił się organ stopnia podstawowego w decyzji z dnia 14 listopada 1989 r. oddając grunt w użytkowanie wieczyste i sprzedając budynek wpisany do rejestru zabytków bez uzyskania uprzedniej zgody Ministra Kultury i Sztuki w trybie art. 106 par. 1 Kpa. Niezasięgnięcie przed wydaniem decyzji wymaganego przez prawo stanowiska innego organu /art. 106 par. 1 Kpa/ nie stanowi rażącego naruszenia prawa lecz jedynie może uzasadniać wznowienie postępowania w sprawie /art. 145 par. 1 pkt 6 Kpa/. Jest to więc chybiony zarzut organu nadzoru w odniesieniu do decyzji z dnia 14 listopada 1989 r. w aspekcie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa.