Artykuł 12 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach /Dz.U. nr 27 poz. 192 ze zm./ nie precyzuje pojęcia "rozpoczęcie zabudowy" działki, należy zatem przyjąć, że uzyskanie pozwolenia na budowę i zgromadzenie materiału budowlanego powinno być traktowane przez organ administracji w świetle art. 7 Kpa, jako wyczerpujące ustawowe znamiona "przystąpienia do zabudowy".
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Marianny O. na decyzję Wojewody Łomżyńskiego z dnia 4 sierpnia 1981 r. nr GT.III.8224/38/81 w przedmiocie rozwiązania umowy wieczystego użytkowania i na podstawie art. 207 par. 1 i par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia 14 lipca 1981 r., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Wojewody Łomżyńskiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.
Po rozpatrzeniu odwołania Marianny i Ryszard O. organ II instancji, decyzją nr GT.III.8224/38/81 z dnia 4 sierpnia 1981 r. wydaną na podstawie art. 138 par. 1 Kpa oraz art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach /Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159 ze zm./ oraz art. 12 i 13 ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach osiedlach /Dz.U. nr 27 poz. 192 ze zm./, utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia 14 lipca 1981 r. nr ZGT-3224-2-145/81 w sprawie rozwiązania umowy użytkowania wieczystego działki gruntu oznaczonej nr geodezyjnym 4685 o pow. 836 m2.
W uzasadnieniu decyzji podano, że Prezydent Miasta Ł., decyzją z dnia 12 lutego 1979 r. nr ZGT.441/49/79, oddał w użytkowanie wieczyste niezabudowaną działkę gruntu o pow. 836 m2, oznaczoną nr geodezyjnym 4685, położoną w Ł. w obrębie ulic S., N. i W. z obowiązkiem jej zabudowy w okresie 2 lat od daty zawarcia aktu notarialnego, tj. w okresie do 12 marca 1981 r. W dniu 14 lipca 1981 r. podczas wizji stwierdzono, że małżonkowie O. budowy nie rozpoczęli i nie wystąpili o przedłużenie terminu rozpoczęcia budowy, a w związku z tym decyzja jest słuszna.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Marianna O. prosiła o wnikliwe rozpatrzenia sprawy, wskazując, że na działce zgromadzili materiały budowlane i uzyskali 260.00 zł kredytu bankowego. Mąż wyjechał do USA w celu podjęcia pracy, aby zarobić na budowę. Nie była zorientowana, że należy wystąpić o przedłużenie terminu.
Odpowiedź na skargę podpisana została przez Dyrektora Wydziału wbrew dyspozycji art. 200 par. 3 Kpa Wydział Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska wnosił o oddalenie skargi i motywował, jak w uzasadnieniu decyzji organu II instancji, podające, że okoliczności, iż małżonkowie O. mieli pozwolenie na budowę i zgromadzili materiały budowlane na działce, były organowi znane, jednak ich nieuwzględnienie - zdaniem odpowiadającego na skargę - nie stanowi wady podjętych decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Artykuł 12 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. zobowiązuje wieczystego użytkownika do rozpoczęcia budowy domu jednorodzinnego wciągu dwóch lat od zawarcia umowy i do jej zakończenia w ciągu dwóch następnych lat. Zdaniem Sądu, skarżący w zakreślonym terminie przystąpili do rozpoczęcia robót, gdyż żaden z powołanych w decyzji przepisów nie precyzuje pojęcia "rozpoczęcia zabudowy". jeżeli zatem skarżący zgromadzili na działce materiał budowlany i uzyskali w maju 1980 r. pozwolenie na budowę, co nie jest kwestionowane przez stronę przeciwną, świadczy to, że skarżący chcieli, a nawet obiektywnie mieli możliwość wykonania zobowiązania. W odpowiedzi na skargę podano, że "tłumaczenie skarżącego, że nie mógł otrzymać cementu, nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ pomimo trudności w zaopatrzeniu zgromadził on niemal cały materiał na budowę". Przyznanie zatem faktu zgromadzenia przez skarżącego "niemal całego materiału na budowę" dowodzi, że dokonana ocena stanu faktycznego przez organ była zupełnie dowolna i niezgodna z podstawowymi zasadami postępowania administracyjnego, a w szczególności z brzmieniem art. 7 Kpa, który nakazuje, aby uwzględniono interes społeczny i słuszny interes obywatela. W sprawie niniejszej interes ten jest zbieżny, bo z korzyścią skarżącego i niesprzeczne z interesem społecznym byłoby, gdyby zgromadzone materiały budowlane nie uległy zniszczeniu.
Ponadto organy administracji państwowej zobowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Pastwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli /art. 8 Kpa/. W tej sprawie zobowiązaniu temu uchybiły.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 207 par. 1 i par. 2 pkt 3 oraz art. 208 Kpa, należało orzec jak w sentencji.