1. Artykuł 177 Kpa, określający termin, po którego upływie żądanie uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej ustalającej zobowiązanie podatkowe nie podlega rozpatrzeniu, dotyczy działania organu na wniosek strony, a nie działania z urzędu.
2. Artykuł 177 Kpa, nie stanowi przeszkody do stwierdzenia nieważności określonej w nim decyzji ostatecznej z urzędu na zasadach określonych w art. 156 i następnych Kpa, przy uwzględnieniu terminu określonego w art. 156 par. 2 Kpa.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Ryszarda R., Józefa P. i Zdzisława P. na decyzję Ministra Finansów z dnia 5 sierpnia 1983 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie okresowego zwolnienia od opodatkowania nowo uruchomionej działalności zarobkowej.
Ryszard R., Józef P. oraz Zdzisław P. w listopadzie 1981 r. zawarli spółkę w celu prowadzenia działalności rzemieślniczej w zakresie galwanizerstwa. uwzględniając wniosek rzemieślników, Naczelnik Miasta i Gminy w S., decyzją z dnia 4 stycznia 1982 r., zwolnił ich od podatków na okres dwuletni z tytułu nowo uruchomionej działalności.
Pismem z dnia 6 kwietnia 1983 r. Urząd Skarbowy w Ś., który przejął agendy podatkowe z Urzędu Miasta i Gminy w S., wystąpił do Izby Skarbowej w W. z wnioskiem o uchylenie decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w S., jako niezgodnej z prawem.
Decyzją z dnia 17 maja 1983 r. Izba Skarbowa w W., na podstawie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, stwierdziła nieważność decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w S. z dnia 4 stycznia 1982 r., dopatrując się naruszenia przepisów par. 3 ust. 2 w związku z par. 1 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 października 1981 r. w sprawie zwolnienia od podatków i opłaty skarbowej podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchomionej działalności zarobkowej /Dz.U. nr 26 poz. 138/, gdyż łączna liczba wspólników przekraczała stan zatrudnienia określony dla rzemiosła "galwanizatorstwo".
Od decyzji Izby Skarbowej w W. odwołał się do Ministra Finansów pełnomocnik podatników, podnosząc zarzuty naruszenia art. 177 Kpa oraz przepisów art. 5 i art. 84 Kc. Zarzut naruszenia przepisów proceduralnych argumentowano tym, że art. 177 Kpa określa bezwzględnie prekluzyjny roczny termin do stwierdzenia nieważności decyzji w sprawach zobowiązań podatkowych i w związku z tym wniosek Urzędu Skarbowego w Ś., powinien być pozostawiony bez rozpatrzenia wobec upływu rocznego terminu od doręczenia tej decyzji. Wybór formy działalności, na którą zdecydowali się podatnicy, oraz rozmiar nakładów inwestycyjnych na jej uruchomienie, pochodzących z zaciągniętych pożyczek, był wynikiem błędnej informacji udzielonej im przez właściwy organ administracji państwowej co do warunków okresowego zwolnienia od podatków. Nie było żadnych przeszkód od uruchomienia działalności w takim składzie osobowym, który uzasadniałby zwolnienie od podatków. W związku z tym zasadne były - zdaniem odwołujących się - również zarzuty naruszenia art. 7, art. 8 i art. 9 Kpa.
Minister Finansów, utrzymując w mocy zaskarżoną decyzję Izby Skarbowej, w swej decyzji nr PO 3/9-8210-864/83 z dnia 5 sierpnia 1983 r. podtrzymał stanowisko co do rażącego naruszenia przepisów cytowanego rozporządzenia, podkreślając w uzasadnieniu, że w tej sytuacji "uchylenie" decyzji zwalniającej od podatków było konieczne. Odnośnie zaś do naruszenia art. 177 Kpa stwierdził, że przepis ten nie ma w tej sprawie zastosowania, "bowiem dotyczy on jedynie decyzji ustalających zobowiązania podatkowe, natomiast do decyzji wydanych w trybie art. 156 par. 1 Kpa ma zastosowanie termin określony w par. 2 tego artykułu".
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na decyzję Ministra Finansów pełnomocnik skarżących zarzuca naruszenie art. 155, art. 156 par. 1 i art. 177 Kpa, a nadto odwołuje się do zarzutów podniesionych w odwołaniu, a dotyczących wprowadzenia skarżących w błąd, podkreślając, że mylna decyzja nie może rodzić ujemnych skutków dla stron. Naruszenie art. 155 Kpa strona skarżąca upatruje w tym, że w zaskarżonej decyzji, dotyczącej stwierdzenia nieważności, w jednym z fragmentów uzasadnienia użyto sformułowania, iż było konieczne "uchylenie decyzji", przeto decyzja zawierająca taką sprzeczność nie może się ostać. Naruszenie art. 177 Kpa strona skarżąca wywodzi z błędnego jej zdaniem - stanowiska Ministra Finansów, iż decyzja Naczelnika Miasta i Gminy w S. nie była decyzją ustalającą zobowiązania podatkowe. Twierdząc, iż była ona taką decyzją, a do takiego stanu ma zastosowanie art. 177 Kpa jako przepis szczególny w stosunku do art. 156 par. 1 Kpa, skarżący podtrzymuje zarzut uchybienia rocznemu terminowi prekluzyjnemu, określonemu w art. 177 Kpa. Ich zdaniem termin określony w art. 156 par. 2 Kpa odnosi się do decyzji administracyjnych z wyłączeniem spraw zobowiązań podatkowych, które to sprawy uregulowane zostały przepisami szczególnymi w dziale III Kpa. W końcowej części skargi strona skarżąca przyznaje, że decyzja Naczelnika Miasta i Gminy w S. była niezgodna z przepisami i obecnie skarżący są skłonni wyrazić zgodę na jej uchylenie na podstawie art. 155 Kpa, jednakże z mocą od 1 lipca 1983 r.