W świetle przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1983 r. w sprawie chorób zawodowych /Dz.U. nr 65 poz. 294 ze zm./, o tym czy schorzenie ma charakter zawodowy decydują dwa czynniki.
Są nimi zamieszczenie schorzenia w specjalnym wykazie i istnienie związku przyczynowego pomiędzy chorobą a warunkami pracy.
Wprowadzenie w tej materii jakichkolwiek dodatkowych wymagań czy ograniczeń nie mieści się w upoważnieniu ustawowym zawartym w par. 7 ust. 5.
Przepis ten stanowi, że Minister Zdrowia i Opieki Społecznej określa szczegółowe zasady o charakterze metodologicznym, dotyczące rozpoznawania chorób zawodowych.
Wytyczne metodologiczne w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych, wydane na podstawie powołanego wyżej przepisu w części, w której przyjmują upływ czasu za przeszkodę w uznaniu choroby za zawodową wykraczają poza to upoważnienie.
Zaskarżoną decyzją Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w W. utrzymał w mocy decyzję Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego z dnia 23.09.1995 r. odmawiającą stwierdzenia u Tadeusza Ł. choroby zawodowej przewlekłego przerostowego nieżytu błony śluzowej gardła i krtani. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiło ustalenie, że schorzenie to rozpoznane zostało u Tadeusza Ł. po 13 latach od zaprzestania pracy. W tym zakresie, jak wynika z uzasadnienia, organ odwoławczy uznał za trafne stanowisko organu pierwszej instancji, powołujące się na wytyczne metodologiczne w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych, wydane przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej. Według wytycznych wystąpienie takich zmian chorobowych, jakimi dotknięty jest Tadeusz Ł., po okresie dłuższym niż 2 lata po przerwaniu zawodowego kontaktu z substancjami drażniącymi, nie uzasadnia uznania tych zmian za chorobę zawodową.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Tadeusz Ł. podniósł, że około 19 lat pracował jako galwanizer w warunkach szkodliwych dla zdrowia. W 1982 r. przeszedł na rentę. Z uwagi na stan wojenny i kilkakrotne pobyty w szpitalu dopiero ostatnio zaczął starać się o "chorobę zawodową".
Odpowiadając na skargę Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w W. podtrzymał stanowisko o braku podstaw do rozpoznania u Tadeusza Ł. choroby zawodowej.
Według Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawą dla wszczęcia w dniu 14.06.1995 r. postępowania przez Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego było zgłoszenie choroby zawodowej Tadeusza Ł. rozpoznane w orzeczeniu lekarskim Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy - Poradnia Zawodowa w W. z dnia 6.06.1995 r. W zgłoszeniu stwierdzono istnienie u skarżącego choroby zawodowej wymienionej w pkt 6 wykazu chorób zawodowych, to jest przewlekłego przerostowego nieżytu błony śluzowej gardła i krtani.
Postępowanie dowodowe przeprowadzone przez tegoż Inspektora, uznane za prawidłowe przez organ drugiej instancji, ograniczyło się do ustalenia przebiegu pracy zawodowej Tadeusza Ł. oraz rodzaju i warunków wykonywanych przez niego czynności. Nie poddano go natomiast jakimkolwiek badaniom lekarskim, dochodząc we własnym zakresie do wniosku, że opisane wyżej schorzenie nie ma charakteru zawodowego.
Zaniechanie przez orzekające w sprawie organy przeprowadzenia lekarskiej oceny stanu zdrowia Tadeusza Ł. naruszyło w sposób istotny zasady postępowania, określone w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1983 r. w sprawie chorób zawodowych. Stosownie do tych przepisów jednostkami organizacyjnymi właściwymi do rozpoznawania chorób zawodowych są wyłącznie jednostki medyczne wymienione w par. 7 ust. 1 i par. 9 ust. 1 rozporządzenia. W związku z tym należy podkreślić, że Państwowy Inspektor Sanitarny nie może zastępować tych jednostek w rozpoznawaniu chorób zawodowych, jak stało się to w rozpoznawanej sprawie.