Dopóki sprawa nie została zakończona decyzją ostateczną, strona może zmodyfikować swoje żądanie, a organ administracji państwowej ma obowiązek na nowo ocenić to żądanie w świetle przepisów prawa materialnego po wyczerpującym ustaleniu stanu faktycznego.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Wiktora S. na decyzję Wojewody Białostockiego z dnia 27 lipca 1983 r. w przedmiocie pozwolenia na budowę budynku inwentarskiego i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Wojewody Białostockiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Decyzją z dnia 27 lipca 1983 r. nr NB.IV-8386/II/35/83 Wojewoda Białostocki utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Miasta i Gminy S. z dnia 10 czerwca 1983 r. nr GT.V.8381/80/83 w sprawie:
1) pozwolenia na budowę przez Wiktora S. we wsi B. D. budynku inwentarskiego, usytuowanego - zgodnie z projektem technicznym - w odległości 3,00 m od granicy działki,
2) nakazu rozbiórki, przed rozpoczęciem robót budowlanych, starego chlewu, oznaczonego na szkicu sytuacyjnym jako nr 8,
3) nakazu przeniesienia w inne miejsce, po ukończeniu bodowy, istniejącej studni.
W uzasadnieniu podał, że na takie usytuowanie budynku zgodził się zarówno inwestor, co potwierdził na planie realizacyjnym i wniosku własnoręcznym podpisem, jak i zainteresowane strony /sąsiedzi/, które nie składały odwołań od decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w S. W tej sytuacji sprawa została zaskoczona decyzją ostateczną, a zatem wydanie nowej decyzji pozwalającej na zmianę usytuowania budynku inwentarskiego przy granicy działki pozbawione jest - jak podano w uzasadnieniu decyzji - podstaw prawnych, gdyż z mocy prawa taka decyzja byłaby nieważna.
Omówioną wyżej decyzję Wojewody Białostockiego Wiktor S. zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wywodzą, iż chciałby wybudować budynek inwentarski w odległości 0,60 m od granicy działki. Nie może - jak podał - budować tego budynku w odległości 3 m od granicy działki, ponieważ w tym miejscu stoi stary budynek inwentarski, którego nie może wcześniej rozebrać, bo gdzie podzieje inwentarz. Poza tym postawienie budynku w odległości 3 m od granicy działki uniemożliwi poruszanie się po podwórku wozem i maszynami rolniczymi, ponieważ działka jest bardzo wąska.
W odpowiedzi na skargę organ administracji państwowej podał, że nie znalazł podstaw do zmiany lub uchylenia swojej decyzji w trybie art. 200 par. 2 Kpa. Usytuowanie budynku tak, jak życzy sobie skarżący, byłoby niezgodne z przepisami rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki - w zakresie odległości od granicy działki i istniejących budynków na obu działkach.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sądowa kontrola decyzji administracyjnych polega - stosownie do treści art. 196 par. 1 Kpa - na badaniu ich zgodności z prawem, a więc zgodności zarówno z normami prawa materialnego, jak i przepisami postępowania administracyjnego. W niniejszej sprawie stwierdzono naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, a w szczególności art. 7 i art. 77 par. 1 Kpa. Przepisy te zobowiązują organy administracji państwowej do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego oraz do załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Tymczasem organ odwoławczy nie rozpoznał sprawy w myśl tych przepisów, lecz bezzasadnie przyjął, że sprawa została zakończona decyzją ostateczną, a zatem zmiana usytuowania budynku inwentarskiego nie może mieć miejsca, gdyż tego rodzaju decyzja z mocy prawa byłaby nieważna. Jednakże odwołanie od decyzji Naczelnika Miasta i Gminy S. z dnia 10 czerwca 1983 r. nr GT.V.8381/80/83 zostało wniesione w terminie, a zatem decyzja ta nie stała się ostateczna i Wojewoda Białostocki powinien rozpoznać sprawę z uwzględnieniem argumentacji odwołującego się - w kontekście przepisów prawa materialnego i po dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego. Bez znaczenia jest przy tym okoliczność, czy rozstrzygnięcie sprawy przez organ pierwszej instancji było całkowicie po myśli odwołującego się, czy nie, dopóki bowiem sprawa nie zostanie zakończona decyzją ostateczną, strona może zmodyfikować swoje żądanie, a organ administracji państwowej ma obowiązek na nowo ocenić to żądanie w świetle przepisów prawa materialnego, po wyczerpującym ustaleniu stanu faktycznego. Dopiero taka ocena pozwoli zająć stanowisko w kwestii, czy odwołanie uwzględnić, czy nie.
W niniejszej sprawie organ odwoławczy nie ocenił żądania zawartego w odwołaniu z punktu widzenia przepisów prawa materialnego, przez co naruszył przepisy postępowania administracyjnego, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wobec czego - stosownie do art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa - należało orzec jak w sentencji.