Obowiązek poniesienia opłaty adiacenckiej /i ustalenie jej wysokości - art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 9/85 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości - Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./ łączy się z dniem stworzenia warunków do podłączenia gruntu do wybudowanego urządzenia komunalnego / par. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 199l r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wysokości udziału w kosztach budowy urządzeń komunalnych, energetycznych i gazowych - Dz.U. nr 72 poz. 314/, a nie z dniem wydania decyzji określającej jej wysokość.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Włodzimierza S. na decyzję Kolegium Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) z dnia 18 marca 1993 r. w przedmiocie opłaty adiacenckiej i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Zarządu Gminy Z., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Kolegium Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) pięćdziesiąt tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa (...) decyzją z dnia 18 marca 1993 r. nr OK. utrzymało w mocy decyzję Zarządu Gminy Z. z dnia 5 lutego 1993 r. nr 50/93 o ustaleniu opłaty adiacenckiej, należnej od Włodzimierza S., właściciela działki nr 189/4, położonej w K.G., w wysokości 1 282 000 zł, z tytułu przyłączenia działki do sieci wodociągowej. Jako podstawę prawnomaterialną decyzji powołano art. 44 ust. 4 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./ oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wysokości udziału w kosztach budowy urządzeń komunalnych, energetycznych i gazowych /Dz.U. nr 72 poz. 314/, a także uchwałę nr XVI/123/92 Rady Gminy Z. z dnia 4 marca 1992 r. w sprawie opłat adiacenckich. W uzasadnieniu decyzji podano, że działka będąca własnością Włodzimierza S. ma powierzchnię 855 m2. Jej przyłączenie do sieci wodociągowej nastąpiło po dokonaniu protokołem z dnia 14 listopada 1991 r. odbioru końcowego robót związanych z budową sieci rozdzielczej oraz przyłączy. Rada Gminy Z. uchwałą nr XVI/123/92 z dnia 4 marca 1992 r. ustaliła cenę 1 m gruntu w wysokości 60 000 zł jako cenę podstawową do ustalania opłat adiacenckich. Przy jej zastosowaniu wartość gruntu, o którym mowa, przed wybudowaniem sieci wodociągowej została określona na 51 300 000 zł, po wybudowaniu cena 1 m2 gruntu wzrosła o 10 procent , a wartość całej działki wzrosła do 56 430 000 zł. Różnica wartości omawianej działki zatem wyniosła 5 130 000 zł, a jej połowa wynosi 2 565 000 zł. Z tak ustalonej wysokości opłaty adiacenckiej odliczono 50 procent z tytułu partycypacji Włodzimierza S. w kosztach budowy sieci wodociągowej, a zatem wysokość opłaty pozostającej do uiszczenia ustalono na 1282 000 zł. Ustaloną w taki sposób wysokość opłaty adiacenckiej Kolegium Odwoławcze uznało za zgodną z obowiązującymi przepisami powołanymi jako materialnoprawna podstawa decyzji.
Włodzimierz S. zaskarżył decyzję Kolegium Odwoławczego do Naczelnego Sądu Administracyjnego, domagając się ustalenia opłaty adiacenckiej w wysokości 750 000 zł i podając, że opłata w tej wysokości obowiązywała w 1991 r. O obowiązku wniesienia opłaty w takiej wysokości byli informowani właściciele działek. Zdaniem skarżącego, omawiana opłata powinna być ustalona na podstawie przepisów obowiązujących w okresie rozpoczęcia budowy przyłączy, a nie w okresie wydawania decyzji, gdyż te przepisy nie mogą działać wstecz.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie; uznano, że wysokość opłaty adiacenckiej została ustalona prawidłowo.