Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Borowiec del. NSA Tomasz Zbrojewski Protokolant starszy asystent sędziego Dorota Chromicka po rozpoznaniu w dniu 3 września 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Ministra Edukacji Narodowej oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 1602/13 w sprawie ze skargi Zakładu [...] sp. z o.o. w C. na decyzję Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie wydania zezwolenia na założenie gimnazjum pod nazwą "Gimnazjum w [...]" 1. oddala skargi kasacyjne; 2. zasądza od Ministra Edukacji Narodowej oraz od Związku Nauczycielstwa Polskiego na rzecz Zakładu [...] sp. z o.o. w C. kwoty po 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z 27 listopada 2013 r., II SA/Wa 1602/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną przez Zakład [...] sp. z o.o. w C. decyzję Ministra Edukacji Narodowej z [...] lipca 2013 r., nr [...] i decyzję organu I instancji w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza Miasta i Gminy Cieszanów z [...] marca 2012 r., nr [...] w przedmiocie wydania zezwolenia spółce komunalnej na założenie od dnia 1 września 2012 r. na czas nieokreślony gimnazjum pod nazwą "Gimnazjum w D.".
W uzasadnieniu, Sąd I instancji wskazał, że organ stwierdził nieważność na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. uznając, że decyzja Burmistrza wydana została bez podstawy prawnej i z rażącym naruszeniem prawa. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest nowym i samodzielnym postępowaniem zmierzającym do ustalenia, czy nastąpiło m.in. rażące naruszenie prawa, czy też naruszenie zwykłe. Rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., będące podstawą stwierdzenia nieważności decyzji, stanowi kwalifikowaną postać naruszenia prawa i nie może być interpretowane rozszerzająco.
W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że istnieje różnica między "zwykłym" naruszeniem prawa, a naruszeniem, które może być zakwalifikowane jako "rażące". Naruszenie prawa jest rażące wówczas, gdy w jego wyniku powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności, czy też niemożności akceptacji zaskarżonego orzeczenia, jako aktu wydanego przez organ praworządnego państwa. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lutego 2006 r., II OSK 490/05, Lex nr 196696 zawarto tezę, że w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji, istnienie jednej z przesłanek z art. 156 § 1 k.p.a. musi być oczywiste "widoczne gołym okiem", a nie być kwestią przypuszczeń czy też zawiłych dociekań i zabiegów językowych. W kolejnym wyroku z 2 lutego 2006 r., II OSK 489/05, Lex 196694, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż spór co do wykładni przepisu prawa materialnego nie może stanowić przesłanki do stwierdzenia nieważności ostatecznej decyzji, a więc, że decyzja, w sposób kwalifikowany, została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa świetle art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
O rażącym naruszeniu prawa można mówić w sytuacji naruszenia przepisu prawnego, którego treść bez żadnych wątpliwości interpretacyjnych może być ustalona w bezpośrednim rozumieniu. Zatem, cechą rażącego naruszenia prawa jest to, że treść decyzji pozostaje w sprzeczności z treścią przepisu przez proste ich zestawienie ze sobą. W sposób rażący może zostać naruszony wyłącznie przepis, który może być stosowany w bezpośrednim rozumieniu, tzn. taki, który nie wymaga stosowania wykładni prawa. Istnienie przesłanek z art. 156 § 1 k.p.a. musi być oczywiste, a nie być kwestią przypuszczeń czy dociekań. Zastosowanie przy wydawaniu decyzji jednej z możliwych interpretacji niejednoznacznych w swej treści przepisów prawa, nie może być uznane za rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.