Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. WSA Sławomir Wojciechowski Protokolant asystent sędziego Dorota Chromicka po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wielkopolskiego Kuratora Oświaty od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 października 2012 r., sygn. akt II SA/Po 552/12 w sprawie ze skargi Gminy Środa Wielkopolska na opinię Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia 5 kwietnia 2012 r., nr WKWiO.542.2.2.1.2012 oraz opinię Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia 27 kwietnia 2012 r., nr WKWiO.542.2.1.2012 w przedmiocie przekazania prowadzenia szkoły publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od Gminy Środa Wielkopolska na rzecz Wielkopolskiego Kuratora Oświaty kwotę 460 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z 10 października 2012 r., II SA/Po 552/12 uchylił akty Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z 5 kwietnia 2012 r., nr WKWiO.542.2.2.1.2012 i z 27 kwietnia 2012 r., nr WKWiO.542.2.1.2012 w przedmiocie przekazania prowadzenia szkół publicznych. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd stwierdził, że biorąc pod uwagę skomplikowany charakter sprawy w pierwszym rzędzie należało ustalić, jakiego rodzaju aktem jest opinia kuratora oświaty, o jakiej mowa w art. 5 ust. 5g ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.), w szczególności czy jest ona - jak podniesiono to w odpowiedzi na skargę - aktem nadzoru nad działalnością gminną w rozumieniu art. 89 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm. - dalej "u.s.g.").
Zgodnie z art. 5 ust. 5g ustawy o systemie oświaty jednostka samorządu terytorialnego, będąca organem prowadzącym szkołę liczącą nie więcej niż 70 uczniów, na podstawie uchwały organu stanowiącego tej jednostki oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, może przekazać w drodze umowy, osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej, prowadzenie takiej szkoły. Wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnieniu skargi, jakoby przepisy o przekazaniu szkoły należało stosować analogicznie do przepisów o likwidacji, bowiem następuje to zasadniczo w takim samym trybie, jakiegokolwiek zastosowania w sprawie nie znajdą zarówno uregulowania, jak i dorobek orzeczniczy i nauki prawa odnoszący się do likwidacji szkół publicznych, albowiem ustawodawca w sposób jednoznaczny wskazał w art. 59 ust. 8 ustawy o systemie oświaty, że przepisów dotyczących likwidacji szkół zawartych w art. 58 ust. 1-5 tej samej ustawy nie stosuje się w razie przekazania przez jednostkę samorządu terytorialnego prowadzenia szkoły lub placówki publicznej osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej. Takie zróżnicowanie uznać należy za w pełni racjonalne, albowiem jak zostanie to wykazane poniżej, przekazanie prowadzenia szkoły osobie prawnej bądź fizycznej, odmiennie niż jej likwidacja bądź połączenie z inną szkołą w zespół szkół nie ma jakiegokolwiek wpływu na sytuację prawną i faktyczną podmiotów będących użytkownikami zakładu administracyjnego, którym niewątpliwie jest szkoła publiczna - to jest uczniów danej szkoły.
Do szkoły lub placówki przejętej stosuje się przepisy dotyczące szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub osoby fizyczne, z wyjątkiem art. 58 ust. 3-5 (art. 5 ust. 5i); jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana przejąć prowadzenie szkoły lub placówki przekazanej, jeżeli osoba prowadząca szkołę lub placówkę nie wykonała polecenia, o którym mowa w art. 34 ust. 1 lub 2, narusza ustawę lub warunki prowadzenia szkoły lub placówki określone w umowie, o której mowa w ust. 5g. (art. 5 ust. 5j), a osoba prawna lub fizyczna, która przejęła do prowadzenia szkołę lub placówkę publiczną na podstawie umowy, nie może zlikwidować tej szkoły lub placówki, lecz na wniosek tej osoby jednostka samorządu terytorialnego, która przekazała szkołę lub placówkę, przejmuje jej prowadzenie w trybie określonym w umowie, o której mowa w ust. 5g (art. 5 ust. 5k). Jak wynika z powyższych przepisów przekazanie prowadzenia szkoły nie rodzi jakichkolwiek, nawet potencjalnych skutków dla uczniów i nie zagraża w jakikolwiek sposób przebiegowi ich edukacji, albowiem przepisy nie dopuszczają możliwości jakiegokolwiek pogorszenia ich sytuacji, czy też wykorzystania przekazania prowadzenia szkoły dla obejścia niewątpliwie bardziej restrykcyjnych przepisów regulujących jej likwidację. W kolejnym ustępie tego artykułu określono obowiązki informacyjne jednostki samorządu terytorialnego w związku z przekazaniem szkoły jedynie wobec pracowników szkoły lub placówki oraz zakładowej organizacji związkowej (ust. 5l), a więc odmiennie niż w przypadku likwidacji szkoły, gdzie obowiązek informacyjny obejmuje także rodziców uczniów (art. 59 ust. 1). Oznacza to, że prawodawca nie uważa użytkowników zakładu administracyjnego, którego prowadzenie jest przekazywane osobie fizycznej lub prawnej, za podmioty posiadające jakikolwiek interes prawny bądź faktyczny związany, z tym przekazaniem i co za tym idzie zainteresowane nim.