Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 września 2016 r. sygn. akt II SA/Wa 1921/15 w sprawie ze skargi W. M. na akt Wójta Gminy R. z dnia [...] września 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy pokrycia kosztów dowozu dzieci do przedszkola oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 8 września 2016 r., II SA/Wa 1921/15 oddalił skargę W. M. na akt Wójta Gminy R. z [...] września 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy pokrycia kosztów dowozu dzieci do przedszkola. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że kwestię dowożenia dzieci do szkół reguluje ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm., dalej "u.s.o."), przy czym ustawowy obowiązek gminy w tym zakresie został odrębnie uregulowany w stosunku do dzieci pięcioletnich, które obowiązane są odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej (art. 14 ust. 3 u.s.o.). W świetle art. 14a ust. 2 u.s.o., sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wraz z publicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego powinna zapewniać wszystkim dzieciom pięcioletnim zamieszkałym na obszarze gminy możliwość spełniania obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3 u.s.o. Droga dziecka pięcioletniego z domu do najbliższego publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub do publicznej innej formy wychowania przedszkolnego nie powinna przekraczać 3 km. Zgodnie zaś z ust. 3 powołanego art., jeżeli droga dziecka pięcioletniego z domu do najbliższego publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego przekracza 3 km, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka lub zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Obowiązkiem gminy jest też zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom pięcioletnim i sześcioletnim oraz dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 14 ust. 1a u.s.o. bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka umożliwiającego dzieciom, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, albo zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice (art. 14a ust. 4). Art. 14a ust. 4a u.s.o. stanowi zaś, że gmina może zorganizować dzieciom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego również w przypadkach, w których nie ma takiego obowiązku.
W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że w dacie wydania przez Wójta Gminy R. odmowy finansowania wnioskodawcy kosztów przewozu syna z domu do przedszkola, dziecko skarżącego było dzieckiem pięcioletnim, w pełni sprawnym, którego droga z domu do oddziału przedszkolnego w S. wynosiła 1,9 km. W świetle tych ustaleń gmina nie była obowiązana uwzględnić wniosku skarżącego, gdyż powołane ww. przepisy ustawy o systemie oświaty nie nakładają na nią obowiązku zapewnienia transportu i bezpłatnej opieki, bądź pokrycia rodzicom dowozu dziecka realizowanego we własnym zakresie. Z wyżej cytowanych przepisów wynika, że obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu do szkół, umożliwiający realizację obowiązku szkolnego uczniom zamieszkałym w odległościach większych niż 3 km, może być realizowany w dwojaki sposób. Otóż gmina może dowozić dzieci do szkoły własnym lub wynajętym przez siebie środkiem transportu, zapewniając jednocześnie w tym czasie dzieciom opiekę, albo zwracać koszty przejazdu środkami komunikacji publicznej. Obowiązki te gmina musi realizować bez względu na obiektywne trudności i bez względu na to, czy posiada na ten cel odpowiednie środki. W pozostałych przypadkach powołana ustawa (art. 14a ust. 4a) umożliwia gminom dobrowolne zapewnienie transportu i opieki w czasie przewozu do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego nawet wtedy, gdy nie ma takiego obowiązku prawnego (np. w przypadku gdy droga uczniów do przedszkola lub innej formy nie przekracza 3 km, a także jeśli chodzi o dzieci trzy- lub czteroletnie, nieobjęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego). Sformułowanie zawarte w art. 14a ust. 4a uso "może zorganizować" świadczy o przyznaniu gminie autonomicznej swobody w podejmowaniu tego typu decyzji, albowiem taka decyzja jest obarczona przede wszystkim możliwościami finansowymi gminy i to jej organy decydują o priorytetach wydatkowania środków publicznych.