Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Barbara Adamiak Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Borowiec (spr.) sędzia del. WSA Jacek Fronczyk Protokolant asystent sędziego Agnieszka Chorab po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Okręgowego Inspektora Pracy w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 stycznia 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 1981/11 w sprawie ze skargi W.N. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Warszawie z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie umorzenie postępowania odwoławczego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 10 stycznia 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 1981/11 po rozpoznaniu sprawy ze skargi W.N. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Warszawie z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego uchylił zaskarżoną decyzję (pkt. 1) oraz określił, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości (pkt. 2).
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.
Inspektor Pracy, działając na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1 i art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. Nr 98, poz. 589 ze zm.) w zw. z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm. dalej: K.p.a.), w dniu 29 kwietnia 2011 r. wydał decyzję nr 15382-53190-K025-Wm/13/11, którą odmówił nakazania umieszczenia W.N. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656).
W uzasadnieniu decyzji podał m.in., że o zakwalifikowaniu pracownika do osób wykonujących prace w szczególnym charakterze decyduje nie tylko rodzaj świadczonej pracy, ale również termin jej wykonywania oraz wymiar czasu pracy. Wniosek taki wynika z art. 3 ust. 5 ustawy o emeryturach pomostowych, w którym zastrzega się, że za pracowników wykonujących prace w szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwości należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanej z procesem starzenia się.
Przeprowadzona kontrola wykazała, że W.N. zatrudniony na stanowisku dyżurnego zmiany Służby Ochrony Kolei (SOK) wykonywał pracę w torach czynnych, tj. w warunkach niebezpiecznych, mogących pogorszyć jego sprawność psychofizyczną przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jednakże pracy tej nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
Kierowanie pracą podległych funkcjonariuszy SOK, przebywając w pomieszczeniach biurowych nie stanowi przesłanki do stwierdzenia, że pogorszenie sprawności psychofizycznej przed osiągnięciem wieku emerytalnego uniemożliwia dalsze wykonywanie pracy na zajmowanym stanowisku.
Okręgowy Inspektor Pracy w Warszawie, po rozpoznaniu odwołania W.N. od powyższej decyzji na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 K.p.a. i art. 19 ust. 1 pkt5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. Nr 89, poz. 589 ze zm.), decyzją z dnia 17 czerwca 2011 r. nr Wa-5111-Dd0285/11 umorzył postępowanie odwoławcze.
W uzasadnieniu decyzji podał m.in., że postępowanie administracyjne inspektora pracy (w tym kontrolne) jest prowadzone z udziałem pracodawcy, któremu przysługuje przymiot strony. Pracodawca jest uprawniony do udziału w czynnościach kontrolnych oraz do uczestniczenia w każdym stadium postępowania administracyjnego prowadzącego do wydania decyzji czyli nakazu, o którym mowa w art. 11 pkt 1-7 oraz art. 11a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Pracownik zaś nie posiada uprawnień do udziału w kontroli. Adresatem decyzji nakazowych jest wyłącznie pracodawca, na którego nakładany jest określony obowiązek. Pracownik nie jest stroną postępowania w przedmiocie nakazu kierowanego do pracodawcy. Stronami postępowania kontrolnego są inspektor pracy i pracodawca. Pomimo wymienienia pracownika w treści nakazu z imienia i nazwiska w żadnym przypadku nie można uznać go za stronę postępowania administracyjnego (kontrolnego). Niewątpliwie pracownik jest zainteresowany wynikiem postępowania kontrolnego zmierzającego do wydania nakazu, jednakże nie jest on stroną postępowania, której organ administracji ma obowiązek zapewnić czynny udział w każdym stadium postępowania.