Skarga kasacyjna na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) sędzia NSA Jan Paweł Tarno sędzia del. NSA Jerzy Krupiński Protokolant starszy inspektor sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej C. M. i S. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 1677/15 w sprawie ze skargi C. M. i S. M. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2015 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.

Inne orzeczenia o symbolu:
6293 Przejęcie gospodarstw rolnych
Inne orzeczenia z hasłem:
Administracyjne postępowanie
Przejęcie mienia
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Uzasadnienie strona 1/8

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę C. M. i S. M. na sprecyzowaną w sentencji decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak wynika z jego uzasadnienia orzeczeniem kontrolowanym w trybie nadzorczym była decyzja Naczelnika Gminy [...] z dnia [...] października 1976 r. (dalej jako decyzja dotychczasowa), mocą której przejęto na własność Państwa gospodarstwo rolne położone we wsi [...], o pow. 8,5220 ha, zapisane w księdze wieczystej KW nr [...], stanowiące własność C. M. Została ona wydana na podstawie m.in. art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o zmianie dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. Nr 39, poz. 174 ze zm.), dalej ustawa, oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 sierpnia 1961 r. w sprawie opuszczonych gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 39, poz. 198), dalej rozporządzenie. Postępowanie o stwierdzenie jej nieważności zostało wszczęte wnioskiem poprzedniego właściciela. C. M. podniósł w jego uzasadnieniu, że nieruchomość ta nie stanowiła gospodarstwa rolnego, gdyż 75% jej obszaru to lasy, na terenie których prowadzono gospodarkę leśną. W jego ocenie organ nie poczynił żadnych ustaleń w tym przedmiocie. Wniosek poparła S. M., współwłaścicielka nieruchomości, która zarzucała także pominięcie jej w tym postępowaniu. Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] lipca 2014 r. stwierdził nieważność decyzji dotychczasowej, dopatrując się rażącego naruszenia prawa polegającego na uchybieniu przepisom postępowania, a to 5, art. 71 § 1, art. 74 obowiązującego wówczas Kodeksu postępowania administracyjnego. Wynikało ono z niewyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego gruntu, gdyż decyzji nie poprzedzono jakimkolwiek postępowaniem dowodowym. Natomiast odnośnie zarzutu pominięcia S. M. zważył, iż jest to przesłanka wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 4 K.p.a.). Na skutek odwołania Skarbu Państwa - Nadleśnictwa [...] zapadła decyzja zaskarżona następnie do Sądu Wojewódzkiego, mocą której Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchylił powyższą decyzję i odmówił stwierdzenia nieważności decyzji dotychczasowej. Organ ten ustalił, iż przedmiotowe gospodarstwo rolne stanowiło współwłasność C. M. i S. M. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy, powołanym w podstawie prawnej decyzji, gospodarstwa rolne i działki określone w art. 15 ust. 1 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. z 1959 r. Nr 14, poz. 78), jeżeli zostały opuszczone przez właściciela po dniu 28 kwietnia 1955 r., oraz wszelkie inne gospodarstwa rolne opuszczone przez właścicieli mogą być przejęte na własność Państwa bez odszkodowania i w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie uznane zostanie za niezbędne. Po myśli § 1 ust. 1 rozporządzenia za gospodarstwo rolne opuszczone uważa się gospodarstwo, na którym nie zamieszkuje właściciel ani jego małżonek, dzieci lub rodzice, a przy tym gospodarstwo to nie jest w całości lub w większej części uprawiane oraz poddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym przez właściciela bądź użytkownika albo dzierżawcę. W ocenie organu odwoławczego w sprawie wystąpiły przesłanki uregulowane w tych przepisach, gdyż sporna nieruchomość stanowiła gospodarstwo rolne, jako że odpowiadała definicji zawartej w § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 45, poz. 304). Wedle tego przepisu za gospodarstwo rolne uważa się wszystkie należące do tej samej osoby (osób) nieruchomości rolne, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą wraz z budynkami, urządzeniami, inwentarzem żywym i martwym, zapasami oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Przy czym ust. 2 tego przepisu stanowił, iż do gospodarstwa rolnego zalicza się również lasy i grunty leśne oraz nieużytki należące do właściciela nieruchomości określonych w ust. 1, jeżeli stanowią lub mogą stanowić z tymi nieruchomościami zorganizowaną całość gospodarczą. Natomiast jak głosił jego § 1 ust. 1 nieruchomość uważa się za rolną, jeżeli jest lub może być użytkowana na cele produkcji rolnej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej, chyba że stosownie do przepisów o planowaniu przestrzennym decyzją właściwego organu prezydium rady narodowej została przeznaczona na cele nie związane bezpośrednio z produkcją rolną. Wreszcie - według § 1 ust. 3 tegoż rozporządzenia nie uważa się za nieruchomość rolną terenów położonych w obrębie zwartej zabudowy miasta lub osiedla oraz nieruchomości należących do tej samej osoby lub osób, jeżeli ich łączny obszar nie przekracza 0,5 ha. Jak wynika z rejestru gruntów, gospodarstwo rolne małżonków M. składało się z działek o łącznej powierzchni 8,5220 ha, z czego grunty orne stanowiły 3,1020 ha, użytki leśne 5,11 ha, a tereny zabudowane 0,13 ha, wreszcie nieużytki 0,18 ha. Z karty gospodarstwa sporządzonej dla celów podatkowych wynikają inne powierzchnie, lecz zdaniem organu należy przyjąć za miarodajne dane z rejestru gruntów, które są zgodne z powierzchnią figurującą w księdze wieczystej. Powierzchnia gruntów ornych przekonuje do charakteru nieruchomości, przy czym organ uznał, iż lasy skoro wchodziły w jego skład, również mogły podlegać przejęciu. Dalej Minister wskazał, iż w postępowaniu nadzorczym ocenia się materiał zebrany w sprawie, w jakiej zapadła decyzja dotychczasowa, a badaniem obejmuje się stan faktyczny i prawny wówczas istniejący. Materiał ten wskazuje na fakt niezamieszkiwania w gospodarstwie właścicieli, fakt nieuprawiania go i niepoddawania właściwym zabiegom agrotechnicznym. C. M. był tamże zameldowany od [...] czerwca 1943 r. do [...] marca 1968 r., a następnie od [...] czerwca 1970 r. do [...] maja 1976 r. Dla spełnienia tej przesłanki nie ma znaczenia, że w domu na tej nieruchomości zamieszkiwał Z. C., bo nie był on właścicielem, a najemcą. Wnioskodawca sam przyznał, iż nie uprawiał roli, zaś nie zostało wykazane, aby Z. C. czynił to jako dzierżawca lub użytkownik. Odnosząc się do zarzutów strony organ odwoławczy zważył, iż Naczelnik Gminy powiadomił stronę o zamiarze przejęcia tego gospodarstwa i wystąpił do sołtysa o sporządzenie informacji o jego stanie. Zatem prowadził postępowanie dowodowe. Dlatego organ nie podzielił poglądu o rażącym naruszeniu przepisów postępowania. Zgodził się natomiast ze stanowiskiem, że pominięcie S. M. stanowi przesłankę wznowieniową, a nie nieważnościową. W tej sytuacji nie znalazł podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji dotychczasowej, gdyż nie wystąpiły podstawy z art. 156 § 1 K.p.a.

Strona 1/8
Inne orzeczenia o symbolu:
6293 Przejęcie gospodarstw rolnych
Inne orzeczenia z hasłem:
Administracyjne postępowanie
Przejęcie mienia
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi