Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędziowie: Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) Sędzia NSA del. Jolanta Sikorska Protokolant starszy inspektor sądowy Barbara Dąbrowska-Skóra po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy D. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 grudnia 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 1920/12 w sprawie ze skargi Gminy D. G. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Gminy D. G. na opisaną w sentencji decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.
Przedstawiając w uzasadnieniu stan faktyczny sprawy Sąd I instancji wskazał, że przedmiotem postępowania jest działka nr [...] stanowiąca uprzednio własność skarżącej, a następnie nabyta z mocy prawa przez Województwo Śląskie na podstawie decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...] czerwca 2011 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - odcinka drogi wojewódzkiej nr [...]. Tenże Wojewoda decyzją z dnia [...] lutego 2012 r. orzekł o ustaleniu odszkodowania z tego tytułu na rzecz Gminy D. G. w wysokości 5611 zł i zobowiązał Prezydenta Miasta D. G. - jako zarządcę drogi - do jego wypłaty. Po rozpatrzeniu odwołania Prezydenta D. G., Minister Transportu i Budownictwa zaskarżoną decyzją utrzymał to rozstrzygnięcie w mocy. Doszedł bowiem do przekonania, że wartość odszkodowania została ustalona w sposób prawidłowy, a to na podstawie operatu szacunkowego uprawnionego rzeczoznawcy majątkowego, w tym co do niepowiększenia o kwotę podatku VAT, zaś zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.), koszty nabycia nieruchomości pod drogi, w tym odszkodowania, są finansowane na podstawie przepisów o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, przepisów o drogach publicznych oraz przepisów o autostradach płatnych i Krajowym Funduszu drogowym. Stosownie do treści art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267, poz. 2251 ze zm.), w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, finansowane są z budżetów tych miast. Zatem poprawnie ustalono również podmiot uprawniony i zobowiązany.
W skardze na ostateczną decyzję Gmina D. G. domagała się stwierdzenia jej nieważności albo uchylenia jej, jak też decyzji organu I instancji, nadto zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym o zgodność przepisu art. 22 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. w związku z art. 3 ust. 3 1 pkt 2 ustawy o finansowaniu transportu lądowego z art. 21 ust. 2 Konstytucji. W ocenie skarżącej decyzje te są sprzeczne z prawem, niewykonalne, a odszkodowanie jest ustalone wadliwie. Dowodziła bowiem, że zobowiązanym do wypłaty odszkodowania jest ten sam podmiot, który jest wierzycielem, a zatem praktycznie nie dochodzi do wypłaty słusznego odszkodowania za wywłaszczenie, przy czym w jej opinii odszkodowanie to winno być powiększone o podatek VAT.
Minister postulował oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w motywach wydanego w tej sprawie wyroku stwierdził, iż skarga jest niezasadna. Uznając stan faktyczny za niekwestionowany, w pierwszej kolejności rozważył mechanizm nabywania działek przeznaczonych pod drogi publiczne, w tym treść art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Nieruchomości lub ich części stają się z mocy prawa własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego albo Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Z treści tego przepisu nie wynika, aby wszystkie nieruchomości położone w liniach rozgraniczających inwestycji przechodziły automatycznie z mocy prawa na własność zarządcy drogi. Przechodzą tylko te, które zostały wykazane jako niezbędne do przejęcia. Tak więc sama skarżąca zdecydowała, że przedmiotowa działka przeszła na własność województwa. Konsekwencją tego jest konieczność ustalenia odszkodowania i wydania decyzji w tej materii. W przekonaniu Sądu meriti okoliczność, że ten sam podmiot wystąpił tu jako uprawniony i zobowiązany nie jest rażącym naruszeniem przepisów. W sytuacji skarżącej nie można mówić, aby wydanie decyzji odszkodowawczej było niedopuszczalne. To zagadnienie może być rozważane na etapie wykonania zobowiązania. Doszedł także do przekonania, że rozstrzygnięcie w zakresie podatku VAT jest legalne, gdyż po myśli art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości, czyli najbardziej prawdopodobna jej cena, możliwa do uzyskania. W żadnym z przepisów nie ma mowy o konieczności uwzględnienia innych jeszcze okoliczności, w tym podatków. Stanowisko to jest utrwalone w orzecznictwie, co potwierdzają przytoczone przezeń wyroki sądów administracyjnych. Jednocześnie Sąd I instancji wskazał, iż nie ma wątpliwości co do konstytucyjności przepisów uwypuklonych przez stronę, jako mogących naruszać Konstytucję, przeto nie znalazł powodów do wystąpienia z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego. Dlatego na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej P.p.s.a., oddalił skargę.