Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Zbigniew Rausz Sędziowie NSA Jolanta Rajewska (spr.) Leszek Włoskiewicz Protokolant Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 20 grudnia 2005r. sygn. akt III SA/Lu 579/05 w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy uznania za osobę bezrobotną uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] nr [...]
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 20 grudnia
2005 r., sygn. III SA/Lu 579/05, oddalił skargę E. B. na decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] w przedmiocie odmowy uznania jej za osobę bezrobotną.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy.
Wojewoda Lubelski powołaną decyzją nr [...] utrzymał w mocy decyzję Starosty Puławskiego o odmowie uznania E. B. za bezrobotnego. W uzasadnieniu podał, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 ze zm.), za bezrobotnego może być uznana osoba, która, miedzy innymi, nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe. Organ I instancji zasadnie uznał, że E. B. nie spełnia tej przesłanki, gdyż jest współwłaścicielem w ½ gospodarstwa rolnego o pow. 3,14 ha fizycznych, co stanowi 3,5480 ha przeliczeniowych. Wynika to z regulacji współwłasności zawartej w prawie cywilnym. Zgodnie z art. 195 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm. - dalej kc), prawo własności przysługuje niepodzielnie każdemu właścicielowi. Każdy współwłaściciel jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz korzystania z niej w takim zakresie, który nie ogranicza współposiadania i korzystania z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Powierzchnia całego gospodarstwa rolnego jest zatem podstawą weryfikacji spełniania warunków otrzymania statusu osoby bezrobotnej, niezależnie od wysokości udziału we współwłasności rejestrującej się osoby. Dopiero po zniesieniu współwłasności (w trybie sądowym lub umownym), gdy dana osoba będzie posiadać nieruchomość o powierzchni użytków rolnych poniżej 2 ha przeliczeniowych, może ubiegać się o status bezrobotnego.
Powyższą decyzję Wojewody Lubelskiego zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie E. B., podnosząc, że przysługuje jej tylko udział w ½ części nieruchomości rolnej. W tej sytuacji, skoro w orzecznictwie istnieje taki termin jak "współwłasność", to niezrozumiałe jest dlaczego traktowana jest przez organy zatrudnienia jako właściciel całej nieruchomości.
Wojewoda Lubelski wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), skargę E. B. oddalił, uznając, że zaskarżona przez nią decyzja i decyzja organu I instancji prawa nie naruszają. Status bezrobotnego może być bowiem przyznany tylko osobie, która nie jest zarówno właścicielem (posiadaczem), ale także współwłaścicielem nieruchomości rolnej w rozumieniu przepisów kc, o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe. Sąd I instancji stwierdził ponadto, że podziela tym samym stanowisko wyrażone w wyroku z dnia 14 lipca 1998 r. sygn. akt II SA 565/98 (Lex 41865), w którym Naczelny Sad Administracyjny podkreślił, że każdy współwłaściciel, zgodnie z art. 195 i art. 206 kc, jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli, co oznacza, że współwłaściciel nie jest ograniczony we władaniu rzeczą wspólną tylko do swojej części; natomiast sprawa możliwości czerpania pożytków ze wspólnego gospodarstwa rolnego jest rzeczą odrębną i możliwości uzyskania tych pożytków przez współwłaścicieli (art. 207 kc) nie mają wpływu na ocenę spełnienia negatywnej przesłanki dotyczącej własności nieruchomości rolnej po stronie bezrobotnego.