Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska (spr.) Sędziowie sędzia NSA Janina Antosiewicz sędzia del. WSA Przemysław Szustakiewicz Protokolant sekretarz sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej G. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 października 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 563/10 w sprawie ze skargi G. F. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia (...) stycznia 2010 r. nr (...) w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 7 października 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 563/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę G. F. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia (...) stycznia 2010 r. nr (...) w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, iż Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, decyzją z (...) stycznia 2010 r. nr 83, utrzymał w mocy własną decyzję z (...) października 2009 r. nr 738, mocą której odmówiono wszczęcia postępowania administracyjnego z wniosku G. F. w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody Katowickiego z (...) maja 1991 r. dotyczącej stwierdzenia nabycia przez Gminę i Miasto P. z mocy prawa, nieodpłatnie, własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów obrębu P. jako działka nr (...), opisanej w karcie inwentaryzacyjnej nr (...).
Z ustaleń organu nadzoru wynika, że Wojewoda Katowicki, działając na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 maja 1990 r. -Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm.), decyzją z (...) maja 1991 r., znak: (...) stwierdził nieodpłatne nabycie przez Gminę i Miasto P., z mocy prawa, własności nieruchomości szczegółowo opisanej w karcie inwentaryzacyjnej nr (...).
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności ww. decyzji komunalizacyjnej wystąpił G. F..
Decyzją Nr (...) z (...) października 2009 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego w przedmiotowej sprawie wskazując, iż wnioskodawca nie wykazał żadnego tytułu o charakterze prawno-rzeczowym do przedmiotowej nieruchomości i nie legitymuje się w związku z tym przymiotem strony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody Katowickiego z (...) maja 1991 r., a tym samym nie może skutecznie żądać wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności tej decyzji.
Przede wszystkim organ wyjaśnił, iż stronami postępowania komunalizacyjnego są Skarb Państwa - jako dotychczasowy właściciel mienia oraz właściwa gmina, ponieważ postępowanie dotyczy wprost interesu prawnego tych podmiotów. Wyjątkowo, w postępowaniu komunalizacyjnym może wziąć udział także inny podmiot, ale tylko wówczas, gdy wykaże, iż skomunalizowane mienie stanowiło w istocie jego własność, a zatem nie powinno ulec komunalizacji. Brak wykazania się przez taki podmiot tytułem prawno-rzeczowym do mienia, będącego przedmiotem komunalizacji, wyklucza możliwość skutecznego wszczęcia postępowania w trybie nadzoru. O tym czy interes lub obowiązek ma charakter prawny, czy tylko faktyczny przesądza treść przepisów prawa materialnego, z których wynikają obowiązki lub prawa pozostające w związku z rozstrzygnięciem. Natomiast pojęcie interesu faktycznego nie może być tożsame z pojęciem interesu prawnego. Interes faktyczny jest to bowiem stan, w którym dany podmiot wprawdzie jest bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującymi, mającymi stanowić podstawę skutecznego żądania stosownych czynności organu administracji.