Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia del. WSA Anna Wesołowska po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.B.,M.B., F.B., A.B, B.B., I.S. i T.P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 września 2018 r., sygn. akt: IV SA/Wa 1361/18 w sprawie ze skargi J.B., M.B., F.B., A.B., B.B., I.S. i T.P. na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia [..] lutego 2018 r., nr [..] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 18 września 2018 r., sygn. akt: IV SA/Wa 1361/18 oddalił skargę J.B., M.B., F.B., A.B., B.B., I.S. i T.P. na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia [..] lutego 2018 r., nr [..] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia.
Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją z dnia [..] maja 2017 r. Minister Infrastruktury i Budownictwa odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. K. z dnia [..] kwietnia 1973 r. nr [..] w części dotyczącej wywłaszczenia na rzecz Państwa nieruchomości położonej w gm. kat. Ł., objętej Iwh. [..], oznaczonej numerami [..] o pow. 0,0004 ha, [..] o pow. 0,0091 ha, [..] o pow. 0,6460 ha, [..] o pow. 0,7983 ha, [..] o pow. 0,1405 ha, stanowiącej własność W.P., S.P. i S.B., w miejsce której weszli A. B., J.B. i S.B.
J.B., M.B., F.B., A.B., B.B., I.S. i T.P. wnieśli o ponowne rozpatrzenie sprawy, zarzucając Ministrowi Infrastruktury i Budownictwa błędne przyjęcie, iż orzeczenie Prezydium Rady Narodowej m. K. z dnia [..] kwietnia 1973 r. nie jest obarczone wadą rażącego naruszenia prawa w części dotyczącej wywłaszczenia.
Po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy organ (obecnie Minister Inwestycji i Rozwoju) nie znalazł podstaw do uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji i decyzją z dnia [..] lutego 2018 r., znak: [..] orzekł o utrzymaniu w mocy decyzji Ministra Infrastruktury i Budownictwa.
Zdaniem organu, biorąc pod uwagę fakt, że postępowanie toczy się w trybie nadzwyczajnym, nie ma podstaw do stwierdzenia nieważności wyżej opisanej decyzji administracyjnej. Opisując, czym jest rażące naruszenia prawa, organ wskazał, że wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości dokonano na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94). Zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 tej ustawy, o wywłaszczenie mógł się ubiegać zainteresowany organ administracji państwowej, instytucja państwowa lub przedsiębiorstwo państwowe. Zgodnie z art. 3 ust. 1 powołanej ustawy wywłaszczenie było dopuszczalne, jeżeli wywłaszczana nieruchomość była ubiegającemu się o wywłaszczenie niezbędna na cele użyteczności publicznej, na cele obrony Państwa albo dla wykonania zadań określonych w zatwierdzonych planach gospodarczych. Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 3 ww. ustawy na obszarze miasta, osiedla lub gromady mogła być również wywłaszczona nieruchomość lub kompleks nieruchomości z przeznaczeniem dla organizacji spółdzielczej i dla organizacji kółek rolniczych, o ile było to uzasadnione interesem społecznym lub państwowym. Wnioskodawcą wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości był O.Z.S.I. w K., a postępowanie wywłaszczeniowe zostało przeprowadzone w trybie art. 3 ust. 3 ww. ustawy, co potwierdza zachowany w aktach sprawy wniosek z dnia [..] 09.1972 r., nr [..] o wywłaszczenie.
Organ podniósł, że wnioskodawcą wywłaszczenia był podmiot uprawniony w świetle ustawy z dnia 12 marca 1958 r., zaś cel wywłaszczenia - budowa zakładu produkcyjnego branży metalowej dla S.I. [..] w K., była uzasadniona interesem społecznym i państwowym. Emanacją tegoż interesu było obowiązujące w dacie wywłaszczenia rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1967 r. w sprawie planowego zatrudniania inwalidów (Dz. U. z 1967 r., Nr 20, poz. 88). Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia właściwe do spraw zdrowia i opieki społecznej organy prezydiów wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw) organizują i prowadzą zakłady rehabilitacji zawodowej inwalidów oraz kierują do tych zakładów inwalidów, którym stan zdrowia uniemożliwia naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy w zakładach pracy i naukę w szkołach zawodowych. Natomiast zgodnie z § 15 ww. rozporządzenia, inwalidzkie spółdzielnie pracy organizują zatrudnienie przede wszystkim dla tych inwalidów, którzy ze względu na stan zdrowia nie mogą być zatrudnieni w normalnych zakładach i warunkach pracy. Określony cel budowy zakładu produkcyjnego dla S.I. realizował więc interes społeczny oraz państwowy i nie ograniczał się do zaspokajania potrzeb wąskiej grupy członków spółdzielni. Wykonywana przez osoby niepełnosprawne praca znajdowała odbiorców w całym społeczeństwie. Świadczenie pracy przez osoby niepełnosprawne, w niniejszym przypadku szycie ubrań i przygotowywanie metalowych elementów konstrukcyjnych, służyło usamodzielnieniu i aktywizacji, wpływało pozytywnie na integrację społeczną i poprawę jakości życia niepełnosprawnych.