Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Janina Antosiewicz (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Borowiec Anna Łuczaj Protokolant Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2007r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. i B. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 listopada 2005r. sygn. akt I SA/Wa 1888/04 w sprawie ze skargi S. i B. J. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. przyznaje adwokatowi K. K. od Skarbu Państwa wynagrodzenie wraz z należnym podatkiem od towarów i usług w kwocie 292,80 zł (dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote i 80/100) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 listopada 2005 r. sygn. akt I SA 1888/04 oddalił skargę S. i B. J. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji nr [...] z dnia [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji komunalizacyjnej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył treść decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...], którą utrzymał w mocy swą poprzednią decyzję, odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] z dnia 21 marca 1991 r. nr [...] w części dotyczącej nabycia przez Gminę [...] z mocy prawa, nieodpłatnie, na własność nieruchomości, oznaczonej w ewidencji gruntów jako jednostka ewidencyjna [...], obręb [...], nr działki 805/6 o pow. 0,54 ha, uregulowanej w księdze wieczystej KW nr 2352, opisanej w karcie inwentaryzacyjnej nr 77. Decyzja komunalizacyjna Wojewody z dnia 21 czerwca 1991 r. została wydana na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm.) i stwierdzała nabycie z mocy prawa przez Gminę [...] własności nieruchomości, w tym stanowiących działkę nr 805/6 o pow. 0,54 ha. Decyzja ta stała się ostateczna.
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej w części dot. działki nr 805/06 wystąpili S. i B. małż. J., twierdząc, że działka ta jest tożsama z działką nr 97/4, która stanowi ich własność na podstawie aktu własności ziemi z dnia 6 lutego 1976 r. nr 6040/75. Skomunalizowanie tej nieruchomości powoduje, że nie może być wykonany wyrok Sądu Wojewódzkiego w [...] z dnia 22 lutego 1983 r. sygn. akt I C 272/82 w sprawie przywrócenia im posiadania działki o pow. 0,50 ha i zapisanej w KW nr 2352.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji odmówił wszczęcia postępowania w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt, że wnioskodawcom nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu komunalizacyjnym, dotyczącym decyzji Wojewody [...] z dnia 21 marca 1991 r., co oznacza, że nie są oni uprawnieni do występowania z żądaniem jego wszczęcia. Nie przedstawili bowiem dokumentów, z których wynikałoby, że nieruchomość objęta decyzją Wojewody nie podlega komunalizacji na rzecz Gminy [...]. Organ nadzoru podkreślił, że przedmiotem postępowania komunalizacyjnego na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r., są wyłącznie przekształcenia własnościowe zachodzące pomiędzy Skarbem Państwa a gminami w odniesieniu do mienia państwowego. Stronami tego postępowania są zatem Skarb Państwa, jako dotychczasowy właściciel mienia i właściwa gmina, gdyż postępowanie dotyczy interesów prawnych tych podmiotów. Inne osoby mogą brać udział w postępowaniu, jeżeli wykażą, że mienie stanowi ich własność i nie podlega komunalizacji.
Powołany przez strony akt własności ziemi z dnia 6 lutego 1976 r., dotyczący działki nr 97/40 o pow. 0,5 ha i akt własności ziemi z dnia 28 czerwca 1976 r. dotyczący działki nr 97/5 o pow. 0,5 ha zostały wyeliminowane z obrotu prawnego decyzjami Wojewódzkiej Komisji do Spraw Uwłaszczenia w [...]. Jednocześnie organ stwierdził, że jego zdaniem wyrok Sądu Wojewódzkiego w [...] z dnia 22 lutego 1983 r. nie rozstrzyga o prawie własności wnioskodawców i nie stanowi tytułu własności do tej działki. Gmina [...] nie uznała zasadności stanowiska małż. J. powołując się na decyzję Naczelnika Gminy [...] z dnia 1 marca 1976 r. oraz postanowienie tegoż organu z dnia 10 czerwca 1980 r., na mocy których, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw w rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne, gospodarstwo - w skład którego wchodziła sporna działka, zostało przejęte na własność Państwa za rentę. Decyzja ta została ujawniona w KW nr 2352. Organ podniósł także, iż Komisja do Spraw Uwłaszczenia uchylając akt własności z dnia 28 czerwca 1976 r., dot. działki nr 97/5 oddaliła wniosek małż. J.. Do uwłaszczenia ich zatem nigdy nie doszło.