Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Sędziowie NSA Zbigniew Ślusarczyk del. WSA Agnieszka Miernik Protokolant starszy asystent sędziego Anna Siwonia-Rybak po rozpoznaniu w dniu 20 września 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej U. sp. z o. o. w Z. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 1703/18 w sprawie ze skargi U. sp. z o. o. w Z. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość 1. prostuje oczywistą omyłkę pisarską w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2018 r., sygn. akt IV SA/Wa 1703/18 w ten sposób, że w sentencji wyroku w miejscu oznaczenia organu wydającego zaskarżoną decyzję zamiast "Ministra Inwestycji i Rozwoju" wpisać "Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej", 2. uchyla zaskarżony wyrok oraz zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...]
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 11 września 2018 r., sygn. akt IV SA/Wa 1703/18 oddalił skargę U. Sp. z o.o. w Z. na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:
Nieruchomość położona w gminie S., oznaczona jako działki: nr [...] o pow. 0,01491 ha; nr [...] o pow. 0,0862 ha; nr [...] o pow. 0,2055 ha; nr [...] o pow. 0,0173 ha; nr [...] o pow. 0,0811 ha; nr [...] o pow. 0,0081 ha i nr [...] o pow. 0,0866 ha, decyzją Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, została przeznaczona pod rozbudowę drogi krajowej [...]. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2011 r. Następnie, decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r. Wojewoda [...] orzekł o ustaleniu odszkodowania w wysokości 1.526.083 zł za przejęcie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa, prawa własności nieruchomości oznaczonych powołanymi wyżej działkami gruntu i przyznał to odszkodowanie w całości na rzecz wierzyciela hipotecznego, tj. B. SA. Odszkodowanie zostało ustalone na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego na zlecenie Wojewody [...] przez rzeczoznawcę majątkowego J. L. z dnia 5 lipca 2011 r. i zaktualizowanego w dniu 17 października 2012 r. Rzeczoznawca wyceniając grunt zastosował podejście porównawcze, metodę porównywania parami. Wartość składników budowlanych określono metodą kosztową a wartość składników roślinnych określono według zasad wyrażonych w art. 135 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, ze zm., dalej: u.g.n.). Na potrzeby wyceny rzeczoznawca przebadał rynek transakcji nieruchomościami gruntowymi przeznaczonymi pod drogi publiczne w latach 2010 - 2011 na terenie gminy S. i innych gmin sąsiadujących z L. Ostatecznie wartość przedmiotowej nieruchomości biegły określił na kwotę 1.526.083 zł, w tym wartość składników budowlanych na kwotę 493.834 zł i wartość składników roślinnych na kwotę 35.343 zł.
W wyniku rozpatrzenia odwołania U. Sp. z o.o. decyzją z dnia [...] listopada 2012 r. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. stwierdzając, że według art. 134 ust. 4 u.g.n., jednym z głównych czynników decydujących o wartości nieruchomości dla celów odszkodowania jest przeznaczenie nieruchomości wynikające z celu wywłaszczenia. W przepisach tych ustawodawca wprowadził do porządku prawnego tzw. zasadę korzyści wychodząc z założenia, że odszkodowanie nie może pomijać zwiększenia wartości nieruchomości spowodowanego przeznaczeniem na cel publiczny. W piśmie z dnia 17 października 2012 r. rzeczoznawca majątkowy wyjaśnił bowiem, że przeprowadzona w operacie szacunkowym analiza rynku w zakresie dotyczącym celu i sposobu wyceny wykazała, że ceny gruntów nabywanych w celu budowy dróg są wyższe od cen gruntów przeznaczonych pod tereny usług, rzemiosła i handlu, dlatego organ odwoławczy uznał, że operat szacunkowy w przedmiotowej sprawie sporządzono prawidłowo, zgodnie z § 36 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. nr 207, poz. 2109 ze zm.), przyjmując do porównań transakcje gruntami o przeznaczeniu drogowym. W ocenie organu odwoławczego, dobór cech rynkowych wpływających na wartość nieruchomości oraz dobór współczynników korygujących należą do warsztatu rzeczoznawcy majątkowego. Obowiązujące przepisy przewidują ustalenie w drodze decyzji odszkodowania odpowiadającego wartości odjętego prawa własności lub użytkowania wieczystego, dlatego do wyceny nie można było uwzględnić kosztu inwestora zastępczego i kosztów prawnych, oraz kosztów doradztwa i ekspertyzy, a także opłat administracyjnych. Roszczenie za utracone korzyści i ewentualnie poniesione koszty ma charakter cywilnoprawny. Za niezasadny organ uznał również zarzut nieuwzględnienia w kwocie odszkodowania wartości podatku VAT.