Skarga kasacyjna na decyzję Wojewody Śląskiego w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Ewa Dzbeńska (spr.) Sędziowie NSA Monika Nowicka del. NSA Jerzy Krupiński Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Miasta Bielsko-Biała od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 października 2012 r. sygn. akt II SA/Gl 613/12 w sprawie ze skargi Miasta Bielsko-Biała na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie strona 1/7

Wyrokiem z dnia 22 października 2012 r., sygn. akt II SA/Gl 613/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę Miasta Bielsko-Biała na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r. Prezydent Miasta Bielsko-Biała orzekł o umorzeniu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania z tytułu przejęcia z mocy prawa z dniem 30 września 2009 r. przez Miasto Bielsko-Biała nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: [...] o pow. [...]m2, [...] o pow. [...]m2, [...] o pow. [...]m2, [...] o pow. [...]m2, [...] o pow. [...]m2, [...] o pow. [...]m2, stanowiących własność Gminy Bielsko-Biała i znajdujących się w użytkowaniu wieczystym Polskiego Związku Działkowców.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w toku postępowania administracyjnego ustalono, że właścicielem wskazanych wyżej nieruchomości jest Gmina Bielsko-Biała, natomiast Polski Związek Działkowców dysponuje prawem użytkowania wieczystego. Przywołując treść art. 18 ust. 1g ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) organ stwierdził, że regulacja ta ma szczególny charakter, albowiem dotyczy nieruchomości należących do rodzinnych ogrodów działkowych. Specyfika tego przepisu przejawia się w odmiennym od zasad ogólnych trybie ustalania oraz wypłaty zobowiązania. W ocenie organu obowiązek odszkodowawczy powstaje w tym przypadku ex lege, ma charakter cywilnoprawny a zobowiązanym do wypłaty odszkodowania jest podmiot, który nabywa grunt w związku z realizacją inwestycji drogowej. Zdaniem Prezydenta Bielska-Białej organ może rozstrzygać sprawy decyzją tylko tam, gdzie przepis wyraźnie dopuszcza taką możliwość. W art. 18 ust. 1g przywołanej ustawy brak jest podstawy do wydania decyzji przez organ, a wobec tego przyjąć trzeba, że zarówno wysokość jak i forma odszkodowania za grunt zajęty na potrzeby realizacji inwestycji drogowej nie są ustalane w drodze aktu administracyjnego.

Odwołanie od tej decyzji złożył Polski Związek Działkowców Okręgowy Zarząd Śląski, zarzucając organowi pierwszej instancji naruszenie art. 12 ust. 4a w związku z art. 18 ust. 1g ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 104 § 1 k.p.a.

Po rozpatrzeniu odwołania, Wojewoda Śląski, decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] uchylił decyzję Prezydenta Miasta Bielsko-Biała w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

W ocenie organu odwoławczego w sprawie brak było podstaw do umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania ponieważ istnieją wszelkie elementy stosunku prawnego pozwalające na wydanie rozstrzygnięcia w powyższej kwestii i orzeczenie o ustaleniu odszkodowania za wygaszenie użytkowania wieczystego. Organ odwoławczy nie podzielił poglądu, zgodnie z którym art. 18 ust. 1g ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wyłącza zastosowanie art. 12 ust. 4f tej ustawy, a także, że roszczenie przewidziane w art. 18 ust. 1g ma charakter cywilnoprawny. Zauważył, że krąg podmiotów wskazanych w ostatnim z przywołanych przepisów nie jest tożsamy z kręgiem stron wymienionych w art. 12 ust. 4f powołanej ustawy. Przepis art. 12 ust. 4f przewiduje bowiem obowiązek wypłaty odszkodowania m. in. na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości przejętej pod realizację inwestycji drogowej, natomiast art. 18 ust. 1g przewiduje odrębne odszkodowania dla każdego członka Polskiego Związku Działkowców za stanowiące ich własność nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na ich działkach, zaś dla Polskiego Związku Działkowców odszkodowanie za stanowiące jego własność urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących działki i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu, jak również dla właściciela gruntu. Kwestie te powinny być zaś rozstrzygnięte w decyzji wydanej przez uprawniony organ. Wojewoda Śląski przychylił się również do zarzutu naruszenia art. 12 § 1 k.p.a. uznając, że postępowanie prowadzone przez Prezydenta Miasta Bielska-Białej było prowadzone z przekroczeniem przewidzianych ustawą terminów, co stanowiło naruszenie nie tylko przywołanego wyżej art. 12 § 1 k.p.a. lecz również art. 8 k.p.a. Zaaprobowany został również zarzut dotyczący nieprawidłowości doręczeń, a zwłaszcza pominięcia pełnomocnika ustanowionego przez stronę odwołującą się. W ocenie organu odwoławczego takie działanie Prezydenta Miasta Bielsko-Biała stanowi naruszenie art. 40 § 2 k.p.a. jednakże nie miało ono wpływu na wynik postępowania administracyjnego w sprawie.

Strona 1/7