Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz (spr.) Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędzia del. WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik po rozpoznaniu w dniu 25 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W.G., A.G., G.G.G., H.G.O., J.G. i M.G.G.S od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 lipca 2019 r., sygn. akt: I SA/Wa 746/19 w sprawie ze skargi W.G., A.G., G.G.G., H.G.O., J.G. i M.G.G.S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [..] lutego 2019 r., znak: [..] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty. uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 lipca
2019 r., sygn. akt: I SA/Wa 746/19 oddalił skargę W.G., A.G., G.G.G., H.G. O., J.G. i M.G.G.S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [..] lutego 2019 r., znak: [..] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wskazaną wyżej decyzją z dnia [..] lutego 2019 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego nr [..] z dnia [..] listopada 2018 r., znak: [..] odmawiającą potwierdzenia ww. osobom prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez J.G. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w miejscowościach K. oraz Ł., woj. W. oraz folwarków O. i M., a także uroczyska S. i K..
Zdaniem organu, J.G. przed wojną zamieszkiwał [..] w W., a nie na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a po wojnie zamieszkiwał w R., co oznacza, że nie zostały spełnione przesłanki art. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Organ stwierdził, że J.G. nie powrócił na obecne terytorium państwa polskiego - po wojnie zamieszkiwał w R., gdzie zmarł w 198[..] r. (co potwierdziły także strony postępowania, wskazując, że ojciec od wybuchu II Wojny Światowej aż do śmierci zamieszkiwał przede wszystkim [..]), a dowodem na zamieszkiwanie w Ł. nie może być list do żony z dnia [..] czerwca 1939 r., gdyż data ta świadczy, że był on napisany podczas wakacyjnego pobytu z dziećmi na Kresach.
Decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji stała się przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której zarzucono naruszenie szeregu przepisów k.p.a. oraz naruszenie art. 2 pkt 1 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. W skardze zarzucono: 1) błędne przyjęcie, że J.G. w dniu 1 września 1939 r. zamieszkiwał w W., a nie w Ł. i że list do żony z dnia [..] czerwca 1939 r. sporządzony był podczas wyjazdu wakacyjnego, podczas gdy dzieci zapisano do szkoły w Ł. i remontowano dom w Ł., 2) pominięcie złożonych oświadczeń pisemnych wnioskodawców, 3) pominięcie istotnych okoliczności faktycznych, a więc radykalnej zmiany sytuacji życiowej - zawodowej J.G. w 1938 r. związanej z [..] i zaprzestaniem pełnienia funkcji dyplomatycznej [..] w [..], a w konsekwencji ustalenie miejsca zamieszkania J.G. na rok 1939 na podstawie dokumentu z 1928 r., 4) uznanie, że J.G. nie powrócił do Polski po II Wojnie Światowej, podczas gdy zarówno Wojewoda Mazowiecki, jak i skarżący wskazali, że J.G. zamieszkiwał [..] w W., 5) nieprzeprowadzenie dowodu z przesłuchania skarżących i świadków posiadających istotne informacje o przybyciu J.G. na obecne terytorium RP, 6) uniemożliwienie ustosunkowania się do zgromadzonego materiału dowodowego i niepoinformowanie o zamiarze wydania decyzji w sprawie, 7) naruszenie art. 2 pkt 1 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty (...) przez pominięcie, że ustawa przewiduje możliwość posiadania więcej niż jednego miejsca zamieszkania, a powrót na terytorium RP po wojnie jest wymogiem pozaustawowym.