Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek, Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak, Sędzia NSA Teresa Zyglewska (spr.), Protokolant starszy asystent sędziego Marcin Rączka, po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Starosty P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 8 listopada 2016 r. sygn. akt II SA/Op 432/16 w sprawie ze skargi D. D. na czynność Starosty P. z dnia [...] maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie opłaty za wydanie karty pojazdu 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Starosty P. na rzecz D.D. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 listopada 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu po rozpoznaniu sprawy ze skargi D. D. na czynność Starosty [...] z dnia [...] maja 2016 r. w punkcie 1 stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności, w punkcie 2 uznał obowiązek Starosty [...] do dokonania na rzecz D. D. zwrotu kwoty 425 zł stanowiącej część opłaty uiszczonej za wydanie karty pojazdu dla samochodu marki [...]nr rej. [...] i zasądził od Starosty [...] na rzecz skarżącej kotwę 597 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym. Wnioskiem z dnia [...] kwietnia 2016 r. D. D. zwróciła się do Starosty [...] o stwierdzenie nadpłaty w opłacie za wydanie karty pojazdu - seria numer [...] dla samochodu marki [...] o nr rej. [...]i stwierdzenie uprawnienia do otrzymania zwrotu części tej opłaty oraz zwrot nadpłaconej kwoty 425 zł.
Pismem z dnia [...] maja 2016 r., nr [...], Starosta [...], powołując się na przepis art. 117 § 1 i 2 w zw. z art. 118 Kodeksu cywilnego, odmówił D. D. uwzględnienia roszczenia w związku z jego przedawnieniem.
W piśmie z dnia [...] maja 2016 r. D. D. wezwała Starostę [...] do usunięcia naruszenia prawa ze względów przytoczonych we wniosku z dnia [...] kwietnia 2016 r. i jednocześnie wezwała organ do stwierdzenia jej uprawnienia do otrzymania zwrotu części opłaty za wydanie karty pojazdu.
We wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skardze D. D. domagała się:
- uchylenia zaskarżonego aktu Starosty [...] z dnia [...] maja 2016 r.,
- stwierdzenia bezskuteczności zaskarżonej czynności organu, która stanowiła odmowę stwierdzenia nadpłaty w opłacie za wydanie karty pojazdu w związku z wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i spowodowała nieuznanie przez organ uprawnienia do otrzymania zwrotu części opłaty pobranej za wydanie karty pojazdu,
- stwierdzenia obowiązku organu dokonania zwrotu części opłaty w wysokości 425 zł za kartę pojazdu wydaną dla samochodu marki [...]nr rej. [...],
- zasądzenia od organu na rzecz skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.
W odpowiedzi na skargę Starosta [...] wniósł o oddalenie skargi i zwrot kosztów postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 8 listopada 2018 r. uwzględnił skargę. Sąd I instancji stwierdził, że z uwagi na przedmiot zaskarżenia w pierwszej kolejności rozważenia wymagał charakter opłaty za kartę pojazdu oraz dopuszczalność zaskarżenia do sądu administracyjnego czynności i aktów wydanych w związku z odmową zwrotu nadpłaty z tego tytułu. W tym zakresie Sąd I instancji podzielił zapatrywania zawarte w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. akt I OPS 3/07, iż skierowane do organu żądanie zwrotu opłaty za wydanie karty pojazdu jest sprawą administracyjną, którą organ załatwia w drodze aktu lub czynności, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Wydanie karty pojazdu, tak jak i wydanie dowodu rejestracyjnego, jest nierozerwalnie związane z wydaniem decyzji administracyjnej o zarejestrowaniu pojazdu i nie stanowi odrębnej sprawy. Z tego względu, również obowiązek uiszczenia opłaty za wydanie karty pojazdu powstaje w toku indywidualnej sprawy administracyjnej o rejestrację pojazdu i o jego istnieniu rozstrzyga organ w toku jej załatwiania. Ma on charakter obowiązku administracyjnego, który wynika z przepisów prawa, a organ jest uprawniony do orzekania w przedmiocie tego obowiązku, przy czym nie ma podstawy do rozstrzygania o tym w drodze decyzji administracyjnej, gdyż ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, w ogóle nie reguluje spraw dotyczących zwrotu uiszczonych opłat, a z przepisów k.p.a. nie można wyprowadzić zasady, że każde żądanie skierowane do organu wymaga rozstrzygnięcia w drodze decyzji administracyjnej. Do uiszczania opłaty w toku zarejestrowania pojazdu nie mają zastosowania przepisy ustawy o opłacie skarbowej, ani ustawy Ordynacja podatkowa. Opłata ta, co do jej istoty nie ma charakteru podatkowego, gdyż jej celem jest zrekompensowanie poniesionych przez organ kosztów wytworzenia i wydania karty pojazdu, a w razie jej nieuiszczenia, sankcją jest zwrot podania (wniosku) o zarejestrowanie pojazdu w trybie art. 261 § 2 k.p.a., a nie egzekwowanie uiszczenia tej opłaty. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego odnosząc się do żądania zwrotu opłaty za kartę pojazdu, organ ustosunkowuje się do obowiązku wynikającego z przepisu prawa, a więc podejmuje akt lub czynność, które nie są decyzją lub postanowieniem, które strona może poddać kontroli sądu administracyjnego.