21 listopada 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędziowie: Sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędzia del. WSA Sławomir Antoniuk (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Piotr Baryga po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Gospodarki od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2093/13 w sprawie ze skargi M. P., A. R., E. D., G. B. i M. Z. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Ministra Rozwoju i Finansów na rzecz M. P., A. R., E. D., G. B. i M. Z. po 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2093/13 uchylił decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] czerwca 2012 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję tego organu z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia nacjonalizacyjnego.
Wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] sierpnia 1946 r. przedsiębiorstwo pn. [...] zostało umieszczone w drugim wykazie przedsiębiorstw przechodzących na własność Państwa. Zarządzenie to wraz z ww. wykazem zostało ogłoszone w Monitorze Polskim z dnia [...] września 1946 r. Nr 98, poz. 182 z dnia 30 września 1946 r.
Następnie Minister Przemysłu i Handlu orzeczeniem z dnia [...] czerwca 1947 r. nr [...] przejął na własność Państwa przedsiębiorstwo pn. [...].
Objęcie poszczególnych składników majątkowych tego przedsiębiorstwa nastąpiło protokołem zdawczo-odbiorczym sporządzonym w dniu [...] grudnia 1949 r. przez przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione w [...], które zostało wyznaczone zarządzeniem z dnia [...] stycznia 1949 r.
Wnioskiem z dnia [...] stycznia 2011 r. M. P., A. R., E. D., G. B. i M. Z. (spadkobiercy poprzedniego właściciela) wystąpili do Ministra Gospodarki o stwierdzenie nieważności ww. orzeczenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] czerwca 1947 r. Powołując się na uchwałę NSA z dnia 5 listopada 2007 r. sygn. akt I OPS 2/07 wnioskodawcy podnieśli, że wydane orzeczenie rażąco narusza prawo, albowiem w sposób faktyczny zmierza do wywłaszczenia właściciela zabudowanej nieruchomości o pow. ok. 60 ha, wydzierżawionej spółce akcyjnej, prowadzącej na podstawie umowy - na cudzej nieruchomości - przedsiębiorstwo przemysłu spożywczego. Zatem orzeczenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] czerwca 1947 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa, gdyż znacjonalizowało nieruchomość niestanowiącą własności właściciela przedsiębiorstwa.
Po rozpoznaniu tego wniosku Minister Gospodarki decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r., wydaną na podstawie art. 158 § 1 w zw. z art. 157 § 1 i 2 k.p.a., odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] czerwca 1947 r. w części dotyczącej przedsiębiorstwa pn. [...]. Organ nadzorczy stwierdził, iż ww. przedsiębiorstwo bezpośrednio przed nacjonalizacją spełniało przesłankę nacjonalizacyjną określoną w art. 3 ust. 1 lit. A pkt 9 ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. Nr 3, poz. 17). Podstawowym przedmiotem działalności przejętego przedsiębiorstwa była produkcja cukru, a zatem podlegające kontroli nadzorczej orzeczenie, w części dotyczącej przedsiębiorstwa pn. [...] nie jest obarczone kwalifikowaną wadą prawną w postaci rażącego naruszenia prawa, w rozumieniu art. 156 § 1 k.p.a.
M. P., A. R., E. D., G. B. i M. Z. złożyli wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Ministra Gospodarki z dnia [...] grudnia 2012 r., w którym wnieśli o uchylenie przedmiotowego rozstrzygnięcia w całości i stwierdzenie nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] czerwca 1947 r., ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.