Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.), Sędzia NSA Janina Antosiewicz, Sędzia del. NSA Jerzy Krupiński, Protokolant starszy inspektor sądowy Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej L. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 1333/12 w sprawie ze skargi L. B. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 1333/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę L. B. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...] wydaną w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku. Wyrok ten zapadł na tle następującego stanu faktycznego i prawnego sprawy.
Decyzją z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...] Prezes Rady Ministrów utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] maja 2012 r., [...] odmawiającą L.B. przyznania świadczenia w drodze wyjątku.
Uzasadniając decyzję z dnia [...] czerwca 2012 r. Prezes Rady Ministrów wskazał, że przyznanie świadczenia - o którym mowa w art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) powoływanej dalej jako ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - dotyczy osób legitymujących się wybitnymi, niepowtarzalnymi zasługami i osiągnięciami w jakiejś dziedzinie aktywności, np. na niwie zawodowej, społecznej, artystycznej, sportowej czy też politycznej oraz w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych zdarzeń losowych. Przy rozpatrywaniu wniosków o przyznanie świadczeń specjalnych brana jest pod uwagę także sytuacja bytowa wnioskodawców, jednak nie stanowi ona jedynego kryterium.
W odniesieniu do sytuacji skarżącej stwierdzono, że L. B. (urodzona w 1949 r.) jest matką A. B., której decyzją ostateczną z dnia [...] lutego 2012 r. Prezes Rady Ministrów odmówił przyznania renty specjalnej. A. B. ma 28 lat, jest osobą niepełnosprawną od dzieciństwa, całkowicie niezdolną do pracy. Po odmowie przyznania świadczenia specjalnego A. B., o przyznanie dla siebie takiego świadczenia wystąpiła jej matka - L. B., powołując się na te same, co córka, okoliczności. Podkreślała, iż zdobyte przez córkę wyższe wykształcenie (studia dziennikarskie) jest konsekwencją jej wyrzeczeń i poświęcenia. Podniosła swoje obawy o przyszłość związane z pogarszaniem się, w miarę upływu lat, stanu zdrowia i sytuację materialną, która w przyszłości może nie pozwolić na pokrycie wydatków w nagłych przypadkach. Wskazała na obecny stan zdrowia swój i córki, wydatki na leczenie i na rehabilitację. Wnioskodawczyni powoływała się na poświęcenie dla niepełnosprawnej od urodzenia córki, sprawowanie opieki nad nią oraz nad ciężko chorym, niedawno zmarłym mężem, brak innych członków rodziny, na których pomoc mogłaby liczyć, trudną sytuację życiową wynikającą z powyższych okoliczności, zły stan zdrowia, sytuację materialną i niepokój o przyszłość. W ocenie zainteresowanej, sytuacja ta jest wynikiem "nadzwyczajnych zdarzeń losowych", zaś samotna, schorowana, wyniszczona życiem matka i jej córka z niepełnosprawnością nie powinny być pozostawione przez Państwo same sobie. Dodatkowo wnioskodawczyni podała, że jest wdową po Sybiraku, który "nie doczekał się odszkodowania".
L. B. przez 25 lat pracowała w handlu, po czym przeszła na wcześniejszą emeryturę (w 1991 r.) w związku ze sprawowaniem opieki nad niepełnosprawną córką. Z informacji Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w G. wynika, że L. B. pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z córką poruszającą się na wózku inwalidzkim z powodu niedowładu kończyn po dziecięcym porażeniu mózgowym. Otrzymuje emeryturę w kwocie 1021 zł netto, a córka otrzymuje rentę rodzinną po ojcu w wysokości 1515 zł (są to kwoty sprzed ostatniej waloryzacji, od dnia 1 marca 2012 r. świadczenia te są wyższe) oraz zasiłek pielęgnacyjny wynoszący 153 zł. Łączny dochód rodziny w dacie wywiadu wynosił 2689 zł netto miesięcznie i stanowił 383 % kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej. Rodzina nie korzysta z pomocy finansowej ośrodka, ale jest w kręgu jego zainteresowania i czynione były starania mające na celu poprawę sytuacji bytowej m. in. o przyznanie środków finansowych na zlikwidowanie barier architektonicznych.