Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska Sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2019 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 7 listopada 2018 r., sygn. akt IV SA/Wr 329/18 w sprawie ze skargi L.Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu z dnia 18 kwietnia 2018 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia od L.Z. na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 7 listopada 2018 r. sygn. akt IV SA/Wr 329/18 po rozpoznaniu sprawy ze skargi L. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z [...] kwietnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchylił zaskarżoną decyzję i zasądził od Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. na rzecz strony skarżącej zwrot kosztów postępowania sądowego.
Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Wójt Gminy J. decyzją z [...] października 2015 r. nr [...] odmówił przyznania L. Z. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną matką, ponieważ z orzeczenia o niepełnosprawności wynikało, że nie da się ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność matki, a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od [...] marca 2015 r.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze we W., po rozpatrzeniu odwołania strony, decyzją z [...]października 2015 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
L. Z. w piśmie z [...] lutego 2018 r., uzupełnionym pismem z [...] kwietnia 2018 r., wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z [...] października 2015 r. nr [...] oraz poprzedzającej ją decyzji Wójta Gminy J. z [...] października 2015 r. nr [...]. Wnioskodawczyni zarzuciła, na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096), powoływanej dalej jako "K.p.a.", rażące naruszenie art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.), powoływanej dalej jako "u.ś.r.", przy wydaniu powyższych decyzji. Wskazała, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 stwierdził niezgodność z Konstytucją RP art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim odwołuje się do daty powstania niepełnosprawności. Organ rozpoznając wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego powinien był zatem pominąć tę część przepisu, która została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z Konstytucją RP. Ponadto wskazała, że Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 24 października 2017 r. sygn. akt IV SA/Wr 282/17 uchylił obie decyzje administracyjne w przedmiocie odmowy przyznania jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wydane w wyniku rozpoznania wniosku z [...] lutego 2017 r., właśnie z uwagi na wadliwe zastosowanie art. 17 ust. 1b u.ś.r.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze we W. decyzją z [...] kwietnia 2018 r. nr [...] odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji własnej z [...] października 2015 r. nr [...]. Kolegium wskazało, że decyzja z [...] października 2015 r. nie została obarczona żadną z kwalifikowanych wad wymienionych w art. 156 § 1 K.p.a., a w odniesieniu do przesłanki określonej w art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. wskazało, że "rażące naruszenie prawa" zachodzi wtedy, gdy treść decyzji pozostaje w wyraźnej sprzeczności z przepisami prawa. Nie chodzi przy tym o błędy w wykładni prawa, ale o przekroczenie prawa w sposób jasny i niedwuznaczny. Dalej Kolegium argumentowało, że Trybunał Konstytucyjny w punkcie 8 uzasadnienia wyroku z 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 o tytule "Skutki wyroku" podkreślił, że "wykonanie (...) wyroku Trybunału Konstytucyjnego wymaga podjęcia działań ustawodawczych, które doprowadzą do przywrócenia równego traktowania opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych". Kolegium wskazało, że w orzecznictwie sądów administracyjnych niejednolicie wypowiedziano się na temat skutków ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Według jednej linii orzeczniczej (SKO powołało 3 wyroki NSA), wyrok ten nie zmienił sytuacji prawnej osób ubiegających się o świadczenie pielęgnacyjne, a według drugiej linii orzeczniczej wyrok Trybunału Konstytucyjnego powoduje konieczność takiej wykładni przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, aby jej wynik nie był sprzeczny ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem SKO decyzja Kolegium nie została wydana z rażącym naruszeniem prawa, bowiem rozbieżności w wykładni przepisu prawa nie mogą być traktowane jako przejaw rażącego naruszenia prawa.