Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno Sędzia del. WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik (spr.) Protokolant: sekretarz sądowy Justyna Łaskawska po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2019 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. z siedzibą w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 maja 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 269/17 w sprawie ze skargi Gminy Miejskiej K. i Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta K. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt I SA/Wa 269/17, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2017 r. sprawy ze skargi Gminy Miejskiej K. i Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta K. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia, uchylono zaskarżoną decyzję. Wyrok ten zapadł w przedstawionym poniżej stanie faktycznym i prawnym.
Kontrolowaną przez Sąd I instancji decyzją, Minister Infrastruktury i Budownictwa utrzymał w mocy własne rozstrzygnięcie z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] ([...]). Postępowanie zainicjowane było przez P. z siedzibą w K. i dotyczyło kontroli orzeczenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia [...] listopada 1959r. nr [...] (dalej jako orzeczenie z 1959 r.) i poprzedzającego go orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] września 1950 r. nr [...]. Podstawę prawną orzeczenia z 1959 r. stanowił art. 3 ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. z 1946 r. Nr 3 poz. 17) - dalej jako ustawa oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1947 r. w sprawie trybu postępowania przy przejmowaniu przedsiębiorstw na własność Państwa (Dz. U. z 1947 r. Nr 16, poz. 62), w brzmieniu nadanym mu rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 maja 1949 r. (Dz. U. z 1949 r. Nr 29, poz. 212) - dalej "rozporządzenie".
Minister Infrastruktury i Budownictwa stwierdził wydanie orzeczenia z 1959 r. z naruszeniem prawa z uwagi na nieodwracalność skutków prawnych - w zakresie dotyczącym nieruchomości położonej w gm. kat. B., obj. [...], oznaczonej nr [...], (dalej jako "nieruchomość"), stanowiącej współwłasność F. w R. z siedzibą w K. oraz P. z siedzibą w K. w części obejmującej obecne działki ewidencyjne nr [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] i [...]. Natomiast w zakresie części nieruchomości obejmującej obecne działki nr [...], [...],[...],[...],[...],[...] i [...] stwierdzono nieważność orzeczenia z 1959 r. Przyczyną wskazanego rozstrzygnięcia było ustalenie, że nieruchomość, w skład której wchodziły w/w działki, stanowiła współwłasność po ½ części nacjonalizowanej F. w K. oraz podmiotu nieobjętego nacjonalizacją - Spółki P. z siedzibą w K. Uznano, że przejęcie w trybie nacjonalizacji całej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa rażąco naruszało prawo własności Spółki P. Z treści protokołu zdawczo odbiorczego z dnia [...] stycznia 1955 r. (w szczególności z załącznika nr [...], w którym zawarto spis gruntów stanowiących własność F. w R. w K.) wynika, że sporna nieruchomość oznaczona nr [...] o pow. [...] ha [...] ar [...] m2, stanowiąca własność hipoteczną po ½ F. w R. i Spółki P. - została zaliczona do składników majątkowych przejętego na własność Państwa przedsiębiorstwa. Z w/w protokołu nie wynika natomiast na jakiej zasadzie i kiedy ww. udział w nieruchomości obj. [...] przysługujący P. w K. został włączony do przedsiębiorstwa F. w R. i dlaczego uznano go za jego składnik majątkowy. Z tych względów organ uznał jako rażąco naruszony § 75 ust. 2 i 3 rozporządzenia. Przepis ten nakazywał w przypadku włączenia do składników majątkowych przedsiębiorstwa przed dniem wejścia w życie ustawy składniki majątkowe innego przedsiębiorstwa lub stanowiące własność osoby nie podpadającej pod przepis art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy, sporządzenie odpowiedniej wzmianki w protokole zdawczo-odbiorczym. Wzmianka ta winna zawierać szczegółowe wymienienie składników majątkowych, ich opis oraz wskazanie skąd i na jakiej zasadzie składniki te zostały do przedsiębiorstwa włączone. Zdaniem organu, w protokołach zdawczo-odbiorczych brak było ustaleń co do tego na jakich dowodach i przesłankach przyjęto, że sporna nieruchomość stanowiąca współwłasność F. w R. z siedzibą w K. oraz P. z siedzibą w K., w dacie nacjonalizacji stanowiła w całości składnik majątkowy przedsiębiorstwa przejmowanego na rzecz Państwa. Jednak, na podstawie art. 9 ust. 2a ww. ustawy, z dniem stycznia 2016 r. w całości przeszła na Skarb Państwa, mimo że przepisy ustawy nie przewidywały nacjonalizacji mienia osób trzecich wraz z majątkiem innego przedsiębiorstwa. Przy nacjonalizacji w/w nieruchomości doszło zatem do rażącego naruszenia prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a.