Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz Sędziowie: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędzia del. WSA Mariusz Kotulski Protokolant: starszy asystent sędziego Joanna Ukalska po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2019 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury i Budownictwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 marca 2017 r. sygn. akt IV SA/Wa 121/17 w sprawie ze skargi N. B., P. B., A. B. i M. B. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji dotyczącej zwrotu wywłaszczonej nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od N. B., P. B., A. B. i M. B. solidarnie na rzecz Ministra Inwestycji i Rozwoju kwotę 460 (słownie: czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżonym wyrokiem z 30 marca 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt IV SA/Wa 121/17) po rozpoznaniu sprawy ze skargi N. B., P. B., A. B. i M. B. uchylił decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z [...] października 2016 r. oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Wojewody Małopolskiego z [...] czerwca 2015 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji dotyczącej zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
Wyrok ten wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Decyzją Urzędu Dzielnicowego [...] z [...] stycznia 1975 r. wywłaszczono na rzecz Skarbu Państwa na cele spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego nieruchomość stanowiącą działkę nr [...] o pow. 1557 m2, będącą własnością W. B.
Na mocy decyzji Urzędu Dzielnicy [...] z [...] kwietnia 1977 r. ww. nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste Spółdzielni Mieszkaniowej [...] na okres 99 lat.
Pismami z 20 lipca 1990 r. i 9 października 1991 r. W. B. wystąpił o zwrot części ww. nieruchomości.
Decyzją z [...] lutego 1991 r. Kierownik Urzędu Rejonowego w K. uwzględnił wniosek, jednakże rozstrzygnięcie to uchylił Wojewoda Krakowski decyzją z [...] września 1991 r.
Ponownie rozpoznając sprawę, Kierownik Urzędu Rejonowego w K. decyzją z [...] października 1992 r. orzekł o zwrocie na rzecz poprzedniego właściciela W. B. części wywłaszczonej nieruchomości stanowiącej obecnie działki o numerach ewidencyjnych [...] o pow. 7 m2 i [...] o pow. 314 m2, położonej w [...] i jednocześnie zobowiązał poprzedniego właściciela do zwrotu na rzecz Gminy K. kwoty 3.937.194 zł odpowiadającej zwaloryzowanej wysokości odszkodowania otrzymanego z tytułu wywłaszczenia ww. nieruchomości.
Decyzją z [...] czerwca 2015 r. Wojewoda Małopolski na podstawie art. 157 § 1 i 2 oraz art. 158 w związku z art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. - po przeprowadzeniu z urzędu postępowania administracyjnego - stwierdził nieważność ww. decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w K. z [...] października 1992 r. Wojewoda ustalił, że organ rejonowy błędnie przyjął, że z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej nieruchomości wystąpił były właściciel. Zmarł on bowiem w Krakowie 21 sierpnia 1983 r. Z wnioskiem wystąpił jego następca prawny również W. B. (syn W. i A.) i na jego wyłączną rzecz nastąpiło orzeczenie o zwrocie nieruchomości. Drugi następca prawny byłego właściciela, jak ustalił organ, J. B. ani nie złożył wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, ani nie przyłączył się do wniosku W. B. W chwili rozstrzygania sprawy organ nie dysponował jego oświadczeniem w tym przedmiocie. Wydanie decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości na rzecz tylko jednego z kilku uprawnionych podmiotów, w ocenie organu nadzoru, świadczy o rażącym naruszeniu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r., Nr 30, poz. 127) w jego brzmieniu na dzień wydania kwestionowanej decyzji. Wojewoda wskazał, że w przypadku istnienia kilku następców prawnych poprzedniego właściciela, do zwrotu nieruchomości potrzebna jest zgoda ich wszystkich. W ocenie Wojewody, Kierownik Urzędu Rejonowego w K. powinien w postępowaniu zwrotowym zweryfikować tożsamość wnioskodawcy, a następnie po uzyskaniu informacji o śmierci poprzedniego właściciela ustalić jego następców prawnych. Zaniechanie powyższego i orzeczenie o zwrocie nieruchomości na rzecz tylko jednego z uprawnionych spadkobierców jest rażącym naruszeniem art. 69 ust. 1 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Organ stwierdził, że z uwagi na wskazaną wadliwość kwestionowanej decyzji nie zachodziła konieczność badania czy pozostawanie zwracanej nieruchomości w użytkowaniu wieczystym osoby trzeciej nie stało na przeszkodzie jej wydaniu.