Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska sędzia del. WSA Tamara Dziełakowska (spr.) Protokolant asystent sędziego Katarzyna Czuduk po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 22 kwietnia 2015 r. sygn. akt II SA/Sz 1123/14 w sprawie ze skargi A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] października 2014 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia nienależnie pobranego świadczenia I. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania II. odstępuje od zasądzenia od skarżącej A. M. na rzecz organu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2015 r. sygn. akt II SA/Sz 1123/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, w wyniku rozpoznania skargi A.M. stwierdził nieważność decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] października 2014 r. oraz decyzji organu I instancji w przedmiocie nienależnie pobranego świadczenia.
Wyrok, jak wynika z akt sprawy, został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Prezydent Miasta K. decyzją z dnia [...] listopada 2008 r. przyznał skarżącej świadczenia z funduszu alimentacyjnego w wysokości [...] zł miesięcznie na okres od [...] października 2008 r. do [...] września 2009 r. W dniu [...] lipca 2012 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. wpłynęło pismo pełnoletniego już wówczas syna skarżącej K.K. z informacją, że na jego konto w miesiącach kwiecień, maj i czerwiec 2012 r. wpłynęły kolejno kwoty [...] zł, [...] zł i [...] zł przekazane przez N. ([...]) z N. tytułem zaległych alimentów od dłużnika przebywającego w N. W wyniku korespondencji prowadzonej z Sądem Okręgowym w K. organ ustalił, że przekazana kwota dotyczy zaległości alimentacyjnych powstałych od czerwca 2006 r. W tych okolicznościach organ zawiadomił skarżącą o wszczęciu postępowania w sprawie, a następnie po dokonaniu stosownych wyliczeń, powołując się na przepisy art. 12 ust. 2 w zw. z art. 2 pkt 7 lit. d i art. 19 i 23 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 ze zm.) ustalił wysokość nienależnie pobranych przez skarżącą świadczeń z funduszu alimentacyjnego przyznanych decyzją z [...] listopada 2008 r. za okres od [...] października 2008 r. do [...] czerwca 2009 r. w łącznej wysokości [...] zł, w tym należność główna [...] zł i odsetki wynoszące na dzień [...] października 2013 r. - [...] zł. W uzasadnieniu organ wskazał na treść art. 2 pkt 7 lit. d ustawy powołanej w podstawie prawnej decyzji zgodnie z którym nienależnie pobrane świadczenie to świadczenie z funduszu alimentacyjnego wypłacone w przypadku gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała, niezgodnie z kolejnością określoną w art. 28, zaległe lub bieżące alimenty, do wysokości otrzymanych w tym okresie alimentów.
W wyniku wniesionego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia [...] grudnia 2013 r. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji, przyjmując, że zaistniała w sprawie sytuacja wyczerpuje przesłanki świadczenia nienależnie pobranego określone w powołanym art. 2 pkt 7 lit. d ustawy.
W następstwie wniesionej skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 18 czerwca 2014 r., sygn. akt II SA/Sz 97/14, uchylił zaskarżoną decyzję, wskazując m.in., że organ II instancji błędnie odwołał się do art. 2 pkt 7 lit. d ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, gdyż przepis ten za świadczenie nienależnie pobrane uznaje "świadczenie z funduszu alimentacyjnego wypłacone, w przypadku gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała niezgodnie z kolejnością określoną w art. 28, zaległe lub bieżące alimenty, do wysokości otrzymanych w tym okresie alimentów". W ocenie Sądu przepis tego artykułu został niezasadnie zastosowany, a ponadto Kolegium nie ustaliło, że przesłanka uzasadniająca uznanie świadczenia za nienależnie pobrane w przepisie tym opisana wystąpiła w niniejszej sprawie. Sąd, co do zasady, podzielił stanowisko organów orzekających, że skoro strona pobierała wypłacone z funduszu alimentacyjnego zastępczo, za dłużnika alimentacyjnego, świadczenia w formie zaliczek alimentacyjnych, to później wyegzekwowane zaległe alimenty za ten sam okres winny zostać funduszowi zwrócone. Uchylając zaskarżoną decyzję Sąd zobowiązał Kolegium do zbadania czy faktycznie ziściła się któraś z przesłanek uzasadniająca uznanie pobranych przez stronę zaliczek alimentacyjnych za nienależnie pobrane. Ponadto zobowiązał do ustosunkowania się do zarzutów skarżącej podniesionych w odwołaniu i wydania decyzji zgodnie z art. 107 kpa.