Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wojciech Mazur (spr.) sędzia NSA Barbara Adamiak sędzia del. WSA Maria Werpachowska Protokolant sekretarz sądowy Małgorzata Kamińska po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej J. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 152/12 w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 152/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę J.K. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] listopada 2011 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia w drodze wyjątku.
W uzasadnieniu orzeczenia Sąd I instancji przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy.
Decyzją z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] Prezes Rady Ministrów, po rozpoznaniu wniosku J.K. o ponowne rozpatrzenie sprawy, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej jako "k.p.a."), utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] października 2011 r. nr [...], odmawiającą przyznania J.K. renty specjalnej. W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu 4 października 2010 r. J.K. wystąpiła z wnioskiem o przyznanie renty specjalnej, po tym jak jej mąż M.K. zginął w dniu 28 stycznia 2006 r. w katastrofie budowlanej w hali wystawienniczej należącej do [...]. W uzasadnieniu wniosku J.K. podała, że w wyniku tego zdarzenia rodzina straciła głównego żywiciela. Wskazała, że przed zgonem męża źródłem utrzymania rodziny było jego wynagrodzenie za pracę wynoszące 700 zł, prace dorywcze, za które otrzymywał 300-600 zł oraz jej renta w kwocie 490 zł.
Prezes Rady Ministrów decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...], działając na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej jako "ustawa"), odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia wskazując, że okoliczności wynikające z uzasadnienia wniosku i nadesłanych dokumentów nie dają podstaw do przyznania J.K. świadczenia specjalnego.
Po rozpoznaniu wniosku strony o ponowne rozpatrzenie sprawy Prezes Rady Ministrów decyzją z dnia [...] stycznia 2011 r. nr [...], utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] grudnia 2010 r. Decyzja z dnia [...] stycznia 2011 r. stała się przedmiotem skargi J.K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której skarżąca podała, iż nie zgadza się z powyższym rozstrzygnięciem. Wskazała także na swoją ciężką sytuację materialną i zdrowotną, zaistniałą po tragicznej śmierci męża.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 lipca 2011r., na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, dalej jako "p.p.s.a."), uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] grudnia 2010 r., nadto stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości. W uzasadnieniu wyroku Sąd podkreślił, że skarżąca swojego wniosku o przyznanie świadczenia specjalnego nie uzasadniała zasługami swoimi czy męża, ani też osiągnięciami w jakiejś dziedzinie aktywności, lecz wskazała na nadzwyczajne zdarzenie losowe, w następstwie którego tragicznie zginął jej współmałżonek. Następstwem tego było obniżenie wysokości dochodów, co przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy i licznych schorzeniach uniemożliwia jej zaspokajanie swoich podstawowych potrzeb. Dlatego, w ocenie Sądu, organ - mając na względzie powyższe okoliczności - powinien rozważyć przypadek skarżącej, czy można go zakwalifikować w kategoriach nadzwyczajnego zdarzenia losowego, uzasadniającego przyznanie świadczenia specjalnego. Tego jednak organ nie uczynił skupiając się w decyzji na kwestiach, które nie były podstawą wniosku o przyznanie świadczenia specjalnego, pomijając natomiast okoliczności zdarzenia losowego, któremu uległa skarżąca oraz wpływu tego zdarzenia na jej dalsze życie oraz obecną sytuację. Powyższe stanowiło naruszenie art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Argumentacja zawarta w zaskarżonej decyzji nie odnosiła się, zdaniem Sądu, do indywidualnych okoliczności niniejszej sprawy, a motywy przytoczone przez organ administracji nie uzasadniały w dostateczny sposób podjętego rozstrzygnięcia, co dało podstawę do postawienia organowi zarzutu dowolności działania w ramach uznania administracyjnego.