Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie NSA Anna Łukaszewska-Macioch del. WSA Grzegorz Czerwiński (spr.) Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2009r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych T. R. i J. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 2077/06 w sprawie ze skargi Starosty Wysokomazowieckiego na decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] października 2006 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia o wywłaszczeniu nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok ze skargi kasacyjnej T. R. i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. oddala skargę kasacyjną J. J.; 3. odstępuje od zasądzenia od J. J. na rzecz Starosty Wysokomazowieckiego oraz od Starosty Wysokomazowieckiego na rzecz T. R. zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 7 września 2007 roku, sygn. akt I SA/Wa 2077/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] października 2006 roku, Nr [...] oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2005 roku, nr [...] oraz stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zapadł w następującym stanie faktycznym.
Decyzją z dnia [...] października 2005 roku, Nr [...] Minister Infrastruktury po rozpoznaniu wniosku J. J. i I. R. stwierdził nieważność orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia [...] stycznia 1953 roku, Nr [...] o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w W., oznaczonej jako działka o nr ew. [...] o łącznej powierzchni [...] m2, stanowiącej własność spadkobierców B. B. w części dotyczącej działki o nr ew. [...].
W uzasadnieniu decyzji Minister Infrastruktury stwierdził, że orzeczenie Prezydium o wywłaszczeniu nieruchomości wydane zostało na podstawie przepisów dekretu z 26 kwietnia 1949 roku o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizowania narodowych planów gospodarczych.
Pomimo odnalezienia znacznej części akt archiwalnych dotyczących wywłaszczenia brak w nich zezwolenia Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego jak też wniosku o wywłaszczenie, które to dokumenty są istotne dla ustalenia zasadności i prawidłowości wywłaszczenia. Nie można ustalić kiedy i z jakimi zastrzeżeniami zezwolenie na nabycie nieruchomości zostało wydane. W celu pozyskania dodatkowego materiału dowodowego, w tym przesłuchania stron postępowania na okoliczności związane z przebiegiem postępowania wywłaszczeniowego, została przeprowadzona rozprawa administracyjna w dniu [...] listopada 2003 roku.
Zdaniem Ministra ze zgromadzonej dokumentacji wynika, że celem wywłaszczenia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa było utworzenie lotniska wojskowego w W. Wnioskodawcą i jednocześnie przeprowadzającym postępowanie wywłaszczeniowe było Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku. Postępowanie wywłaszczeniowe wszczęto w dniu [...] września 1951 roku co potwierdza decyzja PWRN w Białymstoku z dnia
[...] września 1951 roku, nr [...] oraz decyzja - zezwolenie na zajęcie nieruchomości (rękopis).
O brakujących dokumentach, w tym o wydanym zezwoleniu PPKPG, mowa jest jedynie w piśmie Zastępcy Dyrektora Generalnego Prezydium Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 1951 roku. Skoro zatem o wydanym zezwoleniu jest już mowa w dniu [...] czerwca 1951 roku, to należy uznać, iż zezwolenie PPKPG zostało wydane przed wszczęciem postępowania. Wobec braku tego dokumentu nie jest możliwe ustalenie jego dokładnej treści.
Prawo własności nieruchomości ustalane było na podstawie posiadania, gdyż w dacie wywłaszczenia, a w szczególności po reformie rolnej większość nieruchomości rolnych miała nieuregulowany stan prawny. Dotyczyło to również przedmiotowej nieruchomości. W trakcie postępowania wywłaszczeniowego prowadzone były zebrania gromadzkie, podczas których były ustalane kwestie związane z wywłaszczeniem i jak wynika z rozprawy brali w nich udział wszyscy zainteresowani.