Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak sędzia WSA del. Mirosław Gdesz Protokolant asystent sędziego Katarzyna Kasprzyk po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezesa Rady Ministrów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Wa 739/11 w sprawie ze skargi P.K. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2. odstępuje od zasądzenia od P.K. na rzecz Prezesa Rady Ministrów zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości. .
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 19 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Wa 739/11 uwzględniając skargę P. K. uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję tego organu z dnia [...] stycznia 2011 r. w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące ustalenia:
J. K. działając w imieniu syna P. K., ur. w dniu 17 kwietnia 1986 r. zwróciła się do Prezesa Rady Ministrów o przyznanie świadczenia specjalnego przewidzianego w art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Żądanie uzasadniła tym, że syn jest niepełnosprawny, lecz wobec stwierdzenia orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS braku całkowitej niezdolności do pracy wydane zostały odmowne decyzje o przyznaniu renty socjalnej i rodzinnej. Defekty psychiczne w postaci autyzmu powodują, iż P. K. nie może samodzielnie funkcjonować, wymaga pomocy osoby drugiej, chociaż jest osobą inteligentną, potrafi posługiwać się komputerem i korzystać z internetu. Ma jednakże duże problemy w nawiązywaniu kontaktów społecznych, kłopoty z nauką w zakresie wszystkich przedmiotów, nie jest w stanie wykonywać żadnej pracy.
Prezes Rady Ministrów decyzją z dnia [...] stycznia 2011 r. odmówił przyznania P. K. renty specjalnej na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), a następnie decyzję tę utrzymał w mocy w dniu [...] lutego 2011 r.
W uzasadnieniu decyzji organ szczegółowo przedstawił sytuację rodzinną, zdrowotną i materialną P. K..
P. K. nabył prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu Z. K. decyzją ZUS z dnia [...] października 2002 r. Kolejnymi decyzjami prawo to było przedłużane - najpierw do 31 grudnia 2004 r., następnie zaś do 31 października 2006 r. Pierwotnie prawo to przysługiwało z uwagi na pobieranie nauki, następnie z uwagi na orzeczoną okresową całkowitą niezdolność do pracy. Jednocześnie decyzją ZUS z dnia [...] października 2004 r. zostało ustalone prawo P. K. do renty socjalnej, przyznanej od dnia 1 sierpnia 2004 r. do dnia 31 października 2006 r. W dniu 4 września 2006 r. P. K. wniósł o ponowne ustalenie prawa do renty rodzinnej oraz prawa do renty socjalnej. Jednak lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia [...] października 2006 r. ustalił, iż P. K. jest co prawda niezdolny do pracy, ale brak jest podstaw do ustalenia całkowitej niezdolności do pracy. Również Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia [...] listopada 2006 r. ustaliła, iż P. K. nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Dlatego ZUS decyzją z dnia [...] listopada 2006 r. wstrzymał wypłatę renty rodzinnej od dnia 1 listopada 2006 r., wskazując jako przyczynę rozstrzygnięcia brak całkowitej niezdolności do pracy oraz niepobieranie nauki. Jednocześnie organ rentowy pouczył, że wznowienie wypłaty tegoż świadczenia nastąpi po przedłożeniu zaświadczenia stwierdzającego kontynuowanie nauki w terminie miesiąca od dnia wydania decyzji. Wówczas renta zostałaby wznowiona od dnia 1 listopada 2006 r. Wymagane zaświadczenie P. K. przedłożył dopiero w dniu 20 lutego 2008 r. W dniu [...] listopada 2006 r. organ rentowy ZUS rozpatrzył wniosek z dnia 4 września 2006 r. i wydał dwie decyzje: odmawiającą prawa do renty rodzinnej i odmawiającą prawa do renty socjalnej. Rozpoznając odwołanie od powyższych decyzji Sąd Okręgowy dopuścił dowód opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: psychiatry, neurologa, alergologa i kardiologa oraz biegłego sądowego psychologa. Biegli, po przeprowadzeniu bezpośrednich badań P. K. oraz po analizie zgromadzonej w aktach sądowych i rentowych dokumentacji medycznej, rozpoznali u niego ograniczoną chwiejność afektywną, całkowite zaburzenie rozwoju, osobowość zależną, padaczkę z napadami częściowo złożonymi w wywiadzie, otyłość II/III stopnia, astmę atopową, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia czynnościowe układu krążenia ze skłonnością do tachykardii, złamania okolicy kłykcia bocznego prawej kości udowej, alergię atopową manifestującą się klinicznie alergicznym (okresowym) nieżytem nosa z uczuleniem na pyłki drzew i traw, nawracające nieżyty górnych dróg oddechowych oraz krtani i oskrzeli w wywiadzie (we wczesnym dzieciństwie), zespół złego wchłaniania - dieta bezglutenowa w dzieciństwie, stan po pęknięciu rzepki kolana lewego (sierpień 2009 r.). W opinii biegłych rozpoznane dysfunkcje organizmu P. K. nie czynią go - z powodów psychologicznych i psychiatrycznych - niezdolnym do pracy, ani tym bardziej niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Biegli lekarze sądowi również nie uznali skarżącego za całkowicie niezdolnego do pracy w zakresie schorzeń alergologicznych oraz przyczyn neurologicznych i kardiologicznych. Wobec powyższego Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyrokiem z dnia [...] stycznia 2010 r. oddalił odwołanie P. K. od decyzji ZUS z dnia [...] listopada 2006 r. w zakresie prawa do renty socjalnej oraz renty rodzinnej, zaś Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 14 lipca 2010 r. oddalił jego apelację.