Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maciej Dybowski (spr.) sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska sędzia del. WSA Tamara Dziełakowska Protokolant asystent sędziego Katarzyna Czuduk po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2110/13 w sprawie ze skargi J. J. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji I. uchyla zaskarżony wyrok w całości, uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...]; II. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz J. J. kwotę 400 (czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2110/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę J. J. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z dnia [...] maja 1977 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] maja 1977 r. bądź decyzja Naczelnika) Naczelnik Miasta M. orzekł o przejęciu na własność Państwa gospodarstwa rolnego (bez zabudowań) o powierzchni [...] ha, położonego w M., składającego się z działek nr [...] i [...], stanowiącego w dacie przejęcia własność A. J. Decyzja wydana została w oparciu o art. 9 ust. 2 i art. 31 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. nr 21, poz. 118, dalej ustawa z 1974 r. bądź upgr).
Wskutek odwołania wniesionego od ww decyzji, decyzją z dnia [...] lipca 1977 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] lipca 1977 r.) Wojewoda [...] (dalej Wojewoda) utrzymał w mocy decyzję z [...] maja 1977 r.
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności powołanych wyżej rozstrzygnięć wystąpił następca prawny dawnej właścicielki gospodarstwa - J. J. (dalej wnioskodawca bądź skarżący).
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (dalej Minister) decyzją z [...] kwietnia 2012 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] kwietnia 2012 r.) odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z [...] maja 1977 r. i utrzymującej ją w mocy decyzji z [...] lipca 1977 r. W decyzji z [...] kwietnia 2012 r. Minister wskazał, że obie przesłanki, o których mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z 1974 r. zostały w sprawie zakończonej decyzją z [...] maja 1977 r. spełnione. Minister podniósł, że A. J. (dalej właścicielka bądź była właścicielka) liczyła w dniu wydania zakwestionowanej decyzji 70 lat. Pojęcie niskiego poziomu produkcji nie zostało zdefiniowane na gruncie ustawy z 1974 r. Z tego względu możliwe było posiłkowe stosowanie w tym zakresie przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 26 marca 1968 r. w sprawie zaliczania gospodarstw rolnych do kategorii wykazujących niski poziom produkcji wskutek zaniedbania i w sprawie ustalania wysokości nakładów niezbędnych do przywrócenia żyzności gruntów (Dz. U. nr 11, poz. 58, dalej rozporządzenie z 1968 r.), które w § 1 ust. 1 precyzowało pojęcie niskiego poziomu produkcji w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z tym przepisem gospodarstwo rolne uznawało się za wykazujące niski poziom produkcji wskutek zaniedbania, a w szczególności wskutek niekorzystania ze środków wpływających na wzrost produkcji rolniczej, jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat nie wszystkie grunty orne były rolniczo wykorzystane lub plony czterech zbóż i ziemniaków były niższe co najmniej o 1/3 od przeciętnych plonów osiąganych w danej wsi na podobnych glebach, a przy tym obsada bydła, trzody chlewnej i owiec wynosiła łącznie na 1 ha użytków rolnych mniej niż 0,4 sztuki przeliczeniowej.
Minister uznał, że w odniesieniu do owego gospodarstwa przesłanka niskiego poziomu produkcji została zrealizowana. Organ odwołał się w tym kontekście do treści zachowanego w aktach protokołu lustracyjnego z [...] marca 1977 r. (dalej protokół lustracyjny), z którego wynikało, że przejmowane gospodarstwo wypełniało zarówno warunek określony w § 1 ust. 1 pkt 1, jak również alternatywny warunek określony w § 1 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia z 1968 r. Za spełnieniem pierwszego warunku przemawiały zawarte w protokole lustracyjnym informacje, w myśl których właścicielka od około 10 lat nie zajmowała się uprawą wchodzącego w skład jej gospodarstwa gruntu. "Grunt ten w części był użytkowany przez osobę trzecią, w części zaś był niezagospodarowany" [s. 2 akapit 2 uzasadnienia wyroku I SA/Wa 2110/13; brak takiego ustalenia w uzasadnieniu decyzji z [...] kwietnia 2012 r.; uwaga NSA]. Na spełnienie drugiego warunku wskazywały dane dotyczące obsady zwierząt i plonów uzyskiwanych w poszczególnych uprawach, z których wynikało, że w latach 1974-1976 właścicielka nie uzyskiwała w tym zakresie żadnych wyników w swym gospodarstwie. Z powyższych względów decyzją z [...] kwietnia 2012 r. Minister odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z [...] maja 1977 r. i utrzymującej ją w mocy decyzji z [...] lipca 1977 r. uznając, że istniały przesłanki pozwalające na przejęcie na własność Państwa przedmiotowego gospodarstwa w oparciu o art. 9 ust. 2 upgr.