Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janina Antosiewicz Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędzia NSA del. Leszek Kiermaszek Protokolant st. inspektor sądowy Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] Spółki z o.o. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 525/10 w sprawie ze skargi [...] Spółki z o.o. w K. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy nadania uprawnienia do prowadzenia kierunków studiów i wyrażenia zgody na utworzenie filii uczelni za granicą oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z 15 czerwca 2010 r., II SA/Wa 525/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] Sp. z o.o. Założyciela Wyższej Szkoły Umiejętności im. S. Staszica na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 15 maja 2009 r., nr MNiSW-DNS-WUN-6021-584-4/PP/09 w przedmiocie odmowy nadania uprawnienia do prowadzenia kierunków studiów i wyrażenia zgody na utworzenie filii uczelni za granicą. W uzasadnieniu stwierdził, że kwestią, która wymagała rozstrzygnięcia w pierwszym rzędzie było ustalenie, czy [...] sp. z o. o. w K. - założyciel Wyższej Szkoły Umiejętności im. Stanisława Staszica w Kielcach ma w niniejszej sprawie legitymację skargową, o której mowa w art. 50 § 1 Ppsa.
Niepubliczna uczelnia wyższa uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do rejestru uczelni niepublicznych prowadzonego przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego (art. 12 w zw. z art. 29 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym - Dz. U. Nr 164, poz. 1365 ze zm. - dalej uPszw). Od tej chwili uczelnia niepubliczna jako podmiot prawa, odrębny od założyciela będącego osobą prawną, realizuje swe zadania ustawowe (przede wszystkim określone w art. 13 ust. 1 pkt 1-2, 5-8 w zw. z ust. 2 uPszw). Podstawowym zadaniem uczelni jest prowadzenie studiów na określonym kierunku czy makrokierunku według określonych przepisami prawa standardów kształcenia na określonym poziomie (art. 6 ust. 1, art. 8 ust. 1 i 3, art. 9 uPszw). Działalność swą uczelnia niepubliczna finansuje z własnych dochodów (§ 52 statutu Wyższej Szkoły Umiejętności im. Stanisława Staszica). Prowadząc swą działalność uczelnia niepubliczna korzysta z zagwarantowanej konstytucyjnie autonomii przyznanej szkołom wyższym na zasadach określonych w ustawie (art. 70 ust. 5 Konstytucji RP). Zgodnie z art. 4 ust. 1-3 uPszw uczelnia jest autonomiczna we wszystkich obszarach swojego działania na zasadach określonych w ustawie, a w swoich działaniach kieruje się zasadą wolności nauczania. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 5 października 2005 r., SK 39/05 (OTK-A 2005/9/99) wśród szczegółowych atrybutów autonomii szkół wyższych wskazuje się, między innymi, na prawo do ustalania przez władze szkoły treści i form nauczania. Wśród tych praw znajduje się niewątpliwie prawo do wystąpienia przez jednostkę organizacyjną uczelni o przyznanie uprawnienia do prowadzenia studiów na danym kierunku i określonym poziomie kształcenia przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego w formie decyzji administracyjnej (art. 11 ust. 1 ust. 1 uPszw) oraz prawo do wystąpienia przez uczelnię do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego o wyrażenie zgody na utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej w formie filii (art. 85 ust. 1 i 5 uPszw). Z przepisów prawa wynika jednak, że zasada autonomii uczelni niepublicznej nie ma charakteru absolutnego, ponieważ organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego mogą podejmować decyzje dotyczące uczelni w przypadkach przewidzianych w ustawach (art. 4 ust. 5 uPszw). Z kolei założyciel uczelni niepublicznej może podejmować decyzje dotyczące uczelni tylko w przypadkach określonych przez jej statut (art. 24 ust. 3 uPszw).