Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) sędzia NSA Elżbieta Kremer sędzia del. WSA Marta Laskowska-Pietrzak Protokolant starszy asystent sędziego Dorota Kozub-Marciniak po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 1119/13 w sprawie ze skargi E. M. na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 1119/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę E.M. (dalej, jako: "skarżąca") na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Naczelnik Miasta i Gminy L. decyzją z dnia [...] lutego 1975 r., orzekł o przejęciu na własność Państwa nieruchomości położonych we Wsi N., gmina L., o pow. 10,83 ha, stanowiących własność M.S.
E.M. wystąpiła do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o stwierdzenie nieważności powołanej decyzji.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowieniem z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...] odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika. W toku postępowania rozpoznając wniosek organ wskazał, że warunkiem wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest wniesienie takiego żądania przez osobę, której przysługuje przymiot strony w rozumieniu art. 28 k.p.a. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zauważył, że w rozpoznawanej sprawie z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji o przejęciu nieruchomości rolnych na własność Skarbu Państwa wystąpić mogą następcy prawni właścicielki przejętej nieruchomości, którą jak wynika z analizy akt sprawy była M.S. Organ zauważył, że skarżąca, pomimo skierowania do niej stosownego wezwania nie wykazała, iż jest następczynią prawną byłej właścicielki poprzez nadesłanie odpisu lub uwierzytelnionej kopii postanowienia sądu o nabyciu spadku albo sporządzonego przez notariusza aktu poświadczającego dziedziczenie po byłym właścicielu ww. gospodarstwa. Nie udowodniła tym samym, iż jest uprawniona do wystąpienia z wnioskiem. W ocenie organu oznacza to, że w sprawie brak jest przesłanek wskazujących na posiadanie przez wnioskodawczynię interesu prawnego, przez co nie może ona zostać uznana za stronę postępowania.
Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem, skarżąca wystąpiła do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowieniem z dnia [...] marca 2013 r., utrzymał w mocy wydane wcześniej postanowienie z dnia [...] stycznia 2013 r.
W toku postępowania organ ponownie sięgnął do treści art. 28 k.p.a., wskazując, że o tym, czy jest się stroną danego postępowania administracyjnego nie decyduje sama wola czy subiektywne przekonane danej osoby, bądź dopuszczenie jej przez organ do udziału w nim, ale okoliczność, czy istnieje przepis prawa materialnego pozwalający zakwalifikować interes danej osoby jako "interes prawny". Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ponownie zauważył, że z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji o przejęciu gospodarstwa rolnego na własność Państwa wystąpić może w szczególności właściciel przejętego gospodarstwa albo jego następcy prawni. Dodał również, że z decyzji Naczelnika Miasta i Gminy L. wynika, że właścicielką przejętego na własność Państwa gospodarstwa rolnego była M.S. Zdaniem organu, wbrew twierdzeniom skarżącej, odpis skróconego aktu małżeństwa E.S. i J.M. oraz odpisy skróconych aktów zgonu F.S. oraz Z.S. nie potwierdzają następstwa prawnego po M.S. Organ odwoławczy zauważył, że w polskim systemie prawnym następstwo prawne po zmarłych ustalane jest wyłącznie na zasadach określonych w przepisach Kodeksu cywilnego, w formie postanowienia o nabyciu spadku albo sporządzonego przez notariusza aktu poświadczającego dziedziczenie. Wskazał, że pismem z dnia 8 stycznia 2013 r. zwracano się do skarżącej o wykazanie interesu prawnego do występowania w niniejszej sprawie poprzez nadesłanie odpisu lub uwierzytelnionej kopii postanowienia sądu o nabyciu spadku albo sporządzonego przez notariusza aktu poświadczającego dziedziczenie po byłej właścicielce gospodarstwa rolnego. Skarżąca nie nadesłała jednak żądanych dokumentów. Reasumując organ uznał, że przesłana przez skarżącą dokumentacja nie dowodzi, iż jest ona spadkobierczynią dawnej właścicielki przejętego gospodarstwa, a tym samym, że posiada ona interes prawny do wystąpienia z wnioskiem w przedmiotowej sprawie. Ponadto w sprawie brak jest innych przesłanek wskazujących na posiadanie przez wnioskodawczynię interesu prawnego.