Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędzia del. WSA Marian Wolanin po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Edukacji Narodowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Wa 1592/15 w sprawie ze skargi Starosty K. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i odrzuca skargę; 2. odstępuje od zasądzenia od Starosty K. na rzecz Ministra Edukacji Narodowej zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 21 marca 2016 r., II SA/Wa 1592/15, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Starosty K. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z [...] lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego stwierdził nieważność zaskarżonego postanowienia oraz postanowienia tego organu z [...] czerwca 2015 r. nr [...]. W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że prawidłowe jest stanowisko i przedstawiona w nim argumentacja Ministra Edukacji Narodowej co do braku po stronie wnioskodawcy przedmiotu strony w rozumieniu art. 28 k.p.a. Jednakże kwestia ta nie miała znaczenia w niniejszej sprawie, bowiem Starosta K. zwrócił się do Ministra Edukacji Narodowej z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu i stwierdzenie nieważności decyzji P. Kuratora Oświaty z [...] maja 2015 r.
W postępowaniu administracyjnym o treści wniosku decyduje podmiot wnoszący pismo, a nie organ do którego pismo to zostało skierowane, brak było zatem podstaw do traktowania pisma Starosty K., jako zawierającego żądanie wszczęcia postępowania na wniosek strony i w konsekwencji wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Zgodnie z art. 157 k.p.a, postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu, z zastosowaniem art. 61 k.p.a. W niniejszej sprawie organ pomieszał wskazane dwa odrębne tryby postępowania. Wniosek Starosty K. o stwierdzenie nieważności decyzji z urzędu należało traktować jedynie jako zawiadomienie organu nadzoru o kwalifikowanej, w jego ocenie, wadliwości decyzji ostatecznej. W takiej sytuacji kodeks postępowania administracyjnego nie przewiduje formy odmowy wszczęcia postępowania, a właściwym sposobem załatwienia sprawy jest udzielenie przez organ odpowiedzi zawierającej stanowisko w kwestii podstaw do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji. Zdaniem Sądu I instancji zaskarżone postanowienie zostało wydane bez podstawy prawnej, co uzasadniało stwierdzenie jego nieważności oraz postanowienia utrzymanego nim w mocy z [...] czerwca 2015 r.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł Minister Edukacji Narodowej, zaskarżając go w całości wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym i zasądzenie kosztów postępowania. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów postępowania, tj.:
1. art. 157 § 2 k.p.a., art. 62 § 1 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że wniosek Starosty K. z 27 maja 2015 r. o wszczęcie postępowania z urzędu i stwierdzenie nieważności decyzji P. Kuratora Oświaty nr [...] z [...] maja 2015 r., należało potraktować jako zawiadomienie organu nadzoru o kwalifikowanej, w jego ocenie, wadliwości decyzji ostatecznej, gdy tymczasem wniosek ten stanowił żądanie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, niewłaściwe zastosowanie ww. przepisów polegało również na tym, że sąd uznał, że organ pomylił dwa odrębne tryby postępowania - z urzędu i na wniosek;