Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) Sędziowie sędzia NSA Anna Łuczaj sędzia del. NSA Jacek Hyla Protokolant Aleksandra Żurawicka po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 5 lipca 2004 r. sygn. akt 2 I SA 2532/03 w sprawie ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej [...] w O. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] października 2003 r. nr [...] w przedmiocie uchybienia terminu do wniesienia odwołania od decyzji w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od Wspólnoty Mieszkaniowej [...] w O. na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie kwotę 100 zł (słownie: sto zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, wyrokiem z dnia 5 lipca 2004 r. sygn. akt 2 I SA 2532/03, uchylił zaskarżone przez Wspólnotę Mieszkaniową nieruchomości przy ulicy [...] w O. postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia [...] października 2003 r. w przedmiocie uchybienia terminu do wniesienia odwołania.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Olsztynie, zaskarżonym postanowieniem, stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. [...] w O., od decyzji z dnia [...] sierpnia 2003 r. Prezydenta Miasta Olsztyna, w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego J. B., podnosząc, iż w myśl art. 129 § 2 K.p.a., odwołanie od decyzji organu I instancji wnosi się w terminie 14 dni od doręczenia decyzji stronie, natomiast decyzja z dnia [...] sierpnia 2003 r. została doręczona J. B. w dniu 21 sierpnia 2003 r., zatem termin do wniesienia odwołania upłynął 4 września 2003 r. Odwołanie zaś Wspólnota wniosła w dniu 26 września 2003 r., czyli po upływie ustawowego terminu.
Wspólnota Mieszkaniowa złożyła skargę na powyższe postanowienie podnosząc, iż wymienioną decyzją Prezydent Miasta Olsztyna przyznał J. B., będącej członkiem wskazanej Wspólnoty, dodatek mieszkaniowy. Decyzją tą określono także, że ów dodatek będzie przekazywany na konto Zespołu Wspólnot Mieszkaniowych [...] w O. Prezydent uznał więc, że stronami postępowania w niniejszej sprawie są: J. B. oraz Zespół Wspólnot Mieszkaniowych, któremu z mocy art. 28 K.p.a. przysługuje przymiot strony w niniejszym postępowaniu, zwłaszcza, iż decyzją tą nałożono na Wspólnotę określone obowiązki, a została doręczona Zespołowi Wspólnot w dniu 15 września 2003 r. Odwołanie złożono w dniu 26 września 2003 r., a więc przed upływem 14 dni od otrzymania informacji o wydaniu decyzji, czyli w terminie. Ponadto nie podzielono stanowiska Kolegium, że przymiot strony w niniejszym postępowaniu przysługuje tylko J. B., bowiem Wspólnota Mieszkaniowa ma interes prawny w rozstrzygnięciu niniejszego postępowania, co poparto faktem wskazania przez J. B. Wspólnoty Mieszkaniowej, jako podmiotu na którego konto ma wpływać dodatek mieszkaniowy w celu zapewnienia sprawnej jego realizacji.
Uchylając zaskarżone postanowienie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wskazał, że brak udziału strony w postępowaniu przed organem I instancji nie pozbawia jej przymiotu strony w postępowaniu odwoławczym. Warunkiem jednak do skutecznego wniesienia odwołania jest jego wniesienie w terminie przewidzianym dla pozostałych stron postępowania, którym doręczono decyzję. Takie stanowisko zostało wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lutego 200lr. II S.A./Gd 2258/98 i w wyroku z 16 lipca 2002r. IVSA 2230/00, które podzielił także Sąd I instancji orzekający w niniejszej sprawie, jak i strony postępowania, na co wskazują złożone pisma.
Sporne natomiast jest - zaznaczył Sąd - od jakiego momentu należy liczyć termin do wniesienia odwołania dla skarżącej Wspólnoty. Udzielając odpowiedzi na to pytanie należy ustalić, kto posiadał przymiot strony w przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym. Bezsporne jest, że za taką stronę została uznana wnioskodawczyni - J. B. Natomiast Samorządowe Kolegium Odwoławcze za stronę postępowania nie uznało Wspólnoty Mieszkaniowej, wywodząc z faktu, że podmiot ten jako nie wskazany w art. 2 ustawy o dodatkach mieszkaniowych, nie ma przymiotu strony w niniejszym postępowaniu w rozumieniu art. 28 K.p.a., gdyż brak jest normy prawa materialnego, która uprawniałaby go do uznania za stronę postępowania. Sąd nie podzielając tego stanowiska podkreślił, że organ I instancji wskazał w decyzji, jako zarządcę domu Zespół Wspólnot Mieszkaniowych[...], któremu doręczył decyzję określając, że na jego rzecz będzie przekazywany dodatek mieszkaniowy. Już z tego faktu wynika, iż podmiot ów zyskał pewne prawa wynikające z wydanej decyzji. Istotne dla niniejszej sprawy jest natomiast to, że podmiot ten został uznany przez organ I instancji za stronę w rozumieniu art. 28 K.p.a., zgodnie z którym stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Przy czym obecnie poza sporem jest, że interes prawny musi wypływać z prawa materialnego i w niniejszej sprawie wynika dla zarządcy domu z art. 7 ust. 7 i art. 8 ust. 1 ustawy o dodatkach mieszkaniowych, z treści których - dodatek mieszkaniowy wypłaca się zarządcy domu lub osobie uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny, które to osoby zaliczają dodatek na poczet przysługujących bądź rozliczanych za ich pośrednictwem należności za zajmowany lokal mieszkalny. Ponadto pobierający należności są zobowiązani do zawiadomienia organu przyznającego dodatek mieszkaniowy o wystąpieniu zaległości w bieżącym opłacaniu należności za lokal obejmujących pełne 2 miesiące. W razie niedopełnienia tego obowiązku pobierając zwraca organowi przyznającemu dodatek mieszkaniowy, kwoty dodatków wypłaconych za miesiące, w których występowały zaległości w tych opłatach. Decyzja ta spowodowała konieczność dokonywania rozliczeń przekazywanych dodatków, powtórnego przelewania ich na konto właściwej już Wspólnoty (skarżącej), co wiąże się z dodatkowymi kosztami i pracą pracowników księgowości a wreszcie z opóźnieniem wpływu środków na konto Wspólnoty. Cały ten stan może być przyczyną różnego typu roszczeń zarówno ze strony Zespołu Wspólnot, skarżącej jak i organu przyznającego dodatek. W takich okolicznościach doręczenie decyzji Zespołowi Wspólnot Mieszkaniowych [...] jako zarządcy domu stało się potwierdzeniem nadania temu Zespołowi przymiotu strony ze względu na przysługujący mu interes prawny.