Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędzia del. WSA Jolanta Górska (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Edukacji Narodowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2018 r. sygn. akt II SA/Wa 1897/17 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] sierpnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu administracyjnym 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Ministra Edukacji Narodowej na rzecz Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 9 października 2018 r., sygn. akt II SA/Wa 1897/17, uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 stycznia 2018 r., sygn. akt II SA/Wa 1897/17 (pkt 1 wyroku), uchylił postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [...] (pkt 2 wyroku) oraz zasądził od Ministra Edukacji Narodowej na rzecz Stowarzyszenia [...] kwotę 780 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wyrok ten wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
Stowarzyszenie [...] wnioskiem z dnia [...] lipca 2017 r. zażądało dopuszczenia go do udziału na prawach strony, na podstawie art. 31 § 2 k.p.a., w postępowaniu administracyjnym, toczącym się przed Ministrem Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego podręcznika do przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie, pod redakcją Teresy Król pt. "Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 4 szkoły podstawowej", powołując się na swoje cele statutowe, zawarte w art. 11 i art. 12 statutu Stowarzyszenia, oraz interes społeczny.
Uzasadniając interes społeczny Stowarzyszenie powołało się na doktrynę, w której reprezentowany jest pogląd "że potrzeba ochrony interesu społecznego zachodzi w przypadku, gdy skutki decyzji administracyjnej wydanej przez organ wpływać będą na sytuację nie tylko strony postępowania, ale także na inne podmioty i otoczenie". Stowarzyszenie wskazało, że skutki rozstrzygnięcia postępowania w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego przedmiotowego podręcznika dotyczą w oczywisty sposób strony postępowania, gdyż dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego gwarantuje osiąganie przez stronę zysków, ale także innych podmiotów, w tym w szczególności uczniów, którzy potencjalnie mieliby korzystać z podręcznika. oraz szeroko pojętego otoczenia, to jest polskiego społeczeństwa jako całości. Ponadto, Stowarzyszenie stwierdziło, że ma podstawy przypuszczać, że podręcznik, będący przedmiotem postępowania, może sprzyjać szerzeniu postaw wyrażających nietolerancję i pogłębiać uprzedzenia, w szczególności do osób o nieheteronormatywnej orientacji seksualnej. Stowarzyszenie wyraziło również obawę, iż dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego może "zniweczyć lub ograniczyć pozytywne skutki realizowanych w szkołach od lat zajęć antydyskryminacyjnych", których przykłady zamieściło we wniosku.
Stowarzyszenie wskazało, że w literaturze fachowej podręczniki do przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie pod redakcją Teresy Król wydawane przez Ministra są podawane za przykład, jako szerzące poglądy sprzeczne z wiedzą naukową (np. w zakresie możliwości leczenia homoseksualizmu) oraz przesycone odniesieniami religijnymi. Ponadto, także nowsze publikacje pod redakcją Teresy Król nadal stanowią (przynajmniej w zakresie tematyki orientacji seksualnej) raczej odbicie prywatnych i nienaukowych poglądów autorów aniżeli realizacji celów i zasad przyświecających polskiemu prawu oświatowemu.