Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska Sędziowie: Sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędzia del. WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) Protokolant st. inspektor sądowy Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W.J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 lutego 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 2010/13 w sprawie ze skargi W.J. na postanowienie Ministra Obrony Narodowej z dnia [...] sierpnia 2013 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji przyznającej prawo zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 4 lutego 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 2010/13, oddalił skargę W. J. na postanowienie Ministra Obrony Narodowej z dnia [...] sierpnia 2013 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji przyznającej prawo zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym.
Sąd I instancji przedstawił następujący stan sprawa:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w Warszawie, decyzją z dnia [...] marca 2010 r., przyznał R. J. prawo zamieszkiwania w lokalu przy ul. [...] w Warszawie.
Prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, po rozpatrzeniu wniosku W. J. o stwierdzenie nieważności ww. decyzji z dnia [...] marca 2010 r., postanowieniem z dnia [...] lipca 2013 r., odmówił wszczęcia postępowania, uznając że wnioskodawca nie ma legitymacji procesowej do inicjowania takiego postępowania.
Minister Obrony Narodowej, po rozpatrzeniu zażalenia W. J., postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2013 r., utrzymał w mocy postanowienie z dnia [...] lipca 2013 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w rozpoznaniu skargi W. J., uznał, że postanowienia organów obu instancji nie naruszają prawa. Podniesiono, że art. 28 K.p.a. wskazuje na to, iż elementem koniecznym, umożliwiającym skuteczne wywodzenie istnienia statusu strony, jest posiadanie interesu prawnego w inicjowaniu danego postępowania administracyjnego. Sformułowanie "interes prawny" oznacza wynikające z konkretnej normy prawa materialnego uprawnienie do żądania wszczęcia przez określony podmiot ściśle określonego postępowania. Sąd podniósł, że W. J. nie był adresatem decyzji z dnia [...] marca 2010 r., natomiast z art. 690 K.c., z ktorego zamierza wywodzić uprawnienie do lokalu, którego dotyczy przedmiotowa decyzja i w tym upatruje swojego interesu prawnego w inicjowaniu postępowania nieważnościowego nie statuuje jego interesu prawnego. Podkreślono, że organy prawidłowo zatem uznały, iż W. J. nie posiada interesu prawnego w inicjowaniu postępowania nieważnościowego, a jedynie interes faktyczny. Nie powołał on także żadnego przepisu administracyjnego prawa materialnego, na podstawie którego zamierza żądać od organu określonego zachowania. Oznacza to, że nie wykazał istnienia związku o charakterze materialnoprawnym pomiędzy konkretną normą prawa administracyjnego a własną sytuacją prawną. Brak wykazania istnienia takiego związku upoważniał zaś organ do przyjęcia, że wnioskodawcy nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu dotyczącym stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] marca 2010 r.
Skargę kasacyjną wniósł W. J., żądając uchylenia wyroku WSA w Warszawie i zasądzenia kosztów postępowania. Zarzucono naruszenie art. 28 K.p.a., ponieważ Sąd I instancji uznał, że W. J. nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] marca 2010 r., w sytuacji, gdy wykazał on istnienie interesu prawnego, o którym mowa w tym przepisie. Podniesiono, że matka skarżącego - R. J. nie znajdowała się w stosunku podległości służbowej, administracyjnej ani żadnej innej względem Dyrektora Oddziału Regionalnego WAM w Warszawie, Prezesa WAM, Ministra Obrony Narodowej ani żadnego innego organu Sił Zbrojnych. W. J. nadal zamieszkuje w spornym lokalu, a wcześniej mieszkał w nim wraz z matką R. J. do dnia jej śmierci. Wskazano, że R. J. łączył z WAM cywilnoprawny stosunek najmu. Zgodnie z art. 691 K.c. W. J. wstąpił w stosunek najmu spornego lokalu, a więc jego interes prawny polega w sposób oczywisty na wyeliminowaniu decyzji z dnia [...] marca 2010 r. z porządku prawnego, jako sprzecznej ze stanem prawnym i faktycznym. WSA w Warszawie nie uzasadnił swojej oceny braku interesu prawnego w przedmiotowej sprawie, a tylko lakonicznie przytoczył poglądy orzecznictwa sądów administracyjnych. Sąd I instancji nie uwzględnił, że w skardze wskazano normę prawa materialnego, tj. art. 691 K.c., ustalono powszechnie obowiązujący przepis prawa, tj. art. 691 K.c. oraz wskazano "zaspokojenie jakiejś potrzeby", tj. wstąpienie w stosunek najmu i zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Podkreślono, że interes prawny może również odnosić się do przepisów innej gałęzi prawa np. cywilnego.