Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Ewa Dzbeńska, Sędzia NSA Irena Kamińska, Sędzia del. NSA Jerzy Krupiński (spr.), Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski, po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 października 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 586/12 w sprawie ze skargi J. P. na decyzję Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie wezwania do zwolnienia zajmowanego lokalu mieszkalnego 1) oddala skargę kasacyjną; 2) odstępuje od zasądzenia od J. P. na rzecz Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 18 października 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 586/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę J. P. na decyzję Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] stycznia 2012 r., nr [...], w przedmiocie wezwania do zwolnienia zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Wyrok wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
Po rozpatrzeniu prośby J. P. w sprawie przydziału lokalu mieszkalnego nr [...] przy ulicy [...] w Warszawie, Mazowiecki Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej (dalej w skrócie: PSP) decyzją z dnia [...] października 2011 r., wydaną na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (obecnie Dz. U. z 2013 r., poz. 267), zwanej dalej K.p.a., w związku z art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. nr 12, poz. 68, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o PSP oraz ogólnie przywołanymi przepisami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie przydziału i zwalniania lokali mieszkalnych oraz kwater tymczasowych przysługujących strażakom Państwowej Straży Pożarnej, a także warunków zamiany lokali mieszkalnych (Dz. U. z 2005 r. nr 241, poz. 2035), nakazał J. P., zwolnić wraz ze wszystkimi osobami wspólnie zamieszkałymi i przekazać do dyspozycji Mazowieckiemu Komendantowi PSP, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji zajmowany lokal mieszkalny. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał m. in., że w przedmiotowym lokalu wnioskodawca zamieszkuje od 1976 r., wcześniej z rodzicami J. i H. Matka wnioskodawcy, po uzyskaniu zgody Mazowieckiego Komendanta Wojewódzkiego PSP w Warszawie, złożyła dokumenty i zwróciła się z wnioskiem o zakup spornego lokalu, jednak w związku z jej śmiercią w dniu 2 lutego 2010 r., do transakcji nie doszło. Obecnie lokal zajmuje jej syn J. P. bez tytułu prawnego. Dalej, organ dowodził, że w ustawie o PSP brak jest bezpośredniej podstawy prawnej do przydziału J. P., jako synowi niebędącemu strażakiem PSP, lokalu mieszkalnego. Organ uznał, że w sprawie nie jest możliwe zastosowanie ani art. 74 ust. 1, ani też art. 67 ustawy o PSP. Przedmiotowy lokal znajduje się w budynku stanowiącym własność gminy m. st. Warszawy. Z uwagi na zgon najemcy - H. P. procedura jego sprzedaży została wstrzymana i przedmiotowy lokal nadal pozostaje w dyspozycji Mazowieckiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, co wynika z pisma Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy Wydział Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy [...] z dnia 26 września 2011 r.
W wyniku rozpatrzenia odwołania J. P., Komendant Główny PSP decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r., nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. i art. 83 ust. 1 pkt 8 ustawy o PSP, uchylił zaskarżoną decyzję w całości i stwierdził zajmowanie przez J. P. lokalu mieszkalnego nr [...] przy ulicy [...] w Warszawie bez tytułu prawnego oraz wezwał go do zwolnienia zajmowanego lokalu. Uzasadniając zajęte stanowisko organ stwierdził, że przedmiotowy lokal należy do lokali mieszkalnych, o których mowa w art. 76 ust. 1 ustawy o PSP. Natomiast J. P. nie przysługuje prawo do zamieszkiwania tego lokalu, ponieważ uprawnienia mieszkaniowe określone w ustawie o PSP przysługują wyłącznie strażakom, a w dniu wejścia w życie przepisów tej ustawy (tj. 1 stycznia 1992 r.) J. P. nie był funkcjonariuszem pożarnictwa ani w rozumieniu tej ustawy, ani też dekretu o służbie funkcjonariuszy pożarnictwa. Wnioskujący był jedynie dorosłym synem strażaka. Zdaniem organu, w sprawie nie ma zastosowania przepis art. 29 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. nr 8, poz. 67, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym. W sprawie nie mają też zastosowania przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 266, z późn. zm.), ponieważ nie obejmują lokali mieszkalnych wchodzących w skład zasobów mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Do najmu lokali mieszkalnych pozostających w dyspozycji jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji nie miały także zastosowania przepisy ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1998 r. nr 120, poz. 787). W ocenie organu odwoławczego, w rozpoznawanej sprawie nie ma też zastosowania art. 691 § 1 i 2 K.c., który wskazał odwołujący, jako podstawę wstąpienia w stosunek najmu spornego lokalu po śmierci matki H. P.