Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Protokolant asystent sędziego Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych P. S. i A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 2011 r. sygn. akt II SA/Rz 200/11 w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 21 grudnia 2011 r., II SA/Rz 200/11 oddalił skargę A. S. na decyzję Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:
Wnioskiem z [...] marca 2003 r. skarżący zwrócił się do Starosty Powiatu Rzeszowskiego o zwrot wywłaszczonej nieruchomości położonej w G., a oznaczonej w chwili przejęcia jako [...] i [...]. Działki te zostały wywłaszczone decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z [...].01.1953 r. [...] na podstawie dekretu z 26.04.1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizowania narodowych planów gospodarczych (Dz. U. Nr 4 z 1952 r., poz. 31). Postępowanie w przedmiotowej sprawie początkowo prowadził Starosta Powiatu Rzeszowskiego, który decyzją z [...].07.2005 r. nr [...] orzekł o odmowie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, a decyzja ta została następnie utrzymana w mocy przez Wojewodę Podkarpackiego decyzją z [...].09.2005 r. nr [...]. Prawomocnym wyrokiem z 21.11.2006 r. II SA/Rz 985/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozpoznając skargę skarżącego stwierdził nieważność decyzji obu instancji. Jako wyłączny powód takiego orzeczenia podano fakt, iż organ I instancji podlegał wyłączeniu od załatwienia sprawy, skoro działki będące przedmiotem wyrzekania stanowią własność Powiatu Rzeszowskiego. Postanowieniem z [...].03.2007 r. [...] Wojewoda Podkarpacki wyłączył od załatwiania sprawy Starostę Rzeszowskiego, a wyznaczył do jej załatwienia Prezydenta Miasta Rzeszowa.
Decyzją z [...].08.2010 r. Prezydent Miasta Rzeszowa orzekł o odmowie zwrotu nieruchomości położonych w G., stanowiących część działki nr [...] o pow. [...] ha, pozostającej w trwałym zarządzie Domu Pomocy Społecznej w G. oraz część działki nr [...] o pow. [...] ha pozostającej w użytkowaniu Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej [...]. W podstawie prawnej tej decyzji powołano się na dyspozycję art. 104 ustawy z 14.06.1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Nr 98 z 2000 r., poz. 1078 ze zm., dalej k.p.a.), art. 136 ust. 3, art. 137 ust. 1 i art. 216 ustawy z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 102 z 2010 r., poz. 651 ze zm., zwana dalej u.g.n.). Organ ten w toku postępowania ustalił, że wywłaszczone działki stanowiły własność W. S. w 1/12 części, J. S. w 5/12 części, M. K. w ¼ części i T. K. w ¼ części, cel zaś ich nabycia określono jako pod potrzeby rozbudowy i zapewnienia prawidłowego funkcjonowania utworzonego w 1948 r. Państwowego Sanatorium [...]. Z tytułu wywłaszczenia przyznano odszkodowanie w wysokości 4 868.39 zł. Na podstawie orzeczeń sądowych organ ustalił osoby uprawnione do zwrotu, następnie przywołano wynik prowadzonych w trakcie sprawy opracowań geodezyjnych, wedle których wywłaszczone parcele odpowiadają części obecnie istniejących działek nr [...] i [...] położonych w G. Działki te stanowią własność Powiatu Rzeszowskiego, a na podstawie przeprowadzonych oględzin stwierdzono, że położone są obie w kompleksie, który tworzą Dom Pomocy Społecznej oraz Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej [...], w które zostało przekształcone Państwowe Sanatorium [...]. Zarząd działki nr [...] został przekazany Domowi Pomocy Społecznej w G. Na części działki nr [...] znajduje się nieczynna studnia, część studni obecnie eksploatowanej, a także dwunożny słup energetyczny. Na części działki nr [...] znajduje się wewnętrzna droga oraz nieczynna studnia. Obie działki w części porośnięte są drzewami iglastymi i liściastymi. Organ ustalił także osoby uprawnione do domagania się zwrotu nieruchomości przywołując także treść orzeczeń sądowych, z których wynika zastępcze oświadczenie woli dotyczące zwrotu od części spadkobierców byłych właścicieli wywłaszczonych parcel. W dalszej części uzasadnienia przywołano treść art. 136 ust. 3 i art. 137 ust. 1 i 2 u.g.n. w aspekcie podstaw prawnych orzekania o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości. Organ podkreślił, że cel nabycia działek oznaczono jako zapewnienie prawidłowego funkcjonowania, w tym trwałego odgrodzenia od sąsiednich terenów rolnych. Z akt sprawy wynikać ma, że do prac związanych z inwestycją, na której przeprowadzenie nabyto działki przystąpiono w 1953 r., a ostatecznie zakończono w 1965 r., co było wynikiem uprzedniego blokowania prac przez byłych właścicieli wywłaszczonego terenu. Dopiero zgoda na wypłatę dodatkowej kwoty odszkodowania umożliwiła zakończenie prac. W trakcie oględzin ustalono, że teren wnioskowany o zwrot zlokalizowany jest w całości w zagrodzonym trwałym kompleksie, na których znajdują się m.in. urządzenia infrastruktury technicznej, to zaś prowadzić ma do wniosku, że cel wywłaszczenia został zrealizowany. Jako zasadniczy powód do odmowy zwrotu podano, iż w świetle przedstawionego przez Starostę Rzeszowskiego materiału dowodowego wynikać ma niezbicie, iż prace związane z realizację inwestycji na którą nabyto nieruchomości zostały rozpoczęte w 1953 r., zatem przed upływem 7-letniego okresu, o jakim mowa w art. 137 ust. 1 u.g.n.