Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Pocztarek del. WSA Jolanta Górska Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 5 września 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. S.A. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 2002/16 w sprawie ze skargi P. S.A. z siedzibą w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 8 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 2002/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę P. S.A. z siedzibą w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji.
Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:
P. S.A. pismem z dnia 9 lutego 2005 r. wystąpiły o uregulowanie stanu prawnego nieruchomości położonej w Poznaniu, obręb [...], działka nr [...] oraz poinformowały, że został dokonany podział geodezyjny działki nr [...] umożliwiający wydzielenie gruntów związanych z działalnością P. S.A. i gruntów zajętych dla potrzeb Miasta Poznania, załączając decyzję zatwierdzającą projekt podziału, m.in. działki nr [...].
Następnie pismem z dnia 8 lipca 2005 r. wskazały, że należy uchylić ostateczną decyzję komunalizacyjną Wojewody Poznańskiego z dnia [...] lipca 1997 r. nr [...] w części dotyczącej działki nr [...], stanowiącej część skomunalizowanej działki nr [...].
Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] odmówił uchylenia ww. decyzji Wojewody Poznańskiego we wnioskowanej części.
W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wyjaśnił, że decyzja komunalizacyjna należy do decyzji, na mocy której strona nabywa prawa, gdyż dopiero wydanie takiej decyzji uprawnia jednostkę samorządu terytorialnego do legitymowania się tytułem prawnym do nieruchomości. W ocenie Wojewody Wielkopolskiego nie zaistniały więc przesłanki określone w art. 154 k.p.a.
Organ I instancji wskazał, że wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji sygnalizując potrzebę przeanalizowania możliwości wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji komunalizacyjnej z uwagi na wydanie jej bez podstawy prawnej, jednakże Minister stwierdził, że brak jest podstaw do wszczęcia takiego postępowania z urzędu.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosły P. S.A. z siedzibą w W.
Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z dnia [...] października 2016 r. nr [...] utrzymała w mocy decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z dominującym poglądem w doktrynie decyzja komunalizacyjna wydana w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) stanowi decyzję deklaratoryjną, bowiem potwierdza ona wyłącznie nabycie prawa własności Skarbu Państwa, z mocy prawa, z dniem 27 maja 1990 r. przez jednostkę samorządu terytorialnego. Tymczasem w trybie art. 154 k.p.a. mogą być uchylane bądź zmieniane tylko decyzje konstytutywne. Tryb wskazany w art. 154 k.p.a. może mieć zastosowanie także tylko do decyzji uznaniowych, a nie do decyzji związanych, które zostały wydane na podstawie przepisów nie dających organowi żadnego luzu decyzyjnego. Organ II instancji dodał, że tylko w obszarze luzu decyzyjnego wzgląd na interes społeczny lub słuszny interes strony może prowadzić do uchylenia lub zmiany decyzji. Natomiast w przypadku gdy ustawodawca w sposób sztywny i bezwarunkowy narzuca określone rozwiązanie nie ma możliwości dokonania zmiany na postawie art. 154 k.p.a. Ponadto nie jest możliwa zmiana, nawet za zgodą stron, uprawnień ustawowych.