Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski Sędziowie NSA Małgorzata Pocztarek del.WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) Protokolant specjalista Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1984/09 w sprawie ze skargi R. M. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2009 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wydania z naruszeniem prawa decyzji o komunalizacji oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 lutego 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1984/09 oddalił skargę R. M. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2009 r. nr [...] utrzymującą w mocy swoją decyzję z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] stwierdzającą, że decyzja Wojewody P. z dnia [...] lipca 1992 r. nr [...] w przedmiocie komunalizacji na rzecz Gminy W. z mocy prawa, nieodpłatnie własności nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] została wydana z naruszeniem prawa.
W uzasadnieniu sąd I instancji podniósł, że wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej Wojewody P. z [...] lipca 1992 r. wystąpił R. M. podnosząc, że na mocy decyzji Wojewody W. z [...] grudnia 2007 r. nr [...] stwierdzono, że nieruchomość oznaczona jako działki nr [...] (nr dz. ewid. [...] cz.) oraz nr [...] (nr ewid. [...] cz.) nie podpadała pod działanie dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej, na mocy którego nieruchomość została przejęta przez Skarb Państwa.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, działając na podstawie art. 156 § 2 oraz art. 158 § 1 i 2 k.p.a. stwierdził, że decyzja Wojewody P. z [...] lipca 1992 r. została wydana z naruszeniem prawa.
Po rozpatrzeniu wniosku R. M. o ponowne rozpoznanie sprawy utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] czerwca 2009 r. uznając, że konieczne było stwierdzenie, że decyzja Wojewody P. z [...] lipca 1992 r. wydana została z naruszeniem prawa, ponieważ z akt sprawy jednoznacznie wynika, że nastąpiło oddanie przedmiotowej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy decyzja komunalizacyjna wywołała nieodwracalne skutki prawne. W przypadku wystąpienia przesłanki z art. 156 § 1 k.p.a. należy także, stosownie do art. 156 § 2 k.p.a., ocenić ewentualne skutki prawne wywołane daną decyzją. Po wydaniu kontrolowanej decyzji komunalizacyjnej aktem notarialnym z [...] grudnia 1994 r. Rep. A nr [...] Gmina W. oddała Spółdzielni [...] w W. w użytkowanie wieczyste m.in. nieruchomość będącą przedmiotem tego postępowania i przeniosła nieodpłatnie własność znajdujących się na niej budynków i budowli, które zostały przez nią wzniesione ze środków własnych. Działka w dniu 5 grudnia 1990 r. pozostawała w użytkowaniu [...]. Zawarcie tej umowy i wpis w księdze wieczystej nr [...], prowadzonej przez Sąd Rejonowy w W., stanowi oczywistą przeszkodę do stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody P. z [...] lipca 1992 r. Ta czynność prawna nastąpiła po wydaniu decyzji komunalizacyjnej i jest jej następstwem. Na skutek komunalizacji nastąpiła zmiana podmiotu uprawnionego do rozporządzania nieruchomością i Gmina rozporządziła nieruchomością w ten sposób, że obciążyła ją prawem użytkowania wieczystego wyłącznie na podstawie czynności cywilnoprawnej, bez uprzedniego wydania decyzji administracyjnej. W tej sytuacji decyzja komunalizacyjna z 1992 r. wywołała bezpośredni skutek prawny w sferze prawa cywilnego. Tak więc zdaniem organu stwierdzenie nieważności takiej decyzji uchylałoby ten skutek, jednak organ administracji nie jest do tego uprawniony. Po wydaniu decyzji z 1992 r. skutki prawne wywołała czynność cywilnoprawna, jaką była umowa oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Skutki te nie podlegają uchyleniu czy zniesieniu aktem administracyjnym.