Kara pieniężna za samowolne zajęcie pasa drogowego winna być nałożona na wspólników spółki cywilnej, a nie samą spółkę.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Rausz (spr.) Sędziowie Janina Antosiewicz NSA Anna Łuczaj Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Włodzimierza W. i Kamila R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 sierpnia 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 211/05 w sprawie ze skargi "R." s.c. Włodzimierz W., Kamil R. z siedzibą w O. na decyzję Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 8 listopada 2004 r. (...) w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, 2. zasądza od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na rzecz Włodzimierza W. i Kamila R. solidarnie kwotę 1.060 zł /tysiąc sześćdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 sierpnia 2005 r. VI SA/Wa 211/05 oddalił skargę “R." s.c. Włodzimierz W., Kamil R. z siedzibą w O. na decyzję Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 8 listopada 2004 r. (...) w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd podniósł, że Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w K. decyzją z dnia 8.09.2004 r. na podstawie art. 40 ust. 6 i ust. 12 ustawy z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. 2000 nr 71 poz. 838 ze zm./ oraz par. 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31.05.2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad /Dz.U. nr 129 poz. 1369/ utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 23.09.2004 r., którą nałożono na firmę “R." s.c. Włodzimierz W., Kamil R. z siedzibą w O. karę pieniężną w wysokości 7.992 zł za umieszczenie bez wymaganego zezwolenia w pasie drogowym dwóch tablic reklamowych o wymiarach 3,70 x 1,50 m każda. Kara została naliczona za 40 dni zajęcia pasa drogowego /od dnia 29.07.2004 r. do 6.09.2004 r./.
Od tej decyzji Kamil R. i Włodzimierz W. /wspólnicy spółki cywilnej “R."/ złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. Skarżący zarzucili prowadzenie postępowania administracyjnego i skierowanie decyzji do podmiotu nieposiadającego osobowości prawnej i nałożenie na ten podmiot opłaty karnej. Nadto zarzucili naliczenie opłaty karnej za umieszczenie w pasie drogowym tablic reklamowych, podczas gdy, w ocenie skarżących, były to obiekty budowlane, w stosunku do których obowiązują inne stawki opłaty.
Wojewódzki Sąd Administracyjny nie uznał skargi za zasadną.
Podstawę prawną zaskarżonej decyzji stanowił art. 40 ust. 6 i ust. 12 ustawy z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. 2000 nr 71 poz. 838 ze zm./ oraz par. 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31.05.2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad /Dz.U. nr 129 poz. 1369/. Stosownie do powołanego art. 40 ww. ustawy opłatę za zajęcie pasa drogowego, w celu umieszczenia obiektu budowlanego niezwiązanego z potrzebami zarządzania drogą lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklamy, ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego albo powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, zarządca ten wymierza w drodze decyzji administracyjnej karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotności opłaty ustalonej zgodnie z powyższymi zasadami. Stawkę opłaty za jeden dzień zajęcia pasa drogowego liczoną za 1 m2 powierzchni ustala par. 4 pkt 3 wymienionego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31.05.2004 r. - na kwotę 180 zł. Opłata karna została naliczona od 29.07.2004 r., tj. od dnia wszczęcia postępowania administracyjnego, do dnia 6.09.2004 r., tj. do dnia stwierdzenia przez drogomistrza usunięcia reklam. Zainstalowanie reklam stwierdzono po przeprowadzeniu wizji lokalnych, z których sporządzono protokoły. Nadto miejsce ich posadowienia określił uprawniony geodeta stwierdzając, że reklamy znajdowały się na nieruchomości oznaczonej nr 320/1 należącej do Skarbu Państwa, a będącej w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - Oddział w K. Działka sąsiednia o nr 320/2 należała do skarżących. Spółka podkreśliła, że reklamy zostały zainstalowane przez przypadek na nieruchomości nienależącej do spółki, jednakże nie zmienia to faktu zajęcia pasa drogowego bez wymaganego zezwolenia. Skarżący podnosili, iż postępowanie administracyjne nie było prowadzone w stosunku do właściwej strony. Skarżący są spółką prawa cywilnego, zatem postępowanie i decyzje w sprawie powinny być wydawane imiennie na wspólników. Sąd stwierdził, że pismo o wszczęciu postępowania zostało adresowane na firmę “R." s.c. z podaniem nazwisk i pierwszych liter imion właścicieli. Także decyzje zapadłe w sprawie były adresowane z podaniem imion i nazwisk właścicieli spółki. Z tego względu, zdaniem Sądu, za chybiony uznać należy zarzut skierowania postępowania i decyzji do podmiotu niebędącego stroną tego postępowania. Ubocznie Sąd zaznaczył, że skarżący w skardze określili siebie, nie mając wątpliwości, że jako strona składają skargę tak jak to uczynił organ administracji w decyzjach, podając nazwę firmy oraz swoje imiona i nazwiska. Skarżący są zdania, że organ administracji nieprawidłowo zaklasyfikował obiekt postawiony przez spółkę jako reklamę, a nie jako obiekt budowlany. Skutkowało to następnie tym, iż naliczona została większa stawka podstawowa za zajęcie pasa drogowego, albowiem od reklamy jest ona wyższa niż od obiektu budowlanego. Sąd stwierdził, że powołane w podstawie prawnej przepisy art. 40 ust. 6 i ust. 12 ustawy z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. 2000 nr 71 poz. 838 ze zm./ zastosowane zostały prawidłowo. Przepisy te stanowią zarówno o obiekcie budowlanym, jak i o reklamie. Kwestia wysokości stawki podstawowej określona jest w par. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31.05.2004 r., o którym wyżej mowa, precyzującego wysokość opłat w zależności od skategoryzowania obiektu jako budowlanego lub reklamy. Ustawa z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych odróżnia reklamy od obiektów budowlanych, czego nie czyni ustawa - Prawo budowlane, bowiem na potrzeby tam występujące nie widziano konieczności szczególnego wyodrębniania reklam. Ustawa o drogach publicznych takie szczególne znaczenie reklamie przydała dookreślając ją w art. 4 pkt 23 jako nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczonej w polu widzenia użytkowników drogi, niebędącej znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę. Definiując reklamę ustawa o drogach publicznych określa ją jako nośnik informacji wraz z elementami konstrukcji i zamocowaniem, a więc także zamocowany na trwale w gruncie tak jak inny obiekt budowlany. Jednakże ten obiekt budowlany umieszczony przy ciągu komunikacyjnym spełnia szczególne funkcje, dlatego został w ustawie szczególnie zauważony. Także rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31.05.2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad odróżnia reklamy od pozostałych obiektów budowlanych. Odróżnienie to znalazło swój wyraz w wysokości stawek opłat za umieszczenie w pasie drogowym tych obiektów. W ocenie Sądu, określenie obiektu zinwentaryzowanego przez pracowników Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - Oddział w K. jako reklamy nie budzi wątpliwości. Nie bez znaczenia, zdaniem Sądu, jest również fakt, iż sami skarżący nie mieli jeszcze w odwołaniu wątpliwości co do tego, określając te obiekty mianem “tablic reklamowych".