Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: NSA Zygmunt Zgierski (spr.) del. WSA Arkadiusz Blewązka po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 listopada 2018 r., sygn. akt IV SA/Wa 1978/18 w sprawie ze skargi J.K. na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia [...] maja 2018 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania 1) uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia [...] maja 2018 r., nr [...], a także decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2017 r., znak [...]; 2) zasądza od Ministra Rozwoju i Technologii na rzecz J.K. kwotę 7767 (siedem tysięcy siedemset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 21 listopada 2018 r. oddalił skargę J.K. na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z [...] maja 2018 r. w przedmiocie ustalenia odszkodowania.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją Wojewody [...] z [...] października 2016 r. działka nr [...], obręb [...], o pow. 0,1828 ha została przeznaczona pod nowy przebieg drogi wojewódzkiej nr [...], stanowiącej północną obwodnicę miasta M. Decyzją z [...] lipca 2017 r. Wojewoda orzekł o ustaleniu na rzecz J.K. odszkodowania w wysokości 50 782,00 zł za przejęcie na rzecz Województwa [...] prawa własności powyższej nieruchomości.
Po rozpoznaniu odwołania skarżącego Minister Inwestycji i Rozwoju decyzją z [...] maja 2018 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu wskazał, że podstawą dla ustalenia odszkodowania był operat szacunkowy sporządzony na zlecenie Wojewody. Zdaniem organu operat nie zawiera nieprawidłowości, które mogłyby skutkować nieuznaniem tego dowodu. Biegli wyczerpująco wyjaśnili przyjęty przez nich wybór metody szacowania nieruchomości oraz szczegółowo scharakteryzowali przyjęty rynek transakcyjny. Opinia spełnia wszystkie wymogi formalne określone w rozporządzeniu, opiera się na prawidłowych danych dotyczących szacowanej nieruchomości, właściwym doborze nieruchomości podobnych oraz właściwym skorygowaniu przyjętych cech rynkowych. W ocenie organu rzeczoznawcy wzięli pod uwagę wszystkie istotne cechy szacowanej nieruchomości, zarówno te, które miały wpływ na podwyższenie, jak i na obniżenie jej wartości. Uwzględnili te elementy, które mogły mieć wpływ na wartość nieruchomości oraz dostatecznie wyjaśnili założenia przyjęte przy dokonywaniu wyceny, a także wskazali wpływ cech rynkowych na wartość szacowanej działki. Organ wskazał również, że dotychczasowy właściciel nie przedłożył w ustawowym terminie odpowiedniego pisma wyrażającego wolę wydania przedmiotowej nieruchomości do dyspozycji inwestora, w związku z czym brak było podstaw do powiększenia odszkodowania o kwotę 5% wartości nieruchomości.
Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem, skarżący wywiódł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, domagając się uchylenia decyzji organów obu instancji. Skarżący wniósł również o zwrócenie się przez Sąd do Komisji Opiniującej ds. Rzeczoznawców celem zweryfikowania poprawności operatu. Wniósł również wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii, którą ma zamiar uzyskać i złożyć do Sądu.
Przywołanym na wstępie wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że operat szacunkowy stanowiący podstawę ustalenia wysokości odszkodowania zawiera prawidłową ocenę elementów wpływających na wartość nieruchomości. W ocenie Sądu biegli prawidłowo odstąpili od zastosowania zasady korzyści przy ustalaniu wartości rynkowej gruntu na podstawie cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Zgodnie bowiem z obowiązującym Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego uchwalonego przez Radę Miasta w M. uchwałą [...] z dnia [...] maja 2014 r. sporna działka znajduje się w przeważającej części w terenie projektowanej drogi głównej, a w mniejszej części terenach zieleni. Badanie lokalnego i regionalnego rynku nieruchomości gruntowych rolnych oraz nieruchomości przeznaczonych pod drogi wykazało brak transakcji nieruchomościami o podobnym mieszanym przeznaczeniu. Analiza rynku wykazała, że niewielki udział przeznaczenia zielonego nie przekłada się na zmianę wartości nieruchomości gruntowej. Sąd zaznaczył przy tym, że dla ustalenia wartości nieruchomości sposób dotychczasowego jej wykorzystania będzie miał wpływ, gdy przeznaczenie nieruchomości nie zostało określone w dokumentach planistycznych czy w decyzji o warunkach zabudowy, co nie miało miejsca w rozpoznawanej sprawie. Za pozbawiony znaczenia Sąd uznał fakt przekroczenia 60 dniowego terminu na wydanie decyzji o ustaleniu odszkodowania, gdyż termin ten ma charakter instrukcyjny. Wskazał także, że fakt, iż organ odwoławczy nie znalazł podstaw, aby zakwestionować prawidłowość wykonanego operatu nie oznacza, że nie rozpoznał ponownie sprawy w jej całokształcie. Przeświadczenie skarżącego o nieprawidłowości operatu szacunkowego nie daje podstaw do zlecania kolejnej opinii, czy kierowania operatu do oceny przez organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych. Sąd stwierdził, że brak informacji o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym nie prowadzi do konkluzji o naruszeniu przepisów postępowania dających podstawę do uchylenia zaskarżonych decyzji. Skarżący nie wykazał, że uchybienie to miało wpływ na wynik sprawy i uniemożliwiło stronie podjęcie konkretnej czynności. Uznał, że ze względu na brak inicjatywy skarżącego w sprawie nie doszło do ziszczenia się okoliczności dających podstawę do powiększenia odszkodowania o 5%. Odnosząc się z kolei do wniosku o zwrócenie się przez Sąd do Komisji Opiniującej ds. Rzeczoznawców celem zweryfikowania poprawności operatu, wyjaśnił, że sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić wyłącznie dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.