Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ludmiła Jajkiewicz (spr.) Sędzia NSA Małgorzata Grzelak Sędzia del. WSA Piotr Kraczowski po rozpoznaniu w dniu 14 października 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Spółdzielni Mieszkaniowej "Z." w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 20 kwietnia 2021 r. sygn. akt I SAB/Bd 5/21 w sprawie ze skargi Spółdzielni Mieszkaniowej "Z." w B. na bezczynność Prezydenta Miasta B. w przedmiocie finansowania oświetlenia terenów zewnętrznych znajdujących się w zasobach spółdzielni 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej "Z." w B. na rzecz Prezydenta Miasta B. 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wyrokiem z 20 kwietnia 2021 r., sygn. akt I SA/Bd 5/21 oddalił skargę Spółdzielni Mieszkaniowej Z. w B. na bezczynność Prezydenta Miasta B. w przedmiocie zaprzestania finansowania oświetlania terenów zewnętrznych znajdujących się w zasobach spółdzielni.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy.
Spółdzielnia Mieszkaniowa Z. w B., na podstawie art. 101a ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 713, dalej: u.s.g.) i art. 18 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833, dalej: Prawo energetyczne), wniosła skargę na bezczynność Prezydenta Miasta B. polegającą na zaprzestaniu finansowania i oświetlania terenów zewnętrznych (miejsc publicznych) położonych w zasobach Spółdzielni, a znajdujących się na terenie Gminy B., które nastąpiło wbrew ustawowemu obowiązkowi.
W uzasadnieniu skargi Spółdzielnia podniosła, że wyłączenia oświetlenia terenów zewnętrznych (miejsc publicznych) położonych w zasobach Spółdzielni rozpoczęło się od 1 lutego 2021 r. i postępuje. W związku z powyższym Spółdzielnia pismem z 4 lutego 2021 r. wezwała Gminę B. - Prezydenta Miasta B. do przywrócenia oświetlenia terenów zewnętrznych (miejsc publicznych) oraz zaniechania naruszania praw mieszkańców Gminy B., w szczególności w zakresie ich bezpieczeństwa, poprzez niedokonywanie dalszych wyłączeń oświetlenia miejsc publicznych.
Spółdzielnia podkreśliła, że wszyscy mieszkańcy Gminy B., bez względu na to, w jakich zasobach mieszkają płacą podatki, z których pokrywany jest m.in. koszt oświetlenia miejsc publicznych, a więc również terenów zewnętrznych spółdzielni mieszkaniowych. Ponadto wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych i osób fizycznych są w części przekazywane gminom wyłącznie na finansowanie utrzymania oświetlenia ulicznego wszystkich dróg znajdujących się na terenie gminy, z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych.
Odnosząc się do interesu prawnego Spółdzielnia podniosła, że istnieje związek pomiędzy jej prawnie gwarantowaną sytuacją, a bezczynnością organu, polegający na tym, że bezczynność ta narusza jej interes prawny i uprawnienia. Do naruszenia prawem chronionego interesu i uprawnienia skarżącej doszło w wyniku zaniechania działań wymaganych bezwzględnie obowiązującymi przepisami. Oświetlenie miejsc publicznych nie jest wyrazem dobrej woli włodarzy gminy, lecz ustawowym obowiązkiem. Zarówno Spółdzielnia jako podmiot skupiający swoich członków, jak i poszczególni jej członkowie mają uprawnienie wynikające z art. 7 ust 1 pkt 3 u.s.g. i art. 18 ust 1 pkt 2 i 3 Prawa energetycznego do oświetlonych miejsc publicznych, dróg, placów znajdujących się na terenie Gminy B.
W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta B. wniósł o jej oddalenie. Organ, odwołując się do treści art. 18 ust. 1 pkt 3 Prawa energetycznego i nowelizacji tego przepisu na przestrzeni lat, stwierdził, że intencją ustawodawcy nigdy nie było nałożenie na gminy obowiązku finansowania oświetlenia terenów w postaci placów czy ulic (np. dróg wewnętrznych) należących do spółdzielni, czy osób tworzących wspólnoty mieszkaniowe, lecz rozgraniczenie obowiązków ponoszenia kosztów oświetlenia dróg pomiędzy środki pochodzące z budżetów jednostek samorządu terytorialnego a pochodzące z budżetu państwa. Zdaniem organu obowiązek w zakresie ulic i placów jest ograniczony tylko to tych z nich, do których prawo dysponowania posiada gmina.