Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Piotr Pietrasz Sędzia NSA Małgorzata Grzelak Sędzia del. WSA Ewa Cisowska-Sakrajda (spr.) po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 czerwca 2019 r. sygn. akt V SA/Wa 447/19 w sprawie ze skargi Województwa [...] na decyzję Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do zwrotu dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. oddala skargę; 3. zasądza od Województwa [...] na rzecz Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kwotę [...] złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2019r., sygn. akt V SA/Wa 447/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie - po rozpoznaniu skargi Województwa [...] - w pkt 1 uchylił decyzję Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z dnia [...] stycznia 2019r. w przedmiocie zobowiązania do zwrotu środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w części dotyczącej kwoty [...] zł wraz z odsetkami liczonymi od tej kwoty; w pkt 2 oddalił skargę w pozostałej części; w pkt 3 orzekł o kosztach postępowania sądowego.
W uzasadnieniu tego wyroku - Sąd I instancji wskazał, że w zakresie zadania ustawowego Województwa pn. dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej skarżące Województwo zawarło w dniu [...] listopada 2013r. umowę nr [...] z [...] o dofinansowanie kosztów działania [...], zmienioną aneksami: nr 1 z dnia [...] stycznia 2014r. w zakresie struktury kosztów działania objętych załącznikiem nr 1 do umowy i rozszerzeniem informacji według załącznika nr 2 do umowy oraz nr 2 z dnia [...] września 2014r., m.in. zwiększającym dofinansowanie ze środków Funduszu o kwotę [...] zł w poz. 12 preliminarza kosztów działania według załącznika nr 1 do umowy, z przeznaczeniem na zakup pojazdu z zabudową skrzyniową. Część dofinansowania dla [...] w kwocie łącznej [...] zł była wykorzystana niezgodnie z zapisami tej umowy, z czego: kwota [...] zł została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem określonym w umowie, a kwota [...] zł została pobrana w nadmiernej wysokości. W zakresie tych nieprawidłowości Województwo ustaliło, że wydatki na łączną kwotę [...] zł - uznane za niezgodne z przeznaczeniem - obejmowały pozycje nie przewidziane w preliminarzu kosztów działania [...], stanowiącym załącznik nr 1 do umowy nr [...] z dnia [...] listopada 2013r., natomiast wykorzystanie kwoty [...] zł przekraczało limity wyznaczone w tym preliminarzu na poszczególne jego pozycje. W związku z brakiem zwrotu przez [...] środków określonych w wezwaniu, decyzją z dnia [...] grudnia 2015r. Marszałek Województwa [...] orzekł o obowiązku zwrotu przez [...] na rachunek bankowy Województwa tych należności, zaś na wniosek [...] decyzją z dnia [...] stycznia 2016r. umorzył należności określone decyzją z dnia [...] grudnia 2015r., w wysokości łącznej [...] zł wraz z należnymi odsetkami. W tych okolicznościach Prezes Zarządu PFRON decyzją z dnia [...] stycznia 2019r. nakazał Województwu zwrot środków Funduszu, przekazanych w 2014r. samorządowi, które następnie zostały przyznane i wypłacone przez Województwo [...] na pokrycie kosztów działania [...], w łącznej kwocie [...] zł, wraz z odsetkami naliczonymi od kwoty [...] zł od dnia [...] września 2014r. do dnia wpłaty, w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. Zdaniem Prezesa Zarządu PFRON, Województwo bezpodstawnie rozdysponowało środki Funduszu poprzez zwiększenie kosztów działania [...] w kwocie przeznaczonej na zakup środka transportu niepełnosprawnych. Tymczasem zgodnie z § 7 pkt 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2012r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. z 2012r. poz. 850), zwanego rozporządzeniem, zakup środków transportu może być finansowany w ramach kosztów utworzenia zakładu, natomiast nie jest przewidziany w katalogu kosztów działania zakładu finansowanych ze środków Funduszu, o których mowa w § 8 ust. 1 rozporządzenia. Województwo dokonało rozdysponowania środków Funduszu niezgodnie z przeznaczeniem określonym przepisami rozporządzenia, co w następstwie skutkowało wykorzystaniem niezgodnie z przeznaczeniem przez [...] środków PFRON w kwocie [...] zł. W przypadku kwoty [...] zł, wykorzystanej przez [...] niezgodnie z zapisami umowy, wystąpienie okoliczności powodujących obowiązek zwrotu środków było niezależne od zobowiązanego do zapłaty, zatem naliczenie odsetek od podlegających zwrotowi środków Funduszu w kwocie [...] zł, nie jest zasadne. Natomiast w przypadku kwoty [...] zł, o którą to kwotę strona bezpodstawnie podwyższyła dofinansowanie ze środków Funduszu na działanie [...] (z przeznaczeniem na zakup samochodu), wystąpienie okoliczności powodujących obowiązek zwrotu środków było zależne od zobowiązanego do zapłaty, zatem naliczenie odsetek od podlegających zwrotowi środków Funduszu w kwocie [...] zł, jest zasadne. Wskazał, że Województwo decyzją z dnia [...] stycznia 2016r. dokonało umorzenia beneficjentowi, na podstawie art. 57, art. 60 pkt 1, art. 61 ust. 1 pkt 2, art. 64 ust. 2 pkt 3 lit. g) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (t.j.: Dz. U. z 2019r. poz. 869), zwanej u.f.p., niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym, nie skorzystała zaś z art. 49f ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz. U. z 2018r. poz. 511 ze zm.), zwanej ustawą o rehabilitacji, uprawniającego organy i podmioty powołane do zawierania umów, których przedmiot obejmuje dokonanie wydatków ze środków Funduszu, do umorzenia - na wniosek dłużnika lub strony umowy - w części lub w całości należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny. Z uwagi na powyższe, zdaniem Prezesa PFRON, art. 49e ust. 5 ustawy o rehabilitacji dotyczący braku obowiązku zwrotu należności umorzonych w trybie, o którym mowa w art. 49f ust. 1 pkt 1, nie znajduje zastosowania w tej sprawie.