Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Sylwester Marciniak (sprawozdawca), Sędzia NSA Zbigniew Łoboda, Sędzia WSA del. Marzena Łozowska, Protokolant Katarzyna Nowik, po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2021 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Szefa Krajowej Administracji Skarbowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 grudnia 2017 r. sygn. akt I SA/Gd 1457/17 w sprawie ze skargi K. sp. z o.o. z siedzibą w Z. na interpretację indywidualną Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 21 listopada 2016 r. nr 0461-ITPP2.4512.691.2016.1.AK w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na rzecz K. sp. z o.o. z siedzibą w Z. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
1. Wyrok sądu pierwszej instancji
1.1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 grudnia 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 1457/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (dalej: sąd pierwszej instancji), po rozpoznaniu skargi K. Sp. z o.o. w Z. (dalej: skarżąca lub spółka) na interpretację indywidualną Ministra Rozwoju i Finansów (dalej: organ podatkowy) z dnia 21 listopada 2016 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług, uchylił zaskarżoną interpretację i zasądził zwrot kosztów postępowania.
1.2. Z uzasadnienia wyroku wynika, że wniosek o wydanie interpretacji dotyczył sposobu dokumentowania czynności wynikających z realizacji umowy zawartej przez skarżącą z przedsiębiorstwem N. w zakresie pozyskania i zbycia na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) świadectw efektywności energetycznej. Skarżąca w swym wniosku opisała postanowienia umowy oraz okoliczności związanie z jej realizacją. Pytanie skarżącej dotyczyło tego, czy prawidłowo uznała ona, że na gruncie przedstawionego stanu faktycznego nie wykonała na rzecz N. jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu w zakresie podatku od towarów i usług i w związku z tym przekazanie na jej rzecz przez N. kwoty pieniężnej wynikającej z rozliczenia przychodów ze sprzedaży przez N. na TGE, praw majątkowych pochodzących ze świadectw efektywności energetycznej, powinno zostać dokonane poprzez wystawienie przez skarżącą na rzecz N. noty obciążeniowej. Zdaniem skarżącej nie wykonała ona żadnej czynności opodatkowanej na rzecz N., gdyż podmiot ten działał wyłącznie jako powiernik skarżącej, a zatem wystawienie noty obciążeniowej było prawidłowe. Organ podatkowy uznał stanowisko skarżącej za nieprawidłowe. Organ rozważył charakter umowy powierniczej, dochodząc do wniosków analogicznych jak spółka. Równocześnie organ stwierdził, że na gruncie przedstawionego stanu faktycznego przekazanie N. przez spółkę prawa do pozyskania i sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectwa efektywności energetycznej należy uznać za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710 ze zm., dalej: u.p.t.u.), podlegające opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Według organu model transakcji na TGE przedstawia się w ten sposób, że, co do zasady, właściciel świadectw efektywności energetycznych (tutaj: spółka) "zbywa" świadectwa efektywności energetycznej na rzecz pośrednika/maklera (tutaj: N.), ten zaś dokonuje kolejnego zbycia na rzecz TGE. W dalszej kolejności TGE zbywa świadectwa efektywności energetycznej na rzecz kolejnego pośrednika/maklera, ten zaś na rzecz swojego klienta. Mimo zatem, że cywilistycznym właścicielem świadectw efektywności energetycznej do momentu zbycia ich na rzecz TGE pozostaje pierwszy podmiot w łańcuchu transakcji, sprzedaż ma miejsce pomiędzy wszystkimi jego uczestnikami. Spółka zbywając zatem świadectwa efektywności energetycznej na rzecz N. dokonała wymagającej udokumentowania fakturą czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.