Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Bartosz Wojciechowski, Sędzia NSA Hieronim Sęk (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Bożena Dziełak, Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 listopada 2014 r. sygn. akt III SA/Gl 933/14 w sprawie ze skargi R. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 30 kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od kwietnia do lipca 2009 r., od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2010 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od R. G. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 15.055 zł (słownie: piętnaście tysięcy pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
1. Przedmiot skargi kasacyjnej
Dyrektor Izby Skarbowej w K. (dalej: Dyrektor IS) wniósł skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 listopada 2014 r., sygn. akt III SA/Gl 933/14. Sąd ten w wyniku rozpoznania skargi R. G. (dalej: Skarżący) na decyzję Dyrektora IS z dnia 30 kwietnia 2014 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) za poszczególne miesiące od kwietnia do lipca 2009 r. oraz od stycznia do czerwca i od sierpnia do grudnia 2010 r. uchylił tę decyzję.
2. Stan sprawy przedstawiony przez Sąd pierwszej instancji
2.1. Decyzją z dnia 16 grudnia 2013 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. dokonał rozliczenia podatku VAT za podane wyżej okresy rozliczeniowe w sposób odmienny aniżeli uczynił to Skarżący w złożonych deklaracjach. Decyzję tę utrzymał w mocy Dyrektor IS decyzją zaskarżoną do Sądu pierwszej instancji.
2.2. Podstawą takich rozstrzygnięć było uznanie, że Skarżący w sposób nieuprawniony odliczył podatek naliczony z faktur VAT wystawionych przez D. Z. oraz spółkę cywilną W. a także zawyżył wartość wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów do czeskich firm (P., Z. s.r.o. i M. s.r.o.), w sytuacji, gdy czynności ujęte w tych fakturach oraz mające stanowić dostawę towarów faktycznie nie miały miejsca.
2.3. Jednocześnie, przy przyjęciu całkowitej fikcyjności operacji gospodarczych we wskazanym zakresie, organ odwoławczy stwierdził, że Skarżący nie dochował należytej staranności w odniesieniu do tak wykazanych transakcji, albowiem: - zaufał swojemu kontrahentowi D. Z., mimo, iż w przypadku kontrahentów krajowych sam aranżował transakcje, zaś w przypadku czeskich odbiorców (z którymi do tej pory nie współpracował) zdał się tylko na niego, - akceptował udział w tym przedsięwzięciu, choć D. Z. mając możliwości samodzielnego zrealizowania tych zleceń (pod względem towarowym, transportowym, kontaktów z czeskimi kontrahentami, ustalaniu warunków dostaw, ceny i ilość towaru), nie podjął się takiej bezpośredniej współpracy; - uznał, iż ryzyko w tym przedsięwzięciu praktycznie nie istniało, gdyż płatności w większości przypadków realizowano z góry, przy czym były to wpłaty gotówkowe; - nie zainteresował się tym od kogo kolejni kontrahenci uzyskali informacje odnośnie numeru konta oraz jak to się działo, że w miejsce jednej czeskiej spółki kończącej nagle współpracę od razu pojawiała się kolejna, która bez żadnych obiekcji wchodziła w ustalony schemat, mało korzystny dla kupujących; - sprawdzenie wiarygodności czeskich podmiotów ograniczył jedynie do pozyskania dokumentacji rejestracyjnej i oceny ich aktywności w systemie VIES; - nie dążył do spotkania z ich właścicielami, w sytuacji, gdy wszelkich uzgodnień dokonywał D. Z.; - nie sprawdził czy D. Z. wywiązywał się ze swojej roli i dostarczał towar na teren Czech, poprzestając jedynie na otrzymaniu dokumentów CMR.
3. Skarga do Sądu pierwszej instancji i odpowiedź na skargę
3.1. W skardze Skarżący wniósł o uchylenie decyzji organów obu instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.