Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Chustecka, Sędzia NSA Sylwester Marciniak (spr.), Sędzia WSA (del) Roman Wiatrowski, Protokolant Marek Wojtasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 7 września 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 14 lipca 2011 r. sygn. akt I SA/Ol 58/11 w sprawie ze skargi K.B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 23 listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za miesiące od kwietnia do grudnia 2004 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie, 2) zasądza od K.B. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w O. kwotę 7.740 (słownie: siedem tysięcy siedemset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. 3) przyznaje od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie) na rzecz doradcy podatkowego K.D. wynagrodzenie za zastępstwo prawne wykonane na zasadzie prawa pomocy w kwocie 6.542 (słownie: sześć tysięcy pięćset czterdzieści dwa) złotych zawierającej podatek VAT oraz 56 (słownie: pięćdziesiąt sześć) złotych tytułem poniesionych wydatków.
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 lipca 2011 r. sygn. akt I SA/Ol 58/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie po rozpoznaniu skargi K.B. (dalej: "podatniczka", "skarżąca") na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 23 listopada 2010 r. w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za miesiące od kwietnia do grudnia 2004 r., uchylił zaskarżoną decyzję, określił, że decyzja w całości nie podlega wykonaniu oraz przyznał od Skarbu Państwa (kasa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie) doradcy podatkowemu K.D. kwotę 7.200 zł oraz należny od tej kwoty podatek od towarów i usług za czynności pełnomocnika ustanowionego z urzędu.
2. Powyższe rozstrzygniecie zapadło w następującym stanie faktycznym przyjętym przez sąd I instancji: organ skarbowy przeprowadził kontrolę w firmie skarżącej w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku VAT za poszczególne okresy rozliczeniowe 2004 r. Organ stwierdził, że podatniczka zawyżyła podatek naliczony do odliczenia, a tym samym zaniżyła zobowiązanie w podatku VAT za miesiące od kwietnia do grudnia 2004 r. poprzez odliczenie podatku naliczonego z 76 faktur VAT, dotyczących zakupu paliw, wystawionych przez podmiot nieistniejący - spółkę z o.o. "E." z siedzibą w O., ul. [...] (dalej: "spółka"). Łączna kwota zawyżenia podatku naliczonego wyniosła 440.653,40 zł.
W wyniku złożenia odwołania, Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z dnia 6 lutego 2008 r. uchylił decyzję organu I instancji z dnia 30 listopada 2006 r. w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia stwierdzając, że stan faktyczny w zakresie będącym przedmiotem sporu nie został ustalony wyczerpująco, a ponadto niektóre okoliczności tego stanu faktycznego budziły wątpliwości, co wiązało się z koniecznością przeprowadzenia postępowania w znacznej części. Organ odwoławczy w konsekwencji zlecił przeprowadzenie postępowania dowodowego.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej decyzją z dnia 3 grudnia 2009 r. określił skarżącej kwoty zobowiązań w podatku VAT za kwiecień -12.143 zł, za maj -26.256 zł, za czerwiec- 21.634 zł, za lipiec -33.151 zł, za sierpień- 80.232 zł, za wrzesień-93.318 zł, za październik - 68.144 zł, za listopad - 73.712 zł i za grudzień 2004 r. 58.400 zł. W oparciu o zebrany materiał dowodowy stwierdzono, że faktury sprzedaży paliw wystawione przez spółkę na których w miejscu wystawcy figurują: S.P. lub J.R. (w aktach postępowania osoba ta występuje też pod inaczej pisanym nazwiskiem: J.R.), nie dokumentują rzeczywistych transakcji pomiędzy tą spółką a firmą skarżącej, a jedynie pozorują istnienie takiej czynności.
W toku ponownie prowadzonego postępowania mimo, że nie udało się przesłuchać jako świadka prezesa spółki S. P., to jednak na podstawie innych dowodów, w tym zeznań jego ojca, raportów kuratora sądowego, informacji dotyczących wykonywania kary pozbawienia wolności stwierdzono, iż S. P. nie prowadził jako prezes spółki działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży paliw. Ponadto ustalono, że spółka nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej w O., ani na ul. [...], ani na ul. [...]. Nie miała żadnych środków technicznych, transportowych, nie posiadała zbiorników paliw. Z zeznań J.R. wynikało, że na fakturach jego podpis został podrobiony i mimo, że w pewnym okresie był pełnomocnikiem i przedstawicielem handlowym spółki, to faktycznie nie wykonywał na jej rzecz żadnych czynności. Nie zajmował się obrotem paliwami, nie podpisywał faktur, nigdy nie był w O., nie zna firmy skarżącej i jej właściciela. Według świadka spółka to typowa firma "krzak". Jednocześnie organ I instancji uznał, iż kontrolowana wiedziała, że uczestniczy w procederze mającym na celu uszczuplenia należności budżetu państwa. W rezultacie jako podstawę prawną zakwestionowania prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z spornych faktur VAT wskazano w decyzji § 48 ust. 4 pkt 1 lit. a i 5 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.03.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2002r. Nr 27, poz. 268 ze zm.) oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a i 4 lit. a w/w rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzając, iż te faktury nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych między spółką a firmą skarżącej i zostały wystawione przez podmiot nieuprawniony do wystawienia faktur VAT.