Weryfikowanie przez sąd administracyjny legalności wykreślenia z rejestru podatników VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 5 u.p.t.u., jako czynności o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a., następuje w wyniku wniesienia skargi na tę czynność, a nie na zawiadomienie informujące o tym wykreśleniu. W takim przypadku rolą organu, który dokonał czynności wykreślenia, jest wykazanie przed sądem, że wykreślenie podatnika z tego rejestru z danym dniem miało dostateczne umocowanie prawne i faktyczne. Ewentualne zatem „niedostatki” w treści zawiadomienia o wykreśleniu nie mogą same w sobie przesądzać o zgodności bądź niezgodności z prawem kontrolowanej czynności wykreślenia z rejestru podatników VAT.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Hieronim Sęk (sprawozdawca), Sędzia NSA Mark Kołaczek, Sędzia NSA Zbigniew Łoboda, po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 maja 2019 r., sygn. akt I SA/Gd 591/19 w sprawie ze skargi T. C. na czynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 10 stycznia 2019 r., nr [...] w przedmiocie wykreślenia podatnika z ewidencji podatników podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku, 2) zasądza od T. C. na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. kwotę 340 (słownie: trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
1. Wyrok Sądu pierwszej instancji
1.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 28 maja 2019 r., sygn. akt I SA/Gd 591/19, orzekł, że po rozpoznaniu "sprawy ze skargi T. C. [dalej: Skarżący] na czynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. [dalej: Naczelnik US] z dnia 10 stycznia 2019 r. nr [...] w przedmiocie wykreślenia podatnika z ewidencji podatników podatku od towarów i usług" w punkcie pierwszym "stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności", a w punkcie drugim zasądza stosowne koszty postępowania od organu na rzecz Skarżącego.
2. Relacja ze stanu sprawy
2.1. Sąd zrelacjonował stan sprawy podając, że: - pismem z dnia 10 stycznia 2019 r. Naczelnik US zawiadomił Skarżącego o tym, że działając na podstawie zacytowanego w tym piśmie art. 96 ust. 9a pkt 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.; dalej: u.p.t.u.) z dniem 13 grudnia 2018 r. z urzędu wykreślił go z rejestru podatników VAT; - w piśmie tym organ wskazał, że według ustaleń zawartych w decyzji Naczelnika US z dnia 22 sierpnia 2018 r., utrzymanej w mocy decyzją Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2018 r., Skarżący odliczył podatek naliczony z faktur VAT, które nie odzwierciedlały rzeczywistych transakcji (tzw. "puste faktury"), przy czym powinien on mieć uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy biorący bezpośredni udział w dostawie usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej; - nadto pouczono Skarżącego, że "na niniejszą czynność organu" może wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku za pośrednictwem organu w terminie 30 dni od dnia, w którym dowiedział się o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności, a to z uwagi na treść art. 53 § 2 w związku z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.; dalej: P.p.s.a.).
2.2. W skardze do Sądu pierwszej instancji Skarżący wyjaśnił, że korzystając z trybu sądowoadministracyjnego zakwestionował ustalenia wynikające z decyzji wymiarowej. Podał, że ma zastrzeżenia do formalnych podstaw podjętej czynności wykreślenia go z rejestru podatników VAT.
3. Stanowisko Sądu pierwszej instancji
3.1. Wyjaśniając powody stwierdzenia bezskuteczności zaskarżonej czynności Sąd odwołał się do przepisów art. 146 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 4 i art. 145 § 1 "pkt 1c" ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.; dalej: P.p.s.a.).
W tym kontekście podniósł, że zaskarżona czynność mieści się w zakresie wyznaczonym przez wspomniany art. 3 P.p.s.a., gdyż dokonał jej organ administracji publicznej i była to czynność z zakresu administracji publicznej (wykreślenie z rejestru VAT regulują przepisy ustawy o podatku od towarów i usług), która dotyczy uprawnień (obowiązków) wynikających z przepisów prawa (bycie podatnikiem zarejestrowanym VAT umożliwia np. legalne dokonywanie odliczeń VAT).